Typy norm ze względu na zasięg:
-dwustronne (bilateralne) - określanie granic, konwencje konsularne
-regionalne (zawierane przez grupę państw) - umowa tworząca Organizację Jedności Afrykańskiej
-partykularne (tworzone przez grupę pastw, które łączy wspólny cel, nie są związane kryterium terytorialnym), NATO
-powszechne (stosowane na całym lub niemal całym świecie) statuty organizacji: Karta NZ, umowy komunikacyjne - tworzące IPU, ITU, umowy dotyczące miar i wag.
Co napisał Cyceron (łac.)?
-„Bellum Iustum”
-wojna nie jest sprawiedliwa, jeżeli nie została wypowiedziana i jeżeli nie została wszczęta na skutek doznanej krzywdy.
Podział obszarów kolonialnych między Hiszpanię i Portugalię
-1493 Aleksander VI w bulli Inter Caetra, wyznaczył za granicę linię 100 mil morskich na zachód od Azorów,
-1494 potwierdziło to porozumienie Jana Portugalskiego i Izabelli Katolickiej
3 elementy wojny sprawiedliwej wg św. Tomasza z Akwinu
- auctoritas principis (autorytet panującego)
- iusta causa (sprawiedliwa przyczyna)
- recta intentio (prawa intencja)
Dzieła prekursorów Grocjusza
- Dominik Soto, De iustitia et de iure
- F.de Vitoria, Relectiones Thelogicae (w wykładzie De Indis aspekty moralne i prawne wojen Hiszp z państwami indiańskimi)
- Franciszek Suárez, De legibus ac Deo Legislatore
- Alberico Gentili, De iure belli i De legationibus
Projekt Piotra Dubois
De recuperatione Terrae Sanctae - 1305
Co napisał Stanisław ze Skarbimierza?
Kazanie o wojnach sprawiedliwych, 1410
Paweł Włodkowic z Brudzenia
członek delegacji polskiej na sobór w Konstancji w latach 1414-15
teza: wiara nie powinna pochodzić z przymusu - prekursor tolerancji religijnej w Europie
traktat w Utrechcie
1713 roku
wymienia zasadę równowagi (iustum potentiae aequlibrium)
dotyczył podziału posiadłości hiszpańskich między Habsburgów i Burbonów;
Daty I i II Ligi Neutralności Zbrojnej
1780 i 1800
Data Mare Clausum
1635
Dzieła naturalistów
- Samuel Pufendorf (Elementa iurisprudentiae universalis, De iure naturae et gentium)
- Jan Chrystian Wolff (koncepcja civitas maxima - wspólnoty obywatelskiej państw)
- Emeryk de Vattel (Prawo narodów, czyli zasady prawa naturalnego)
Odmienne tendencje polityczne prac w Polsce:
-ks. Konstanty Święcicki i ks. Samuel Chróścikowski, średniowieczne poglądy na prawo naturalne, saska mentalność;
-odmiennie - ks. Hieronim Stroynowski (Nauka prawa przyrodzonego... 1785),
Tadeusz Morski (Myśli o potrzebie i sposobach przysposobienia młodzieży do służyby dyplomatycznej w Polszcze 1792);
szambelan Feliks Łojka polemizuje z roszczeniami zaborców (Zbiór deklaracji, not i czynności główniejszych 1773);
Gromadzenie i publikacja norm międzynarodowych:
- ks. Maciej Dogiel (1758-1764) - 3 tomy (z zamierzonych 5) - Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ductus Lithuaniae,
- pijarzy (6 tomów 1773-90: Traktaty między mocarstwami europejskimi od roku 1648 zaszłe, kontynuacją był zbiór Adama Czartoryskiego z XIX wieku
- Jacek Jezierski, Traktaty polskie z sąsiednimi mocarstwy zawarte, informacje dla posłów na Sejm Czteroletni
Koncepcja zapewnienia pokoju poprzez utworzenie związku państw, Memoriał w sprawie utrwalenia pokoju Stanisława Leszczyńskiego (skierowany do Ludwika XV, wydany drukiem dopiero w 1931 r.), Adam Czartoryski stworzył projekt Ligi Europejskiej zawarty w instrukcjach posła rosyjskiego wysłanego do Anglii w 1804
Podwójna treść doktryny Monroego
zasada nieinterwencji
orędownictwo USA nad kontynentem amer. (później hegemonię Amer. Łac. - dewiza „Ameryka dla Amerykanów)
neutralizacja Morza Czarnego - problem roku 1870
Rosja, korzystając z wojny prusko-francuskiej, wypowiedziała jednostronnie postanowienia dotyczące neutralizacji Morza Czarnego, a w rok później mocarstwa zachodnie na konferencji londyńskiej przyjęły to wypowiedzenie od wiadomości, deklarując jako zasadę prawa narodów, że zwolnienie ze zobowiązań traktatu lub zmiana jego postanowień nie może się dokonać inaczej jak tylko za zgodą układających się stron osiągniętą przez przyjazne porozumienie”
Utworzenie niepodległego księstwa Albanii
1912 w wyniku pierwszej wojny bałkańskiej
Co utworzono w 1875?
Międzynarodowe Biuro Wag i Miar
Cechy źródeł prawa międzynarodowego:
- równorzędny charakter
- jeden rodzaj źródeł czasem deroguje drugi (norma pisana deroguje zwyczajową, ale mogą też funkcjonować równolegle)
- nie mogą być sprzeczne (w razie konfliktu sąd kieruje się zasadami słuszności i sprawiedliwości
Próba sporządzenia hierarchicznego systemu źródeł prawa
1907, z umowami na czele podczas tworzenia Międzynarodowego Trybunału Łupów (kaperskiego)
w związku z nieratyfikowaniem konwencji pomysł upadł
Zasada estoppel
-nie zaprzeczania sobie
-wyrok w sprawie konfliktu między Kambodżą a Tajlandią, spór dotyczący wytyczenia granic między Kambodżą a Syjamem (obecnie Tajlandia); przebiegała przez świątynię Preah Vihear. Tajlandia najpierw jej nie kwestionowała, a później zaczęła.
Czy zwyczaj może być utworzony przez jedno państwo?
Tak
Nicaragua Case - orzeczenie MTS 1986
-zwyczaj jako powszechnie obowiązujące źródło prawa wchodzi tam gdzie nie ma umów
-Nikaragua miała długi wobec USA, te ostatnie dokonywały interwencji w wewnętrzne sprawy Nikaragui w celu wyegzekwowania tych długów. Nikaragua podniosła, że jest to niezgodne z umownym prawem międzynarodowym między tymi państwami. USA stwierdziło, że umowa nie była ratyfikowana przez USA i nie obowiązuje. MTS natomiast orzekł, iż nie ma to znaczenia, ponieważ zasada nieingerencji jest zwyczajem.
Regulacja co do tego kto udziela upoważnień w polskim prawie wewnętrznym
-Ustawa o umowach międzynarodowych z 2000 roku
-Rozporządzeniu RM w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o umowach międzynarodowych z 2000 roku.
Problemy z państwami „karłowatymi”
-Karta NZ wyraża równość i suwerenność członków
-obecnie w odniesieniu do Monako istnieje przepis, że w razie wymarcia dynastii Grimaldich wraca do Francji
-w 1806 roku ks. Monaco zwrócił się o przyjęcie protektoratu przez Francję, 1994 roku Monako przyjęto do ONZ
-Andora na początku lat 90 przyjęła konstytucję, powołała parlament i także została przyjęta. Funkcje głowy państwa sprawują tam współksiążęta francuski (każdorazowy prezydent Francji) i episkopalny (każdorazowy biskup hiszpańskiego Seo de Urgel).
Jakie podmioty mają obserwatorów zamiast członków?
Stolica Apostolska i Zakon Maltański
Ostatni podmiot jaki otrzymał podmiotowość prawno międzynarodową
MTK
Cel prawa nieszkodliwego przepływu
a) przejścia przez morze bez wchodzenia na wody wewnętrzne i bez zatrzymywania się na redzie bądź urządzeniu portowym
b) wejścia na wody wewnętrzne lub wyjścia z nich albo zatrzymania się na redzie lub przy urządzeniu portowym
Czy na zatokach historycznych jest prawo nieszkodliwego przepływu
nie
Co zawiera wymagania wobec przedstawicieli dyplomatycznych RP?
zawiera ustawa o służbie zagranicznej z 2001 roku
Kto nieoficjalnie należy do drugiej klasy szefów misji dyplomatycznej?
pronuncjusze, których status jest nieuregulowany,
Źródła prawa konsularnego:
- konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z 1963 roku (kodyfikacja prawa zwyczajowego, ma charakter subsydiarny - uzupełnia konwencje dwustronne)
- ustawa o służbie zagranicznej z 2001 roku (określa wymogi dla kandydatów na urzędników konsularnych)
- ustawa o funkcjach konsulów z 1984 roku
- szereg aktów niższego rzędu i wewnętrznych MSZ itp.
Gdzie konsul składa listy komisyjne?
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego.
Rozwój współczesnego konsula
w średniowieczu w basenie Morza Śródziemnego - Genua, Piza itp.
Consules marinorum - dla żeglarzy; Consules mercatorum - dla kupców.
Consules ultramarini (zamorscy) - najczęściej ustanawiani przez kupców w państwach muzułańskich dla ochrony tworzonych przez nich faktorii.
Pierwszym zawodowym konsulem
był Lorenzo Strozzi.
Pierwszym polskim konsulem honorowym
był Fernando Leasing - Filipiny.
Co zaliczamy do prawa genewskiego oprócz Haskiej z 1954
- konwencje o zapobieganiu stosowania, produkowania i składowania min przeciwpiechotnych, Ottawa 1997
Synonim słowa „ludobójstwo”
genocyd
Trybunały międzynarodowe.
1) typu norymberskiego (po konflikcie): MTW, Trybunał Tokijski, Trybunał dla byłej Jugosławii Trybunał dla Rwandy
2) ad hoc: miał być powołany do osądzenia cesarza Wilhelma II
3) mieszany: ędziowie międzynarodowi + krajowi np. dla zbrodni popełnionych w Kamobodży, ... Sierra Leone
4) stały
Kiedy działalność rozpoczął MTK?
W marcu 2003
Co jest dołączone do Statutu MTK?
„reguły interpretacyjne”
„reguły procesowe i dowodowe”
„elementy definicji zbrodni”.