Tworzywa Sztuczne

W odniesieniu do zanieczyszczeń emitowanych przez domowe kominy szczególne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi niosą tlenki azotu (głównie NO i NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO), a także drobny pył zawierający związki metali ciężkich (zwłaszcza toksycznego ołowiu i kadmu).

Spalanie plastikowych butelek, folii, różnego rodzaju tworzyw sztucznych oraz śmieci niesie za sobą ogromne zagrożenie dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim dla zdrowia ludzi. Spalanie odpadów to uwalnianie się do atmosfery gazów i pyłów w tym dwutlenku węgla i metali ciężkich.

Spalanie w warunkach naturalnych (w niskich temperaturach - paleniska domowe) odpadów takich jak płytki PCV, plastikowe wiadra czy miednice prowadzi do powstania m.in. furanów i dioksyn, które są najbardziej trującymi chemicznymi syntetykami znanymi człowiekowi, natomiast 1kg poliuretanów, występujących m.in. w gąbkach, uszczelkach czy podeszwach daje 30 do 50 litrów cyjanowodoru, czyli tzw. kwasu pruskiego, a wiec jednej z najsilniejszych trucizn.

Powstające podczas spalania plastików dioksyny są związkami chemicznymi, które nawet w śladowych ilościach są niebezpieczne - są one 10 tys. razy bardziej trujące od cyjanku potasu jak np. TCDD - najsilniejsza z dioksyn. Związki te są rakotwórcze, działają mutagennie, naruszają strukturę kodu genetycznego, obniżają odporność immunologiczną, osłabiają proces wzrostu i powodują zaburzenia neurologiczne i hormonalne, powodują poronienia i wysypki alergiczne.

Toksyczne działanie tych związków polega na powolnym uszkadzaniu wielu
narządów wewnętrznych tj. wątroba, nerki, rdzeń kręgowy i kora mózgowa.
Ponadto wytwarzane podczas spalania plastików dioksyny opadają na glebę, pola uprawne i wodę, przedostają się do wód gruntowych, a tym samym do łańcucha pokarmowego. Stwierdzono, że ponad 50% dioksyn przenika do naszego organizmu z pożywieniem, głównie w postaci produktów mięsnych, mleczarskich i ryb.

Związki te są niezwykle trwałe z uwagi na to, że w glebie rozkładają się około 10 lat, natomiast w organizmie ludzkim odkładają się w tkance tłuszczowej oraz w wątrobie i działają tam bardzo destrukcyjnie.

Spalając różnego rodzaju odpady z tworzyw sztucznych powodujemy przenikanie dioksyn do naszego otoczenia, wsiąkanie ich w ściany domów, w glebę, organizmy ludzi i zwierząt. Najbardziej zagrożeni są ci, którzy przebywają najbliżej źródła skażenia, a więc osoby, które w sposób „oszczędny” pozbywają się odpadów i ich najbliżsi sąsiedzi.

spalanie paliw, czyli węgla, gazu ziemnego i ropy naftowej ma ogromny wpływ na nasze środowisko, negatywny wpływ. Nie sposób nie zwrócić uwagi na tak wielki problem jaki stanowią produkty spalania paliw, bo dotyczy on nas wszystkich. Do tych produktów należą: spaliny, zawierające popiół lotny (pył), dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek i dwutlenek węgla, żużel spod kotłów, odpady i ścieki z instalacji odsiarczania spalin. Podczas procesu spalania paliw kopalnych dochodzi także do uwolnienia takich pierwiastków jak rad czy tor.

PROBLEM SPALANIA ŚMIECI W DOMOWYCH PIECACH

W całym kraju samorządy borykają się z poważnym problemem, jakim jest spalanie przez obywateli odpadów w domowych piecach i w ogrodach. Problem ten szczególnie nasila się w okresie jesienno - zimowym, w tzw. okresie grzewczym, gdzie część osób stosuje metodę oszczędzania węgla, spalając różne odpady w domowych piecach i kotłowniach.

W procesach spalania ważną rolę odgrywa temperatura spalania: gdy jest niewłaściwa (zbyt niska, a taka właśnie panuje w przydomowych kotłowniach), w emitowanych spalinach powstają zanieczyszczenia, których oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi jest bardzo szkodliwe. Temperatura spalania różnego rodzaju materiałów w paleniskach domowych odbywa się właśnie w niskich temperaturach (200 - 500 stopni ^oC). Procesowi temu towarzyszy duży smród i emisja zanieczyszczeń do atmosfery, takich jak: tlenek węgla, nieorganiczne związki chloru, nieorganiczne związki fluoru, tlenki azotu, dwutlenek siarki, metale ciężkie ( kadm, rtęć, tytan, ołów, chrom i inne). Gdy z setek kominów wydobywa się trujący dym, wraz z nim - w wyniku spalania śmieci - do powietrza, które wdychamy, przedostają się substancje trujące dla wszystkich organizmów żywych!

Walka z tym procederem jest trudna, jednak samorządy, przy współpracy ze strażą miejską, próbują uporać się z trucicielami.

JAK ROZPOZNAĆ, ŻE W PIECU SĄ SPALANE ŚMIECI?

Dym wydobywający się z kominów przybiera różne kolory -  może być biały lub czarny, co oznacza, że w piecu pali się drewnem lub węglem. Bywa też bladopomarańczowy, albo przybiera różne odmiany czerwieni - to znak, że do pieca wrzucane są plastiki, puszki, obierki, stare ubrania. Palimy wszystko, co popadnie - stare opony, zużyte pampersy i zwykłe śmieci.

W przypadku zanieczyszczeń emitowanych przez domowe kominy oraz ogniska szczególne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi niosą tlenki azotu (głównie NO i NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO), a także drobny pył zawierający związki metali ciężkich (zwłaszcza toksycznego ołowiu i kadmu). Za ich szkodliwością przemawia fakt, że są one emitowane z tzw. źródeł emisji niskiej, czyli niskich kominów domostw lub małych lokalnych kotłowni. W związku z tym zostaje uniemożliwione wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i ich rozproszenie przez wiatr, czego efektem jest lokalny wzrost substancji zanieczyszczających w powietrzu atmosferycznym. Taki stan szczególnie nasila się w okresie jesienno-zimowym, zarówno ze względu na sezon grzewczy oraz niesprzyjające rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń czynniki, takie jak: niska temperatura oraz duża wilgotność względna powietrza.

Spalając 1 kg polichlorku winylu PCW, który zawarty jest w butelkach plastikowych czy foliach wytwarzane jest, aż 280 l gazowego chlorowodoru, który z parą wodną tworzy niszczący kwas solny!

W wyniku spalania różnego rodzaju odpadów, do atmosfery trafia cyjanowodór - zwany cyklonem B, który, przedostaje się do krwi, blokuje proces uwalniania tlenu z czerwonych ciałek, w wyniku czego następuje wewnętrzne uduszenie.

Tak często praktykowane przez wielu spalanie w piecach materiałów, takich, jak: drewno meblowe (zawierające chlorowane fenole - czyli substancje użyte do jego konserwacji oraz pozostałości farby i lakierów, które z kolei zawierają metale ciężkie), toreb plastikowych z polietylenu czy papieru bielonego nieorganicznymi związkami chloru, z nadrukiem farb kolorowych o dodatkowej zawartości różnego rodzaju metali ciężkich - powoduje powstawanie szczególnie groźnych dla zdrowia ludzi związków, zwanych dioksynami i furanami. Należą one do grupy związków rakotwórczych, a powstają jako produkty uboczne spalania tych odpadów. Ich działanie nie jest natychmiastowe, ale skutecznie uszkadzają one narządy wewnętrzne: wątrobę, płuca, nerki, rdzeń kręgowy i korę mózgową, zwiększając także ryzyko wystąpienia nowotworów.

Pamiętajmy też, że pyły powstające podczas spalania pozostają zawieszone w powietrzu, a następnie odkładają się w przydomowych warzywniakach i ogródkach, wzbogacając marchewki i inne warzywa metalami ciężkimi - to są te „zdrowe" nowalijki, które później spożywamy na wiosnę!

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE ZE SPALANIA ŚMIECI

Kominy gospodarstw domowych znajdują się na niewielkich wysokościach, co uniemożliwia wyniesienie dymu na duże odległości i rozproszenie go przez wiatr, dlatego dymy tak łatwo trafiają do ludzkich dróg oddechowych. Im bliżej źródła spalania, tym trucizn w powietrzu i na gruncie jest więcej. Szczególnie w okresie jesienno - zimowym gdy rozprzestrzenianie dymów jest ograniczone ze względu na niską temperaturę i dużą wilgotność powietrza. Dla wspólnego dobra należy pamiętać, że spalanie odpadów, szczególnie tworzyw sztucznych, nie prowadzi do ich zniknięcia lecz do zmiany ich postaci w bardzo niebezpieczne substancje, które krążą w powietrzu. Wdychając te zanieczyszczenia, każdy narażony jest na choroby dróg oddechowych, uszkodzenie płuc, bronchit. ki i inne leki, podczas gdy przyczyna choroby nie jest rozpoznana i usunięta. Podtruty organizm jest bardzo podatny na choroby wirusowe i bakteryjne.

Palenie śmieci jest niekorzystne także dla pieca i przewodów kominowych. Na ściankach osadza się trudna do usunięcia tzw. sadza mokra, co może prowadzić do zapalenia się przewodów, a w ostateczności do pożaru całego domu. Zatkany komin to także przyczyna zatruć niewidocznym i bezwonnym czadem.

Z raportu Komisji Europejskiej wynika, że co roku na choroby wywołane złym stanem powietrza umiera 28 tys. Polaków. W Unii co dziesiąta osoba umierająca z powodu zanieczyszczonego powietrza pochodzi z Polski.

 CZEGO NIE WOLNO SPALAĆ?

• plastikowych pojemników i butelek po napojach,

• zużytych opon

• innych odpadów z gumy,

• przedmiotów z tworzyw sztucznych,

• elementów drewnianych pokrytych lakierem,

• sztucznej skóry,

• opakowań po rozpuszczalnikach czy środkach ochrony roślin,

• opakowań po farbach i lakierach,

• pozostałości farb i lakierów,

• plastikowych toreb foliowych z polietylenu,

• papieru bielonego nieorganicznymi związkami chloru, z nadrukiem farb kolorowych.

---