WYKAD 8 - 19.04.05

c.d.7 i Zakażenia szpitalne

Serotyp uropatogenny:

Zakażenia układu moczowego można różnicować w oparciu o serotypy uropatogennych E.coli . Zamysł na serotypy enteropatogennej pałeczki okrężnicy ma znaczenie w przypadku uznania ją za czynnik etiologiczny biegunki. Wyhodowanie E.coli i określenie serotypu oznacza możliwość wykazania E.coli za czynnik etiologiczny biegunki. Pałeczki okrężnicy pochodzące z biegunek mają określone serotypy. Istnieje zależność między serotypem a występowaniem biegunki .

Markerem można uznać chorobotwórczość bakterii np.>: S. Aureus wytwarzające koagulazę. Szczepy enteropatogenne - markery chorobotwórczości. Chorobotwórczość- cecha gatunku (np.: niektóre szczepy S. Aureus wytwarzają koagulazę ) i szczepu ( niektóre szczepy nie wytwarzają enterotoksyny ). Tylko toksynotwórcze są zdolne do wytworzenia choroby.

Zakażenia szpitalne

Zakażenia szpitalne ( 10%) - określa się każde zakażenie w szpitalu i ujawniające się w okresie hospitalizacji lub po jej zakażeniu. Zakażenie winno być rozpoznane na podstawie obrazu klinicznego i badań diagnostycznych.

Do celów rejestracji większość zakażeń szpitalnych przyjmuje się okres inkubacji 48 godz. Czyli zakażenia występujące po 48 godz. Od chwili przyjęcia do szpitala. Istnieje możliwość :

  1. przyjęcie do szpitala pacjenta z zakażeniem inkubującym się - pojawia się po 48 godz.

  2. Zakażenie w szpitalu - pojawienie się choroby po wyjściu ze szpitala.

Szczepy szpitalne bakterii- oporne na antybiotyki ( pałeczki, gronkowce- mają określony wzór lekooporności), odpowiedzialne za zakażenia występujące w szpitalu.

Wg danych europejskich zakażenia szpitalne są bezpośrednio przyczyną zgonów 3% chorych a pośrednio 8,3%. Koszty zakażeń szpitalnych w USA - ok. 5 mld $ rocznie ( przedłużony czas hospitalizacji, antybiotyki) . Wg WHO ocena liczby tych zakażeń to 90% .

Historia zakażeń szpitalnych - pojawiły się wraz z powstaniem szpital- początek XIX w. Tzw” gorączka szpitalna”. Okresy

  1. Epoka przed wprowadzeniem aseptyki i antyseptyki- gł. Patogeny: paciorkowce hemolizujące, maczugowce błonicy.

  2. Okres po wprowadzeniu aseptyki i antyseptyki ( przełom XIX i XX wieku)- spadek liczby, profil podobny

  3. 1935-1940 okres stosowania sulfonamidów- zniknięcie zakażeń paciorkowcami

  4. 1940- 1961- okras stosowania gł. Penicyliny- powszechne zakażenia gronkowcowe

  5. Okres po latach 60 - wzrost zachorowań pałeczkami G(-), bakteriami fakultatywnie chorobotwórczymi, grzybami.

Najważniejsze drobnoustroje:

  1. wirusy WZW, CMW, grypy, ECHO, Coxackie, Varicella- zoster, odra

  2. Staphylococcus Koagulazo (+) i (-) , Enterobacteriacae, enterokoki, Pseudomonas, Acinotobacter, beztlenowce niezarodnikujące

Aktualnie najważniejsze bakterie:

  1. MRSA

  2. ESBL

  3. Enterokoki HLAR

  4. Pseudomonas oporne na karbapenemy

Epidemiologia zakażeń szpitalnych :

  1. rodzaj zakażenia:

    1. egzogenne- od chorego, personelu czyli od źródła zewnętrznego tzw. Krzyżowe

    2. endogenne- gł. Beztlenowce niezarodnikujące w przypadku zabiegów na jamie brzusznej, zakażenia ran własną florą.

  2. źródło zakażenia : chorzy/ nosiciele

    1. pacjent

    2. personel

    3. odzwierzęce - zakażenia wirusowe

    4. środowisko wodne - nawilżacze, zlewy, kwiaty

  3. droga zakażenia :

    1. kontakty- gł. Noworodki

    1. bezpośrednie- ręce

    2. pośrednie- odzież ( pralnia), przedmioty, sprzęt, pokarm

    1. powietrzna

Szerzenie się drobnoustrojów w zależności od warunków środowiska:

1) Grupa I - ziarenkowce G(+)- gronkowce, paciorkowce- ich obecność jest związana z człowiekiem, mogą przetrwać w suchych miejscach

2) Grupa II- Enterobacteriacae- miejsca wilgotne , wydaliny

3) Grupa III- wolno żyjące w środowisku wodnym ( różne płyny), Acinetobacter, Pseudomonas, Fusobacterium, Meningosepticum Serratia, mogą wchodzić w skład flory jelitowej ( Salmonella, E.coli, Proteus, Klebsiella)

4) Grupa IV- beztlenowce, laseczki zarodnikujące , gleba, woda.

Czynniki ryzyka zakażeń szpitalnych:

  1. niedobory immunologiczne - noworodki, wcześniaki, immunosupresja.

  2. Choroby podstawowe- cukrzyca, nowotwory, urazy wielonarządowe, oparzenia

  3. Zabiegi lecznicze i diagnostyczne ( cewniki) na oddziałach chemioterapii

Kliniczne postacie zakażeń szpitalnych:

    1. układ moczowy - 45,5%, układ oddechowy- 24,2%, posocznica- 14,6%, zakażenia miejscowe- 10,6%

    2. oddziały zagrożone zakażeniami szpitalnymi- OIOM, noworodkowy, zabiegowe, oparzenia, urologia, chirurgia.

    3. zwalczanie tych zakażeń:

      1. prawidłowy plan budowy szpitala

      2. prawidłowy plan budowy ciągów wentylacyjnych

      3. usytuowanie oddziałów- nie krzyżować traktów septycznych i aseptycznych

      4. komunikacja między oddziałami.

Gatka

2