Wykład 2, filozofia indii, 10.10.2005
System pananteistyczny
2 porządki rzeczywistości:
sansara wędrówka poprzez wcielenia, definiowana prawem karmana, świadomowościowy podmiot malejący
dukha niewygoda, nieszczęście, wszystko, co nie jest najwyższym celem, nawet stan szczęścia, który sięi tak zaraz skończy) formę działania wyznacza karman
stan dukha (sansara) stan niewygodności, nieszczęścia, choroby = sukha (wyzwolenie), moksza, w buddyzmie nirvana
stan choroby, stan zdrowia żeby znaleźć lekarstwo musimy znać przyczynę. Główną przyczyną nieszczęścia jest avidia (niewiedza totalna o prawdziwej naturze rzeczywistości) vidia wzgląd w prawdziwą rzeczywistość. Jeżeli już znana jest przyczyna, możemy znaleźć lekarstwo ścieżki doskonalenia
YOGA doskonalenie umysłowości, metoda przekształcania świadomości, każdy system ma swoją jogę
W sansarze nie ma absolutnego dobra ani zła
Karman prawo skutku, który tkwi immanentnie w przyczynie. Istotniejsza sama intencja, niż działanie większą szkodę robię nie robiąc nic tylko tygodniami myśląc jak komuś zrobić na złość
Ważne postępowanie etyczne im lepiej postępuję, tym mam lepsze wcielenia, gromadzenie pozytywnego karmana
Karman:
Dodatni
Ujemny
Mieszany
Nie tylko działanie jest ważne, ale sama intencja też emocje
Kraman to psucie bezpieczeństwa, stwórca daje poczucie bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jest gwarantem, że dobre działania zostaną wynagrodzone. Działania są mniej lub bardziej sprzyjające a nie złe lub dobre.
Ciało wehikuł, który umożliwia pracę ze stanami świadomości, nie dbano, żeby się wyzwolił, trzeba mieć dostęp do świętych ksiąg itd.
Deva bóstwa, też są w sansarze, ale wyższość człowieka nad nimi ze względu na osiąganie mokszy
Historia
Pojęcia w takiej formie jaką znamy wykształciły się na początku naszej ery
Z Europy wędrowały (na koniach)ludy indoeuropejskie, mówią sanskrytem (język kunsztowny) ok. 1500 p.n.e. Jedni poszli do Indii, drudzy do Iranu. Przywieźli ze sobą pisma.
IRAN |
INDIE Arja, termin utworzony w opozycji do ludności tubylczej, wydźwięk rasistowski |
Awesta |
Weda |
Harapa, Mohendżo Daro Arjowie przyspieszyli upadek tej cywilizacji
Cywilizacja miejska, układ teokratyczny
Kulty Boginii Matki, kult płodności
Arjowie na nich mówili śiś'hadewa czciciele fallusa
Szaman działa na rzecz społeczności, w której jest
Jogin działa na rzecz przekształcania siebie, chociaż pracując na siebie stanowi równowagę , swoją bytnością utrzymuje harmonię w świecie
Arjowie przybyli z zespołem wierzeń (weda wiedza) i 1200 1000 p.n.e zostało to skodyfikowane w zespół hymnów
Wyznaczanie centrum (axis mundi)
Nadawali imiona bogom związanym z siłami przyrody
RIGWEDA Weda hymnów |
JANDZURWEDA Weda formuł ofiarnych |
SAMAWEDA Weda pieśni |
ATHARWAWEDA Weda magii i zaklęć |
oryginalny tekst, myślenie hieratyczne 1028 hymnów podzielonych na 10 mandali od 2 do 7 uważa się, że były przekazywane przez RISZICH w obrębie danego rodu, każdy z nich rozpoczyna się hołdem złożonym nagiemu, później Indrze a później pomniejszym bogom 9 mandala uporządkowana, o somie (roślina halucynogenna) 10 mandala, najmłodsza (Nasadija Sukta, 129 hymn o stworzeniu) zaawansowane teksty szukanie arche Nasadija Sukta hymn o stworzeniu świata i człowieka, świata jako taki nie ma początku, ma się z makroantroposa, z którego wyłoniły się kolejne przejawy rzeczywistości, też system warnowy |
zawiera te same treści co rigweda, ale uporządkowane względem przydatności do obrzędów |
To samo co rigweda ale do śpiewania |
dołączona do kanonu później wiedza Atharwanu i Akierasu |
Arjowie wypracowali mnemotechniki
W VII w p.n.e powstaje pierwszy komentarz naukowy do tych tekstów, uporządkowanie bóstw
Regionem ziemi rządzi AGNI ogień, utożsamiony z głównym kapłanem. Ogień jest tym, co potrzebne do odprawienia rytuału w Nasadija Sukta nakaz powtarzania tego rytuału. Człowiek sobie uświadomił, kim jest ogień mu to uświadamia
Maya (ma) odmierzać, wymierzać coś, co zakrywa prawdziwą naturę, porządkując świat wg. Innych kategorii
WARUNA stał na czele panteonu bóstw, rozdawał kary, nagrody itd. Swoją pozycję zawdzięcza temu, że jest strażnikiem RITY uniwersalne prawo rządzące światem. Karman ma indywidualny aspekt etyczny, RITA natomiast kieruje sprawami pór roku, rozwoju roślin itd. Waruna też jest podporządkowany prawom RITY, ale ją zna. Jest związany z wodami i sferą niebiańską. Ma tysiące szpiegów. Ludzie mogą narazić się na grzech Waruny, gdy nie rozpoznali praw RITY. Waruna nie wykracza poza nie (vidia sprawa wiedzy) inni nie są tak doskonali jak Waruna
INDRIA bóg międzyprzestworzy, toczy z Waruną walki, bóg wojny, zwycięstwa, jego atrybutem jest wadżra (piorun), płodności. Najlepiej zna właściwości somy, często jest przedstawiany jako będący pod jej wpływem. Zdetronizował Warunę.
Wyciskanie somy w wydrążonym kamieniu, konopie indyjskie ucierane fallicznym kamieniem, sok spływał do kadzi ten napój atrybutem nie śmiertelności odtworzenie aktu stworzenia (połączenie pierwiastka ♀ i ♂)
SOMA utożsamiana z bóstwem księżycowym cykliczność księżyc to naczynie na somę, opróżnia się i wypełnia (różne fazy).
Na poziomie Indry są inne bóstwa solarne.
2