Zasady zawierania kontraktu
Zawarcie kontraktu jest kulminacyjnym momentem przygotowań do rozpoczęcia procesu pomagania, czy jego kolejnego etapu. Bez względu na to czy kontrakt przybiera postać formalnego zapisu, czy ustnych ustaleń, zawsze stanowi podsumowanie tego co dotychczas zdarzyło się pomiędzy osobą pomagającą a pacjentem/klientem, a zarazem punkt wyjścia do tego, co ma nastąpić.
Podstawową funkcją kontraktu jest stworzenie optymalnych warunków do rozpoczęcia lub kontynuowania procesu pomagania na podstawie danych zebranych przez obydwie strony.
Poprawnie zawarty kontrakt pozwala na wyeliminowanie wszystkich źródeł zakłóceń w procesie pomagania.
W kontrakcie zawieranym z osoba zdrowiejącą z uzależnienia, warto pamiętać o uzgodnieniu celu, sprawdzamy zatem:
zgodność z potrzebami, standardami i wolą osoby podpisującej go (cel, który uzna za własny);
czy propozycja zawarta w kontrakcie leży w granicach możliwości osoby;
jaki osoba potrzebuje narzędzi, by go zrealizować i czy nimi dysponuje;
czy są i jakie konkurencyjne motywy które mogą zakłócić realizację zakontraktowanego celu;
w jaki sposób osoba będzie utrzymywała kierunek swoich działań;
Kolejny etap to:
skonkretyzowanie przedmiotu umowy;
uzgodnienie warunków jej realizacji;
ustalenie zakresu odpowiedzialności obu stron;
Jeśli zakres umowy jest obszerny lub długofalowa jego realizacja, zaleca się podzielenie całości na etapy i zawieranie kilku kolejnych kontraktów - dla osoby uzależnionej, jest to bardziej dostosowane do jej możliwości;
Godną polecenia jest pisemna forma kontraktu, warto rozważyć podpunkt dotyczący nieużywania środków psychoaktywnych. To, co ma dotyczyć osób, przedmiotu umowy, czasu, miejsca, warunków i efektów działań winno być konkretne. Kontrakt imienny, uzgodniony przez obie strony, pomaga monitorować zmiany, przede wszystkim samemu zainteresowanemu, umożliwiając mu wzięcie odpowiedzialności za kierowanie swoim życiem.
Kontrakt jest ważnym elementem procesu terapeutycznego, przyczyniającym się do odzyskania poczucia siły wewnętrznej i doświadczaniu oparcia w sobie, daje też okazję do świadomego nagradzania siebie przez pacjenta/klienta.