Celem ćwiczenia było zbudowanie układu przerzutnika R-S i sprawdzenia poprawności jego działania. Jak wiemy z teorii przerzutniki są to układy przełączające, w których występuje dodatnie sprzężenie zwrotne zapewniające szybkie zmiany poziomu sygnału czyli szybkie przełączanie. Wyróżniamy trzy rodzaje przerzutników :
Monostabilne
Bistabilne
Astabilne
Przerzutniki bistabilne pełnią rolę pamięci w układach sekwencyjnych (układy kombinacyjne z pamięcią). Jednocześnie sam przerzutnik jest najprostszym układem sekwencyjnym. Układy sekwencyjne dzieli się na synchroniczne i asynchroniczne. Badany przez nas układ R-S jest przykładem przerzutnika asynchronicznego.
Przerzutnik R-S można zbudować z bramek NOR lub NAND. Przerzutnik ma dwa wejścia : ustawiające(S) i zerujące (R). Oraz dwa wyjścia Q i Q. Tak zbudowany przerzutnik jest włączony wówczas, gdy napięcie na wejściu ustawiającym (S) przyjmuje poziom logiczny „zero”. Jest to dokładnie odwrotnie niż w przerzutniku zbudowanym z bramek NOR. Co przedstawia poniższy rysunek.
1. Przerzutnik typu R-S
Funkcja realizowana przez przerzutnik R-S
Qn+1 = S + R*Qn
2. Przerzutnik typu JK :
Ten rodzaj przerzutnika jest spokrewniony z przerzutnikiem D. Występują w nim cztery wejścia J,K,C,R. Wejścia J,K spełniają analogiczną funkcję jak R,S(gdzie J=S , K=R). Wejście C to wejście zegarowe, natomiast wejście R to wejście kasujące które ma priorytet nad pozostałymi wejściami. W przerzutniku JK w odróżnieniu od przerzutnika R-S są dozwolone wszystkie kombinacje sygnałów wejściowych.
Schemat przerzutnika JK zbudowany za pomocą bramek logicznych (NAND , AND)
Dzielnik częstotliwości (przez „10”) zbudowany z przerzutników JK
Schemat blokowy
Podział przez „10” uzyskaliśmy łącząc szeregowo dwa układy podzielników (A) przez „2” oraz (B) przez „5”
Przerzutniki oprócz bramek logicznych są podstawową grupą elementów stosowanych w technice cyfrowej.