Peagogika specjalna - wykład 27.11.2010

Savoir vivre wobec niepełnosprawnych [Judy Cohen]:

• unikanie pochylania się nad wózkiem

• unikanie kontaktu z wózkiem (przestrzeń osobista)

• prowadzenie rozmów w pozycji siedzenia na krześle (twarzą w twarz)

• permanentne zamykanie ciągów komunikacyjnych dla niepełnosprawnych

• umieszczanie niezbędnych przedmiotów w zasięgu rąk wózkowicza

• upewnienie się o rodzaju potrzebnej pomocy przed jej udzieleniem

• uprzedzenie niewidzącego przed dotknięciem go

• poruszanie się z przeciwnej strony niepełnosprawnego niż pies przewodnik

• utrzymywanie kontaktu wzrokowego z niesłyszącym w czasie rozmowy tłumaczonej na język migowy

• unikanie protekcjonalnego traktowania upośledzonych umysłowo

Ewolucja roli chorego [Anna Titkow]

1. Poznawanie objawów

• rozpoznawanie objawów

• ocenianie ich znaczenia

• interpretacje osób trzecich

• reakcje na objawy

• reakcje na zakłócenia funkcjonowania

• przyswojenie potocznej etiologii dysfunkcji

2. Przyjmowanie roli chorego

• samoleczenie

• presja otoczenia na podjęcie leczenia

• wybór formy pomocy

3. Sięgnięcie po pomoc profesjonalnej służby zdrowia

• odroczenie kontaktu

• pomoc osób trzecich w nawiązaniu kontaktu

• reakcja na kontakt

4. Przemiany roli pacjenta

• opory

• przystosowanie

• zależność

• zrozumienie zastosowanej terapii

• rezygnacja z oporu przed leczeniem

5. Powrót do zdrowia

• wyjście z roli chorego

• rehabilitacja

• profilaktyka przednawrotowa

Mechanizmy obronne będące następstwem niepełnosprawności

A - Negatywne

I - Regresja rozwoju

II - Ucieczka (Izolacja) - unikanie kontaktów prowadzących do przykrych doznań

III - Projekcje - rzutowanie winy za własne niepowodzenia na osoby trzecie

IV - Rezygnacja - zaprzestanie dążenia do celu

V - Agresja

VI - Wyparcie - zanegowanie traumy

VII - opaczne reagowanie na zagrożenie (podsycanie ryzyka)

VIII - Zaprzeczenie - nieprzyznawanie się do istnienia czynnika szkodliwego (nieprzyjemnego)

IX - Ucieczka w fantazję

B - pozytywne

I - Racjonalizacja - obiektywizacja doznań i doświadczeń (pomoc z zewnątrz)

• werbalizacja

• perswazja (wyjaśnienie)

• pomoc we właściwej ocenie

• wzbudzenie zainteresowania innym celem

II - Kompensacja (także społeczna)

III - Transformacja - zmiana celu życia

Czynniki wyuczonej bezradności [Władysława Pilecka]

• oczekiwanie niepowodzenia w każdej sytuacji, która pozostaje poza kontrolą jednostki

• brak spontanicznego reagowania na bodźce nagle działające

• niezdolność do ponownego podjęcia zadania w którym odniosło się porażkę

Stymulowanie [Władysława Pilecka]

• przygotowanie środowiska

• mobilizowanie uwagi wychowanka

• selekcja bodźców (bogactwa, intensywność)

• budzenie i podtrzymywanie aktywności

• dostarczanie wzmocnień zachowań pożądanych

• porządkowanie doświadczeń dające poczucie stałości środowiska (bezpieczeństwa)

• integrowanie starych i nowych umiejętności (wiadomości)

„Zachowania dziecka stanowiące reakcję na nagłe przerwanie kontaktu z matką określane są jako zespół hospitalizacyjny. Natomiast zespół deprywacyjny to zaburzenia rozwoju psychoruchowego dziecka związane z brakiem opieki i miłości wskutek utrzymującej się nieobecności matki. [Joanna Kruk Lasocka]

Fazy przebiegu zespołu hospitalizacyjnego [Joanna Kruk Lasocka]

• protest (bezpośrednia reakcja na separację od matki trwa od jednej doby i przejawia się lękiem, krzykami, płaczem, unikaniem snu, odmawianiem spożywania pokarmów, odmówieniem wszelkiego kontaktu lub kurczowym trzymaniem się kontaktu nawiązanego)

• rozpacz (trwająca 6 - 9 dni regresja, apatia)

• wsparcie