Zagadnienia do przedmiotu Pedagogika społeczna
Co to jest pedagogika społeczna oraz kluczowe pojęcia pedagogiki społecznej. (definicje : pedagogiki społecznej, wychowania, socjalizacji, nauczania, uczenie się, samowychowania, samokształcenia, samorealizacji, sił społecznych, sił ludzkich, sił zbiorowych, środowiska).
Funkcje i zadania pedagogiki społecznej. (od opieki do prewencji, pojęcia : opieka, pomoc, wsparcie, terapia, prewencja, kompensacja społeczna, profilaktyka opiekuńcza, wykluczenie społeczne i podwójne wykluczenie. Zasada pomocniczości, „wspierać ale nie wyręczać”, wsparcie: rzeczowe, emocjonalne, informacyjne, syndrom 3 B.)
Pedagogika społeczna a inne dyscypliny/ subdyscypliny naukowe. (np. pedagogika społeczna a socjologia wychowania, prawo, ekonomia, psychologia społeczna, itd. - powiązania)
Geneza i rozwój pedagogiki społecznej w Polsce (fazy rozwoju pedagogiki społecznej - charakterystyka, daty rozpoczęcia i zakończenia, najważniejsze wydarzenia, ośrodki pedagogiki społecznej, najważniejsi przedstawiciele w danym okresie rozwoju, jakie zadania występują w poszczególnych etapach)
Główni przedstawiciele pedagogiki społecznej w Polsce (H. Radlińska,
R. Wroczyński, A. Kamiński - poglądy)
Środowisko - podstawowy termin i obszar pedagogiki społecznej. (różne definicje środowiska wg R. Wroczyńskiego, A. Kamińskiego, H. Radlińskiej, środowisko
a otoczenie, środowisko wychowawcze, środowisko życia. Typologia środowiska wg Radlińskiej. Stosunek jednostki do środowiska. Przekształcanie/ przetwarzanie środowiska życia. Siły ludzkie i zbiorowe- definicja. Jakie są kategorie wsparcia Wyjaśnienie pojęcia praca społeczna i jej wymiar relacyjny i animacyjny,)
Marginalizacja i wykluczenie społeczne. (pedagogika społeczna wobec kryzysu wartości więzi i instytucji, definicja kryzysu, w jakich sferach występuje kryzys i jak się przejawia. Wpływ kultury rywalizacji i potrzeby dominacji na środowisko. Kontrowersje na temat wolności. Rodzaje nierówności społecznych (udziału
i dostępu). Zasada równości i sprawiedliwości społecznej- wyjaśnienie pojęcia, źródła. Marginalizacja i wykluczenie społeczne - różne rozumienie tych pojęć, typy
i przykłady. Zasady : powszechnego przeznaczenie dóbr, solidarności, dobra wspólnego jako drogi do nowej wspólnoty i więzi)
Wybrane kwestie społeczne a praktyka działania społecznego (definicja kwestii społecznych, koncepcja analizowania kategorii „ubóstwa”) :
Nastoletnia młodzież w kontekście sąsiedztwa- sąsiedztwo, wzrastanie społeczne, tożsamość, struktura symboliczna, proces wzrastania społecznego. Społeczny podział przestrzeni sąsiedztwa - administracyjny i społeczny. Tożsamość społeczna i mechanizm stygmatyzacji oraz strategie radzenia sobie ze stygmatami. Jaka jest mapa interakcji nastoletnich chłopców w kontekście sąsiedztwa. Poj. „poczucie sprawstwa”, jedno i dwutorowy kontekst wzrastania społecznego, poj. wyłączenia społecznego i kiedy może mieć miejsce.
Brak pracy - charakterystyka bezrobocia, zmiany spowodowane utrata pracy oraz zagrożenia rozwoju społeczno - kulturalnego rodziny, działania wspierające w sytuacji braku pracy - w tym siec wsparcia społecznego.
Bezdomność - charakterystyka zjawiska, wyłączenie społeczne : symboliczne lub częściowe, przejaw wyłączenia społecznego - na czym polega?, skutki bezdomności np. samotność, podwójne wyłączenie, proces wtórnej dewiacji. Ogólne zasady pomocy bezdomnym - zadania pomocy społecznej wg Ustawy o pomocy społecznej, projekt „Bezdomność”.
Rodzina - podstawowe środowisko wychowawcze. (czym jest rodzina - różne definicje, miejsce rodziny w społeczeństwie, cechy charakterystyczne, funkcje rodziny i zadania oraz etapy jej rozwoju, kierunki działalności opiekuńczej w rodzinie, a także typy rodziny i struktura rodziny, jej przeobrażenia, nowe obszary badań - dzieciństwo)