Rynek jest to ogół stosunków wymiennych zachodzących pomiędzy sprzedającymi i kupującymi. Przedmiotem rynku czyli przedmiotem wymiany są dobra ekonomiczne; wyroby gotowe, surowce, materiały lub towary oraz usługi .Podmiotem rynku czyli uczestnikami wymiany są sprzedający i kupujący występujący jako producenci , pośrednicy oraz konsumenci zbiorowi i indywidualni. Decyzje sprzedawców i nabywców są od siebie uzależnieni i kształtują podaż popyt oraz poziom cen .
Podział rynku
wg zasięgu terytorialnego -lokalne - krajowe- międzynarodowe -światowy- regionalne
B) ze względu na rodzaj obrotu towarowego - skupu (produkty rolne)- zbytu (wyroby produkcji przemysłowej oraz importowa)-hurtowy (przedmiotem obrotu są towary przeznaczone na zaspokojenie potrzeb konsumentów zbiorowych i indywidualnych)- detaliczne (towary przeznaczone do zaspokojenia potrzeb indywidualnych)
C) ze względu na przedmiot wymiany - dobra i usługi - rynek kapitałowy - rynek
D) rynek sprzedawcy i rynek nabywcy Funkcje rynku - funkcja alokacyjna (kieruje rzadkie zasoby do tych podmiotów gospodarczy które je najefektywniej wykorzystają)- funkcja informacyjna (dostarcza informacji o zmianach cen dóbr i usług)
Popyt- nazywamy zapotrzebowanie na konkretne Produkty w określonym czasie jakie zgłasza kupujący przy określonych cenach i w ramach posiadanego funduszu nabywczego.
Podaż nazywamy konkretną ilość dóbr i usług zaoferowanych do sprzedaży przez producenta w danym czasie i przy określonej cenie.
Przedsiębiorstwo, zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód narodowy.
Elementy otoczenia bezpośredniego przedsiębiorstwa; - firmy konkurencyjne- banki - agencje marketingowe- agencje doradcze - instytucje ubezpieczeniowe- pracownicy - dostawcy- nabywcy
Kontakty z otoczeniem bezpośrednim kształtują się na zasadzie partnerstwa, mają charakter rynkowy .np.:dostawy maszyn i urządzeń ; bank prowadzący rachunek : urząd skarbowy.
Elementami otoczenia pośredniego są obowiązujące zasady działania ustalone przez organy władzy i administracji.
Innym elementem jest kultura tradycyjna i religia społeczeństwa, np.: tradycja obdarowywania się prezentami gwiazdkowymi; gazeta zamieszczająca reklamy przedsiębiorstwa ; obowiązujący system prawny.
Inny podział otoczenia rynkowego przedsiębiorstwa to;
czynniki mikrootoczenia- makrootoczenia Głównym kryterium tego rozróżnienia jest możliwość oddziaływania i kształtowania tych czynników przez przedsiębiorstwa. Najważniejsze czynniki mikrootoczenia które firma może kształtować: - nabywcy produktu przedsiębiorstwa- konkurenci oferujący produkty zaspokajające tę samą potrzebę- dostawcy środków produkcji wykorzystywanych dla wytwarzania towarów i świadczenia usług lub gotowych produktów w celu i sprzedaży. W makrootoczeniu przedsiębiorstwa wyróżnić można następujące czynniki;A)ekonomiczne i polityczneB)społeczne i kulturowe-trędy demograficzne-przemiany w hierarchii wartościC)technologiczne (postęp technologiczny w branży)D)prawne i etyczne
Marketing jest to zespół zintegrowanych działań i instrumentów związanych z badaniem i kształtowanie rynku.
Zadaniem marketingu jest optymalne satysfakcjonowanie nabywcy po przez jak najpełniejsze zaspokojenie jego potrzeb oczekiwań i preferencji. Miejsce marketingu jest pomiędzy produkcją a konsumpcją, a więc w sferze wymiany. Istota marketingu A)rozpoznać -potrzeby odbiorców B)przygotować -odpowiednią formę rynkową C)skoordynować -działania personelu i służb finansowych D)dostarczyć -satysfakcji odbiorcom E)osiągnąć -cel przedsiębiorstwa Marketing jest to szczególnie konieczny i przydatny w dziedzinach gospodarki których postęp techniczny jest szybki i owocuje wieloma nowymi produktami.
Koncepcja(orientacja)produkcyjna jest to problem zwiększania produkcji przez przedsiębiorstwo. Pojawia się w tedy gdy przedsiębiorstwo mogą sprzedać wszystko co oferują klientom. Orientacja produkcyjna ma miejsce w sytuacji rynku sprzedawcy, a więc w sytuacji istnienia popytu nad podażą.
Koncepcja (orientacja) dystrybucyjna powstaje w sposób zwiększania się liczby produktów oferowanych na rynku lub kłopotów ze sprzedażą dla tego ich działanie koncentruje się nie tylko na produkcji lecz i na czynnościach związanych ze wzrostem sprzedaży.
Koncepcja marketingowa polega na zaspokojeniu potrzeb konsumentów i zrealizowania celu działania przedsiębiorstwa. Podejmowanie decyzji przedsiębiorstwa zależy od klienta i polega na jak najlepszym zaspokojeniu jego potrzeb.
Rynek dóbr konsumpcyjnych: Nabywcami są konsumenci-wiedza rynkowa konsumentów jest często znikoma co daje przewagę sprzedawcy nad nabywcą -ostatecznym celem produkcji jest konsumpcja-w przypadku konsumentów możliwości zmiany celów i planów nabywców jest znacznie większa-substytucja celów zakupu a więc zmiany planów nabywczych jest znacznie większa .duża rolę odgrywają motywy pozaekonomiczne moda prestiż walory estetyczne . konsumenci kupują dobra i usługi które służą bezpośrednio w zaspokojeniu ich potrzeb.-ceny na rynku są stałe konsument ma większe możliwość i rezygnacji z zakupu lub zastąpienia innym wobec wzrostu cen.-promocja jest prowadzona na większą skalęniż na rynku instytucjonalnym ;w reklamie większą rolę odgrywają środki masowego przekazu.
Rynek dóbr inwestycyjnych (instytucjonalnych) -nabywcami są przedsiębiorstwa które kupują w celach produkcyjnych lub handlowych, konsumenci zbiorowi np.: (szkoły, instytucje państwowe, wojsko organizacje polityczne)-na rynku instytucjonalnym uczestniczą profesjonaliści towaroznawczy , technicy .prawnicy ,zapewnia to równowagę wiedzy i umiejętności obydwu stronom transakcji.
-popyt na srodki produkcji jest pochodny w stosunku do popytu na produkty konsumpcyjne.-kryteria wyboru dostawcy przez nabywcę są racjonalne głównie ekonomicznie i technologicznie np. szybkość i punktualność dostaw.-cele i plany działalności stosowane technologie produkty zawarte kontrakty na dostawę determinują cele zakupu dokonywanych przez nabywców instytucjonalnych ,możliwości substytuowania celów zakupu w krótkim okresie jest ograniczona, Przedmiotem obrotu są przede wszystkim środki produkcji i usługi przemysłowe ; surowce materiały , linie technologiczne, usługi transportowe.-ceny są często negocjowane , nabywca może uzyskać rabaty ilościowe , sezonowe gotówkowe .