Sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw województwa podkarpackiego w 2000 r.

supportEmptyParas]> <![endif]>

Podstawowe wskaźniki charakteryzujące sytuację finansową badanych podmiotów w roku 2000 kształtowały się gorzej niż w roku poprzednim. Najlepiej sytuacja przedstawiała się w przedsiębiorstwach przemysłowych, a najgorzej w budownictwie. Odnotowano wzrost produkcji sprzedanej przemysłu i budownictwa (w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób), przy jednoczesnym spadku średniego zatrudnienia oraz wzroście wydajności pracy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

supportEmptyParas]> <![endif]>

Finanse

Przychody z całokształtu działalności wypracowane w 2000 r. przez podmioty gospodarcze (o liczbie pracujących powyżej 49 osób) województwa podkarpackiego wyniosły 28271,3 mln zł i były wyższe niż w roku poprzednim o 12,1 %. Największy udział w przychodach stanowią przychody jednostek sektora prywatnego (64,3%), chociaż zarówno sektor prywatny jak i publiczny wykazały wzrost na zbliżonym poziomie. Największą część w ogólnej wartości przychodów z całokształtu działalności stanowią przychody wypracowane przez firmy przemysłowe, handlowe oraz budowlane.

vml]><![endif]> W strukturze przychodów dominują przychody ze sprzedaży produktów i towarów, które charakteryzowały się największą dynamiką wzrostu w stosunku do roku poprzedniego. Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności podmiotów gospodarczych wyniosły 27830,0 mln zł i były wyższe niż w roku poprzednim o 12,5 %. Największą część kosztów stanowi koszt własny sprzedanych produktów. W 2000 r. przedsiębiorstwa wypracowały wynik finansowy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w wysokości 689,9 mln zł, co w porównaniu z rokiem poprzednim oznacza wzrost o 24,8 %. Sektor prywatny wykazał wzrost wyniku finansowego o 11,7 %, natomiast sektor publiczny zanotował ujemny wynik. Wzrost wyniku finansowego na sprzedaży produktów, towarów i materiałów wykazały firmy przemysłowe, a ujemny wynik zanotowały firmy budowlane oraz transportowe. Analogicznie sytuacja ma się z wynikiem finansowym netto, który dla podmiotów gospodarczych województwa podkarpackiego ukształtował się na poziomie 230,8 mln zł, i był o 11,5% wyższy niż w roku poprzednim, z czego ponad 90% wyniku stanowił wynik finansowy wypracowany przez firmy przemysłowe. Ujemny wynik finansowy netto na poziomie minus 61,9 mln zł wykazały firmy budowlane, co wskazuje na ich słabą kondycję finansową.

vml]><![endif]> W strukturze bilansu podmiotów województwa podkarpackiego należy odnotować przede wszystkim wzrost majątku obrotowego (o 6,3%) oraz wzrost zobowiązań krótkoterminowych (o 10,5%). Największy wpływ miała na to ciężka sytuacja finansowa firm budowlanych, gdzie duży wzrost majątku obrotowego (o 22,6%) spowodowany był głównie nadmiernym wzrostem zapasów oraz znacznym spadkiem środków pieniężnych, a na wzrost zobowiązań krótkoterminowych (o 31,1%) wpłynął głównie wzrost zobowiązań z tytułu dostaw i usług (o 31,6%) oraz kredytów bankowych (o 41,8%). Takie niekorzystne zmiany w strukturze bilansu ujemnie wpłynęły na płynność finansową firm budowlanych. Najbardziej korzystnie przedstawiała się sytuacja firm przemysłowych, gdzie zmiany w bilansie nie były tak wielkie, a struktura bilansów kształtuje się na poziomie zbliżonym do ogółu podmiotów objętych badaniem. W układzie rodzajowym kosztów podmiotów gospodarczych, największe koszty związane były w dalszym ciągu ze zużyciem materiałów i energii, gdyż ich udział stanowił ponad połowę koszów. Duży odsetek także stanowiły koszty ponoszone na usługi obce, wynagrodzenia dla pracowników oraz rosnące z roku na rok koszty finansowe firm, głównie odsetki od kredytów na działalność gospodarczą. W firmach budowlanych koszty finansowe wzrosły o 36,6 %, podczas gdy w firmach przemysłowych koszty te wzrosły o 1,5%.

vml]><![endif]>Podstawowe wskaźniki charakteryzujące sytuację finansową badanych podmiotów w roku 2000 kształtowały się gorzej niż w roku poprzednim. Dynamika przychodów była niższa od dynamiki koszów ich uzyskania, wskutek czego wskaźnik poziomu kosztów uległ zwiększeniu o 0,4 pkt, co jest sytuacją niekorzystną. Najbardziej widoczne jest to na przykładzie firm budowlanych, w których wzrost poziomu kosztów był wyższy od wzrostu przychodów o 4,3 pkt. Trudności przedsiębiorstw w ściąganiu swoich należności, a co za tym idzie problemy ze spłatą własnych zobowiązań spowodowały, że płynność finansowa firm uległa dość znacznemu obniżeniu, szczególnie w budownictwie. Wpływ na to mogły mieć znaczny wzrost bezrobocia (o 10,6% w ciągu roku 2000) w wyniku czego liczna grupa ludności straciła źródło dochodów oraz rosnące koszty działalności podmiotów gospodarczych, co źle wpływa na wielkość sprzedaży, a tym samym na wyniki finansowe firm. Efektem tego są nadmierne zapasy, co można zaobserwować w firmach budowlanych. Należy jednak zauważyć, że wskaźniki płynności dla przedsiębiorstw województwa podkarpackiego były wyższe niż średniokrajowe, co jest sytuacją pozytywną. Odstępstwem od tego jest płynność finansowa firm budowlanych, która kształtowała się dużo gorzej niż przeciętnie w kraju. Ważnym aspektem jest też zwiększający się koszt kredytów, który również negatywnie wpłynął na poziom płynności. Wraz ze spadkiem płynności finansowej podmioty gospodarcze odnotowały spadek rentowności obrotu netto (firmy budowlane oraz firmy handlowe), natomiast wzrost wskaźnika rentowności obrotu netto wykazały przedsiębiorstwa przemysłowe oraz transportowe.

supportEmptyParas]> <![endif]>

Produkcja sprzedana przemysłu i budownictwa

W roku 2000 wzrost produkcji sprzedanej (ceny stałe) przedsiębiorstw przemysłowych województwa podkarpackiego (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) wyniósł 12,2%, co pozwoliło na zajęcie wysokiej pozycji wśród województw (w pierwszej piątce). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w przemyśle w województwie podkarpackim wyniosło około 1,8 tys. zł brutto i wzrosło o 9,6% w stosunku do roku 1999. Wydajność pracy w przemyśle liczona stosunkiem produkcji sprzedanej na 1 zatrudnionego wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim, przy jednoczesnym spadku przeciętnego zatrudnienia .

W budownictwie firmy (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) osiągnęły przychód ze sprzedaży wyrobów i usług w wysokości 2447,3 mln zł (ceny bieżące), tj. wyższe w odniesieniu do roku poprzedniego o 14,8% , podczas gdy wzrost w Polsce wyniósł 11,7%. Należy podkreślić, że w roku 1999 dla przedsiębiorstw o liczbie pracujących powyżej 5 osób wzrost ten w województwie wyniósł 11,1% i był dużo niższy niż w kraju, gdzie wyniósł 17,9%. Porównując sytuację pod tym względem z innymi województwami, podkarpackie lokuje się na 6. miejscu, wyżej uplasowały się: kujawsko-pomorskie, lubuskie, mazowieckie, opolskie oraz zachodnio-pomorskie. Najniższą dynamikę odnotowano w województwie śląskim (spadek o 7,9 pkt). Podobnie jak w przemyśle, zmalało przeciętne zatrudnienie w budownictwie, aczkolwiek wartość produkcji sprzedanej na 1 zatrudnionego była wyższa niż przed rokiem. Taka sytuacja może się wiązać ze wzrostem nakładów inwestycyjnych na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszanie istniejących, szczególnie nakładów na zakup nowych maszyn i urządzeń technicznych, narzędzi oraz środków transportowych. Potwierdza to rosnący poziom mechanizacji przedsiębiorstw oraz zwiększającą się rolę maszyn i urządzeń w procesach produkcyjnych, przy jednoczesnym spadku zatrudnienia i roli czystej siły roboczej.

Ogół nakładów inwestycyjnych podmiotów gospodarczych (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) z terenu województwa podkarpackiego w roku 2000 wyniósł 1655,2 mln zł, z tego 78,6% to nakłady jednostek o liczbie pracujących powyżej 49 osób, które wzrosły porównaniu z 1999 r. o 5,7%.

supportEmptyParas]> <![endif]>

Opracował: Daniel Koprowicz

Wydział Analiz

 

---