CZEGO UCZY BIBLIA O MAŁŻEŃSTWIE?
GUY GREENFIELD*
Biblia uczy o małżeństwie poprzez zasady, które dostarczają nam wskazówek jak postępować. Właściwie interpretowana, Biblia jest najlepszym małżeńskim podręcznikiem, jaki kiedykolwiek napisano.
W dzisiejszych czasach małżeństwo stoi na bardzo niepewnym gruncie. Ponad dziesięć lat temu, Alvin Toffler przepowiedział: „Ponieważ konwencjonalne małżeństwo okazuje się samo w sobie coraz mniej zdolne do spełnienia obietnicy miłości aż po grób, już wkrótce możemy stać się świadkami otwartej, społecznej akceptacji małżeństw tymczasowych. Zamiast ślubnego «dopóki śmierć nas nie rozłączy», pary będą wchodziły w związki małżeńskie wiedząc od samego początku, że ich związek prawdopodobnie będzie krótkotrwały.” Lata osiemdziesiąte XX stulecia stały się świadkiem wypełniania tej przepowiedni. W konsekwencji tego stałe, biblijne zasady dotyczące małżeństwa stały się niezwykle potrzebne i to bardziej niż kiedykolwiek przedtem.
PRZESTARZAŁE ZWYCZAJE MAŁŻEŃSKIE
Kiedy sięgamy do Biblii, aby sprawdzić czego uczy ona o małżeństwie, poważny czytelnik staje twarzą w twarz z niespodziewanym problemem interpretacyjnym. Pewne postawy i zwyczaje, jak widać po konfrontacji, nie są dzisiaj stosowane, na przykład lewirackie prawo małżeństwa, według którego mężczyzna był zobowiązany do poślubienia wdowy po zmarłym bracie i wzbudzenia w niej potomstwa, aby zapewnić ciągłość rodu brata i zachować prawa własności jego dóbr 4 MOJŻ. 25,5-10. Znajdujemy w Biblii przykłady poligamii i konkubinatu 1 SAM. 25,39-44; 2 SAM. 5,13; 1 KRÓL. 11,1-3, jak również posiadanie dzieci ze służącą 1 MOJŻ. 16. Zwyczaj zrękowin MAT. 1,18-25 w dzisiejszych czasach nie jest także praktykowany. Rodzice już nie decydują z kim pobiorą się ich dzieci 1 MOJŻ. 34, 9; 4 MOJŻ. 7,3; 1 KOR. 7,36-38.
Co więcej, nie znajdziemy w Biblii niektórych ze współczesnych zwyczajów zaręczyn, amerykańskich zwyczajów ślubnych (wraz z ich pogańskimi pozostałościami), ani też aktów zawarcia związku małżeńskiego, wydawanych przez państwo.
Interpretator Biblii musi w jakiś sposób oddzielić stałe biblijne nauki o małżeństwie od przemijających zwyczajów kulturowych. Które z nich są zatem, naukami biblijnymi? Przykłady Dawida i Salomona z pewnością staną się źródłem poważnych problemów, jeśli spróbujemy podążyć ich śladami. Pewne zasady lub uregulowania w Piśmie Świętym, takie jak małżeństwo lewirackie, mogłyby także spowodować wiele poważnych trudności, gdybyśmy dzisiaj byli im posłuszni i zaczęli je stosować. []
ZASADY MAŁŻEŃSTWA
Biblia uczy o małżeństwie poprzez zasady, które dostarczają wskazówek, jak postępować. Zasady te mogą być czerpane z Pisma Świętego w świetle pełnego objawienia Boga, jakie zostało pokazane w charakterze i słowie Jezusa Chrystusa, tak jak interpretował je wczesny kościół chrześcijański.
Zasad tych jest w Biblii kilka: (1) Boże prowadzenie „w Panu” 1 KOR. 7,39; (2) monogamia MAT. 19, 4-6; (3) trwałość MAT. 19,6; RZYM. 7,2; 1 KOR. 7,10-11; (4) wierność 2 MOJŻ. 20,14; (5) wzajemna miłość i uległość EFEZ. 5,21-33. Męska dominacja jak i niewolnictwo było kulturową rzeczywistością, do której Paweł się przystosował. To są kamienie węgielne chrześcijańskiego małżeństwa.
CHARAKTER MAŁŻEŃSTWA
Innym sposobem sprawdzenia biblijnych zasad dla małżeństwa, jest zauważenie istoty małżeństwa. Po pierwsze, Biblia naucza, że małżeństwo jest Bożym planem dla człowieka. Kiedy Bóg zakończył dzieło stwarzania wszystkich rzeczy, włączając w to pierwszą parę, popatrzył na wszystko i powiedział, że „to było bardzo dobre” 1 MOJŻ. 1,31. Mężczyzna, który znajduje żonę „znajduje rzecz dobrą” od Boga PRZYP. 18,22.
Po drugie, małżeństwo jest częścią naturalnego porządku jaki Bóg zaplanował dla ludzkości. Małżeństwo nie jest stylem życia drugiej kategorii w stosunku do celibatu HEBR. 13,4. Bóg zaplanował dla mężczyzny i kobiety, aby się wzajemnie uzupełniali 1 MOJŻ. 2,18. Gdy chodzi o pozostanie samotnym, celibat jest tylko dla tych, którzy otrzymali ten dar dla szczególnych zadań MAT. 19,12; 1 KOR. 7,7.
Po trzecie, małżeństwo jest zaplanowanym przez Boga związkiem heteroseksualnym mężczyzny i kobiety, aby wzajemnie się uzupełniali. Homoseksualizm jest wyraźnie potępiany w Piśmie Świętym jako przeciwny woli Bożej 3 MOJŻ. 18,22; RZYM. 1,26-27.
Ten zaplanowany przez Boga związek nazywany jest „jednym ciałem” 1 MOJŻ 2,24; MAT. 19,4-6. Koncepcja jednego ciała odpowiada osobistemu związkowi mężczyzny i kobiety, w którym następuje połączenie dwóch osób bez utraty indywidualności, a raczej jej wzbogacenie u każdego z nich. „Jedno ciało” oznacza jedność, pełne partnerstwo mężczyzny i kobiety. Sięga to o wiele głębiej niż zwykły stosunek płciowy, mimo że jest on znamienny dla związku.
Po czwarte, małżeństwo jest wyjątkowym związkiem, w którym na pierwszym miejscu stoi lojalność partnerów względem siebie. Rodzice muszą pozwolić odejść swoim dzieciom, które weszły w związek małżeński, dzieci zaś muszą pozwolić swoim rodzicom na odejście 1 MOJŻ. 2,24. Wyjątkowy charakter związku małżeńskiego obejmuje zarówno intymność seksualną, jak i intymność uczuciową 2 MOJŻ. 20,14; MAT. 5,27-28. W konsekwencji tego, wielożeństwo i konkubinat obecny w Starym Testamencie były pogwałceniem Bożych planów. On i ona należą do siebie nawzajem 1 KOR. 7,2. []
Po piąte, małżeństwo jest trwałym związkiem. „Co Bóg złączył, człowiek niechaj nie rozłącza” MAREK 10, 9. Małżonkowie winni być połączeni ze sobą na całe życie 1 MOJŻ. 2, 24.
Rozwód nigdy nie jest w pełni wolą Boga. Stanowi bowiem o niepowodzeniu MAT. 19, 8. I chociaż Bóg polecił Mojżeszowi wprowadzić prawo rozwodowe, aby ochronić nim kobietę 4 MOJŻ. 24,1-4, jest on rzeczą, której Bóg nienawidzi MAL. 2,15b-16. W konsekwencji tego, kwestia ponownego małżeństwa jest w Piśmie Świętym sprawą poważną, albowiem istnieje ryzyko popełnienia cudzołóstwa z powodu nonszalanckiego traktowania procesu starzenia się partnerów w małżeństwie i swobodnego pozbywania się jednego z nich — jak czyniono w czasach Jezusa MAT. 19,9; MAR. 10,11-12.
Po szóste, małżeństwo jest związkiem dwóch niedoskonałych osób, które będą popełniały błędy i czyniły starania w celu przystosowania się. Grzech atakuje wszystkie kontakty międzyludzkie 1 MOJŻ. 3,16; RZYM. 5,12, włącznie z instytucją małżeństwa. Prawo zapisane w Liście do Rzymian 6,23 - „Zapłatą za grzech jest śmierć”, dotyczy także małżeństwa. W związku z tym, każde małżeństwo potrzebuje łaski od Boga, aby przetrwać, wzrastać, i stać się we wszystkim takim, jak zamierzył Bóg.
MAŁŻEŃSTWO JEST PRZYMIERZEM
Jakkolwiek ważne są powyższe nauki, najbardziej znaczącym poglądem wypływającym z Pisma co do istoty małżeństwa, jest koncepcja przymierza. Porozumienie między Bogiem a jego ludem zawsze było przedstawiane jako przymierze, od samego początku stworzenia, po Abrahama, Mojżesza na Synaju, Dawida, poprzez proroków, a szczególnie w nowym przymierzu w Chrystusie. Boże przymierze łaski z jego ludem stanowi podstawę, dzięki której życie jego ludu ma być uporządkowane. []
Przymierze było układem pomiędzy dwiema stronami, opartym na obietnicy i zawierającym cztery elementy: (1) zobowiązanie do wierności jednej strony względem drugiej; (2) akceptacja tego zobowiązania; (3) powszechna wiedza i jego akceptacja; (4) rozwój osobistych relacji opartych na przymierzu i przejawianie zaangażowania.
Związek małżeński często przedstawiany jest jako przymierze. Prorok Malachiasz (2,14) mówi, że Pan był świadkiem przymierza mężczyzny i jego żony. Proroctwo Ozeasza odzwierciedla tę ideę, podobnie czyni to też Jeremiasz.
Istnieje pięć znaków podobieństwa pomiędzy przymierzem pomiędzy Bogiem i jego ludem, a ludzkim małżeństwem. Są to: pojawienie się miłości, ślubowanie zgody, zobowiązanie do wierności, obietnica błogosławieństwa, nadrzędność poświęcenia (zaparcie się samego siebie).
W związku z tym, przymierze małżeńskie może wzorować się na przymierzu Boga i tym samym stać się dla świata dowodem i obrazem tego, co dla nas oznacza łączność z Bogiem. Można to nawet uważać za podstawowy cel małżeństwa, w oparciu o to, jak Biblia przedstawia nam jego znaczenie.
Funkcjonalne cele małżeństwa zostały uwidocznione w Piśmie Świętym jako [1] towarzystwo 1 MOJŻ. 2,18.22, [2] prokreacja i wychowanie dzieci 1 MOJŻ. 1,28, [3] twórcze spełnienie w sferze seksualnej 1 KOR. 7,3-5 i [4] ustabilizowanie społeczne 2 MOJŻ. 20,12b. Mimo to, głównym celem związku małżeńskiego jest odzwierciedlenie istoty Bożego przymierza z jego ludem.
BIBLIA JAKO PORADNIK MAŁŻEŃSKI
Właściwie interpretowana, Biblia stać się może najlepszym podręcznikiem małżeńskim, jaki kiedykolwiek znano. Uczy nas patrzeć na trwałe zasady, które odzwierciedlają istotę Boga i charakter Chrystusa. Te zasady mogą stać się standardem, przy pomocy którego możemy ocenić nasze własne małżeństwo i pracować nad jego wzmocnieniem. Na ile jesteśmy wierni zasadom Bożego przewodnictwa, monogamii, trwałości, wierności, wzajemnej miłości i uległości w odniesieniu do małżeństwa? []
Czy staramy się w szczególny sposób uzupełniać naszych partnerów? Czy pracujemy nad poprawieniem naszych umiejętności w porozumiewaniu się? Czy naszą lojalność w stosunku do partnera stawiamy na pierwszym miejscu? Czy istnieje zaangażowanie w naszym związku? Czy zdajemy sobie sprawę ze swojej niedoskonałości, i czy tak w równym stopniu wybaczamy? Czy nasze małżeństwa rozwijają się w celu odzwierciedlenia Bożej miłości
w Chrystusie?
Dietrich Banhoeffer, będąc już więźniem nazistów w 1943 roku, opracował kazanie z okazji zaślubin, którego nigdy nie mógł wygłosić, ale które pięknie oddaje wielki obraz chrześcijańskiego małżeństwa:
„Małżeństwo jest czymś więcej niż wasza obopólna miłość. Posiada wysokie dostojeństwo i moc, albowiem pochodzi ze świętego Bożego postanowienia, według którego ludzkość ma przetrwać aż do końca czasów. W waszej miłości widzicie tylko swoje własne ja na tym świecie, ale w małżeństwie jesteście ogniwem w łańcuchu pokoleń, które Bóg powołał do życia i śmierci, i wzywa do swojego Królestwa. W waszej miłości widzicie tylko niebiosa własnego szczęścia, ale w małżeństwie postawieni jesteście na posterunku odpowiedzialności za świat i rodzaj ludzki. Wasza miłość jest waszą prywatną własnością, ale małżeństwo jest czymś więcej niż coś osobistego — jest stanem, urzędem ... to jest małżeństwo ... które połączy was razem przed obliczem Boga i ludzi”. []
* — artykuł ukazuje się za zgodą autora