Zagadnienia do przedmiotu Pedagogika społeczna

1. Co to jest pedagogika społeczna oraz kluczowe pojęcia pedagogiki społecznej. (definicje : pedagogiki społecznej, wychowania, socjalizacji, nauczania, uczenie się, samowychowania, samokształcenia, samorealizacji, sił społecznych, sił ludzkich, sił zbiorowych, środowiska).

2. Funkcje i zadania pedagogiki społecznej. (od opieki do prewencji, pojęcia : opieka, pomoc, wsparcie, terapia, prewencja, kompensacja społeczna, profilaktyka opiekuńcza, wykluczenie społeczne i podwójne wykluczenie. Zasada pomocniczości, „wspierać ale nie wyręczać”, wsparcie: rzeczowe, emocjonalne, informacyjne, syndrom 3 B.)

3. Pedagogika społeczna a inne dyscypliny/ subdyscypliny naukowe. (np. pedagogika społeczna a socjologia wychowania, prawo, ekonomia, psychologia społeczna, itd. - powiązania)

4. Geneza i rozwój pedagogiki społecznej w Polsce (fazy rozwoju pedagogiki społecznej - charakterystyka, daty rozpoczęcia i zakończenia, najważniejsze wydarzenia, ośrodki pedagogiki społecznej, najważniejsi przedstawiciele w danym okresie rozwoju, jakie zadania występują w poszczególnych etapach)

5. Główni przedstawiciele pedagogiki społecznej w Polsce (H. Radlińska,
   R. Wroczyński, A. Kamiński - poglądy)

6. Środowisko - podstawowy termin i obszar pedagogiki społecznej. (różne definicje środowiska wg R. Wroczyńskiego, A. Kamińskiego, H. Radlińskiej, środowisko
   a otoczenie, środowisko wychowawcze, środowisko życia. Typologia środowiska wg Radlińskiej. Stosunek jednostki do środowiska. Przekształcanie/ przetwarzanie środowiska życia. Siły ludzkie i zbiorowe- definicja. Jakie są kategorie wsparcia Wyjaśnienie pojęcia praca społeczna i jej wymiar relacyjny i animacyjny,)

7. Marginalizacja i wykluczenie społeczne. (pedagogika społeczna wobec kryzysu wartości więzi i instytucji, definicja kryzysu, w jakich sferach występuje kryzys i jak się przejawia. Wpływ kultury rywalizacji i potrzeby dominacji na środowisko. Kontrowersje na temat wolności. Rodzaje nierówności społecznych (udziału
   i dostępu). Zasada równości i sprawiedliwości społecznej- wyjaśnienie pojęcia, źródła. Marginalizacja i wykluczenie społeczne - różne rozumienie tych pojęć, typy
   i przykłady. Zasady : powszechnego przeznaczenie dóbr, solidarności, dobra wspólnego jako drogi do nowej wspólnoty i więzi)

8. Wybrane kwestie społeczne a praktyka działania społecznego (definicja kwestii społecznych, koncepcja analizowania kategorii „ubóstwa”) :

• Nastoletnia młodzież w kontekście sąsiedztwa- sąsiedztwo, wzrastanie społeczne, tożsamość, struktura symboliczna, proces wzrastania społecznego. Społeczny podział przestrzeni sąsiedztwa - administracyjny i społeczny. Tożsamość społeczna i mechanizm stygmatyzacji oraz strategie radzenia sobie ze stygmatami. Jaka jest mapa interakcji nastoletnich chłopców w kontekście sąsiedztwa. Poj. „poczucie sprawstwa”, jedno i dwutorowy kontekst wzrastania społecznego, poj. wyłączenia społecznego i kiedy może mieć miejsce.

• Brak pracy - charakterystyka bezrobocia, zmiany spowodowane utrata pracy oraz zagrożenia rozwoju społeczno - kulturalnego rodziny, działania wspierające w sytuacji braku pracy - w tym siec wsparcia społecznego.

• Bezdomność - charakterystyka zjawiska, wyłączenie społeczne : symboliczne lub częściowe, przejaw wyłączenia społecznego - na czym polega?, skutki bezdomności np. samotność, podwójne wyłączenie, proces wtórnej dewiacji. Ogólne zasady pomocy bezdomnym - zadania pomocy społecznej wg Ustawy o pomocy społecznej, projekt „Bezdomność”.

9. Rodzina - podstawowe środowisko wychowawcze. (czym jest rodzina - różne definicje, miejsce rodziny w społeczeństwie, cechy charakterystyczne, funkcje rodziny i zadania oraz etapy jej rozwoju, kierunki działalności opiekuńczej w rodzinie, a także typy rodziny i struktura rodziny, jej przeobrażenia, nowe obszary badań - dzieciństwo)