Woda jest czynnikiem powodującym najwięcej zagrożeń w obiektach budowlanych. Jest obecna zarówno na zewnątrz w postaci opadów deszczu, śniegu, mgły czy wody gruntowej, jak i wewnątrz obiektów w postaci pary wodnej, powstałej w wyniku naturalnego użytkowania pomieszczeń. Można więc uznać, że praktycznie przez cały czas swojej eksploatacji konstrukcje budowlane są narażone na szkodliwy wpływ wody oraz rozpuszczonych w niej substancji. Dlatego też walka z wilgocią i jej skutkami jest istotnym zagadnieniem, któremu warto poświęcić wiele uwagi.






Przyczyny destruktywnego oddziaływania wody na budowle leżą najczęściej w nieodpowiednim zabezpieczeniu elementów budowlanych przed działaniem wody i wilgoci, niesprawnie działających systemach odprowadzania wód opadowych, braku lub uszkodzeniu obróbek blacharskich czy nieszczelnościach pokryć dachowych. Przeciwdziałanie destruktywnym wpływom wilgoci jest na ogół niełatwym zadaniem i wymaga precyzyjnego ustalenia przyczyn wnikania wody w konstrukcję.
Częstym miejscem przenikania wody do obiektu są źle lub niedostatecznie zaizolowane fundamenty. Rozpuszczone w wodzie substancje i związki chemiczne zawarte w gruncie i przenikające do niego z zewnątrz mają szkodliwy wpływ zarówno na fundamenty, jak i na ich izolację.
W naszych warunkach klimatycznych duży wpływ na niszczenie budowli ma także wielokrotne zamarzanie i rozmarzanie konstrukcji. Dotyczy to szczególnie ścian fundamentowych, narażonych na przemarzanie w środowisku wilgotnym. Zjawisko przemarzania fundamentów, zwłaszcza w budynkach podpiwniczonych jest zjawiskiem wysoce niepożądanym. Wnikająca do ścian fundamentowych woda zamarzając zwiększa swoją objętość i rozsadza strukturę materiału. Woda nie jest też obojętna chemicznie i zawiera roztwory chlorków, siarczanów i azotanów oraz innych agresywnych substancji wypłukiwanych z gruntu,. Roztwory te poprzez nieszczelności izolacji przenikają do ścian fundamentowych i wskutek skutek kapilarnego podciągania wilgoci są transportowane na poziom wyższy. Powoduje to powstawanie zawilgoceń, wykwitów solnych, przebarwień, łuszczenie się powłok malarskich lub odpadanie tynku, a w ostateczności prowadzi do destrukcji ścian.

Zjawisko podciągania kapilarnego polega na przyciąganiu wody przez ścianki porów. Jego intensywność zależy przede wszystkim od rodzaju materiału, w którym się odbywa i od średnicy kapilar. Im mniejsze kapilary tym materiał szczelniejszy dla wody napierającej, natomiast podatniejszy na kapilarne podciąganie wilgoci, większe średnice kapilar zmniejszają zdolność podciągania wilgoci, lecz czynią materiał bardziej przepuszczalnym.
Obecność wód kapilarnych w ścianach może być spowodowana niewłaściwie wykonanym systemem odprowadzenia wód opadowych lub przeciekami z instalacji wodnej. Wówczas wysokość podciągania w ścianach zewnętrznych jest nieregularna i z reguły wyższa niż w ścianach wewnętrznych. Podciąganie kapilarne może pochodzić również z wody gruntowej i może występować nawet w przypadku posadowienia budynku powyżej jej poziomu. Ma to miejsce wówczas, gdy na poziomie posadowienia zalegają grunty o dużej zdolności podciągania kapilarnego i sięgają one aż do poziomu wody gruntowej. Przy kapilarnym podciąganiu wód gruntowych poziom zawilgocenia ścian zewnętrznych jest zazwyczaj niższy niż ścian wewnętrznych.
Duże zdolności kapilarnego podciągania wód gruntowych mają grunty gliniaste, dlatego budując fundament na takich gruntach dobrze jest wykonać go na warstwie żwiru lub piasku o znacznie mniejszych niż glina zdolnościach do kapilarnego podciągania.

Przenikająca do wnętrza ścian konstrukcyjnych woda powoduje korozję i niszczenie struktury ścian poprzez rozpuszczanie i wypłukiwanie spoiwa a krystalizująca w ścianach sól, powiększa swoją objętość niszcząc sukcesywnie strukturę muru. Źródłem zasolenia mogą być substancje, powstające w wyniku korozji biologicznej i chemicznej skał znajdujących się w gruncie lub preparaty służące do zabezpieczenia np. więźby dachowej, które jeśli zostaną wypłukane, mogą szkodliwie oddziaływać na ściany zewnętrzne.

Inną przyczyną powstania zawilgoceń jest kondensacja pary wodnej wewnątrz budynku. Przyczyny kondensacji pary wodnej w budynku są rozmaite. Najczęściej sprzyja temu niewystarczająca izolacyjność termiczna ścian. Zimą ciepłe powietrze z wnętrza budynku w kontakcie z zimną przegrodą skrapla się na jej powierzchni, wiosną zaś, zazwyczaj powodu zbyt dużej bezwładność cieplnej, ściany i stropy nagrzewają się wolno i napływające z zewnątrz cieplejsze powietrze w zetknięciu z chłodną powierzchnią przegrody ulega skropleniu. Przyczyną powstania zawilgoceń jest także higroskopijność materiałów budowlanych, czyli zdolność pobierania pary wodnej z otoczenia. W wyniku pobrania wody niektóre substancje zawarte w materiałach budowlanych wiążąc parę wodna ulęgają rozpuszczeniu. W wyniku tego i powstają zawilgocenia, których objawem są nieregularne, wilgotne lub mokre plamy, pojawiające się i znikające w zależności od warunków atmosferycznych. Kolejną przyczyną powstania zawilgoceń może być zła wentylacja pomieszczeń. Zawilgocenie przegród budowlanych jest przyczyną spadku ich parametrów wytrzymałościowych, które mogą doprowadzić do nadmiernych deformacji, przemieszczeń, pęknięć i pogorszenia izolacyjności termicznej oraz degradację i pogorszenie wyglądu zewnętrznego warstw elewacyjnych. Zwiększenie wilgotności muru powoduje również pogorszenie mikroklimatu pomieszczeń wewnątrz budynku i pojawienie na powierzchniach ścian kolonii grzybów i pleśni. Stanowią one duże zagrożenie dla zdrowia osób przebywających w skażonym obiekcie, wywołując bardzo niebezpieczne schorzenia i alergie. Obecność pleśni jest szczególnie niebezpieczna w pomieszczeniach kuchennych, ponieważ zarodniki, osiadając na produktach spożywczych, mają doskonale warunki do rozwoju.

---