WYKAD 8 - 19.04.05
c.d.7 i Zakażenia szpitalne
Serotyp uropatogenny:
Zakażenia układu moczowego można różnicować w oparciu o serotypy uropatogennych E.coli . Zamysł na serotypy enteropatogennej pałeczki okrężnicy ma znaczenie w przypadku uznania ją za czynnik etiologiczny biegunki. Wyhodowanie E.coli i określenie serotypu oznacza możliwość wykazania E.coli za czynnik etiologiczny biegunki. Pałeczki okrężnicy pochodzące z biegunek mają określone serotypy. Istnieje zależność między serotypem a występowaniem biegunki .
Markerem można uznać chorobotwórczość bakterii np.>: S. Aureus wytwarzające koagulazę. Szczepy enteropatogenne - markery chorobotwórczości. Chorobotwórczość- cecha gatunku (np.: niektóre szczepy S. Aureus wytwarzają koagulazę ) i szczepu ( niektóre szczepy nie wytwarzają enterotoksyny ). Tylko toksynotwórcze są zdolne do wytworzenia choroby.
Zakażenia szpitalne
Zakażenia szpitalne ( 10%) - określa się każde zakażenie w szpitalu i ujawniające się w okresie hospitalizacji lub po jej zakażeniu. Zakażenie winno być rozpoznane na podstawie obrazu klinicznego i badań diagnostycznych.
Do celów rejestracji większość zakażeń szpitalnych przyjmuje się okres inkubacji 48 godz. Czyli zakażenia występujące po 48 godz. Od chwili przyjęcia do szpitala. Istnieje możliwość :
przyjęcie do szpitala pacjenta z zakażeniem inkubującym się - pojawia się po 48 godz.
Zakażenie w szpitalu - pojawienie się choroby po wyjściu ze szpitala.
Szczepy szpitalne bakterii- oporne na antybiotyki ( pałeczki, gronkowce- mają określony wzór lekooporności), odpowiedzialne za zakażenia występujące w szpitalu.
Wg danych europejskich zakażenia szpitalne są bezpośrednio przyczyną zgonów 3% chorych a pośrednio 8,3%. Koszty zakażeń szpitalnych w USA - ok. 5 mld $ rocznie ( przedłużony czas hospitalizacji, antybiotyki) . Wg WHO ocena liczby tych zakażeń to 90% .
Historia zakażeń szpitalnych - pojawiły się wraz z powstaniem szpital- początek XIX w. Tzw” gorączka szpitalna”. Okresy
Epoka przed wprowadzeniem aseptyki i antyseptyki- gł. Patogeny: paciorkowce hemolizujące, maczugowce błonicy.
Okres po wprowadzeniu aseptyki i antyseptyki ( przełom XIX i XX wieku)- spadek liczby, profil podobny
1935-1940 okres stosowania sulfonamidów- zniknięcie zakażeń paciorkowcami
1940- 1961- okras stosowania gł. Penicyliny- powszechne zakażenia gronkowcowe
Okres po latach 60 - wzrost zachorowań pałeczkami G(-), bakteriami fakultatywnie chorobotwórczymi, grzybami.
Najważniejsze drobnoustroje:
wirusy WZW, CMW, grypy, ECHO, Coxackie, Varicella- zoster, odra
Staphylococcus Koagulazo (+) i (-) , Enterobacteriacae, enterokoki, Pseudomonas, Acinotobacter, beztlenowce niezarodnikujące
Aktualnie najważniejsze bakterie:
MRSA
ESBL
Enterokoki HLAR
Pseudomonas oporne na karbapenemy
Epidemiologia zakażeń szpitalnych :
rodzaj zakażenia:
egzogenne- od chorego, personelu czyli od źródła zewnętrznego tzw. Krzyżowe
endogenne- gł. Beztlenowce niezarodnikujące w przypadku zabiegów na jamie brzusznej, zakażenia ran własną florą.
źródło zakażenia : chorzy/ nosiciele
pacjent
personel
odzwierzęce - zakażenia wirusowe
środowisko wodne - nawilżacze, zlewy, kwiaty
droga zakażenia :
kontakty- gł. Noworodki
bezpośrednie- ręce
pośrednie- odzież ( pralnia), przedmioty, sprzęt, pokarm
powietrzna
Szerzenie się drobnoustrojów w zależności od warunków środowiska:
1) Grupa I - ziarenkowce G(+)- gronkowce, paciorkowce- ich obecność jest związana z człowiekiem, mogą przetrwać w suchych miejscach
2) Grupa II- Enterobacteriacae- miejsca wilgotne , wydaliny
3) Grupa III- wolno żyjące w środowisku wodnym ( różne płyny), Acinetobacter, Pseudomonas, Fusobacterium, Meningosepticum Serratia, mogą wchodzić w skład flory jelitowej ( Salmonella, E.coli, Proteus, Klebsiella)
4) Grupa IV- beztlenowce, laseczki zarodnikujące , gleba, woda.
Czynniki ryzyka zakażeń szpitalnych:
niedobory immunologiczne - noworodki, wcześniaki, immunosupresja.
Choroby podstawowe- cukrzyca, nowotwory, urazy wielonarządowe, oparzenia
Zabiegi lecznicze i diagnostyczne ( cewniki) na oddziałach chemioterapii
Kliniczne postacie zakażeń szpitalnych:
układ moczowy - 45,5%, układ oddechowy- 24,2%, posocznica- 14,6%, zakażenia miejscowe- 10,6%
oddziały zagrożone zakażeniami szpitalnymi- OIOM, noworodkowy, zabiegowe, oparzenia, urologia, chirurgia.
zwalczanie tych zakażeń:
prawidłowy plan budowy szpitala
prawidłowy plan budowy ciągów wentylacyjnych
usytuowanie oddziałów- nie krzyżować traktów septycznych i aseptycznych
komunikacja między oddziałami.
Gatka
2