W przemyśle górniczym znane są sposoby lokowania mieszaniny odpadów poflotacyjnych i popiołów lotnych z 3—4% dodatkiem cementu. Wtedy czas zestalania jest znacznie mniejszy.
Odpady poflotacyjne mają przeciętną odsączalność taką jak dla piasków mułkowatych, drobnoziarnistych. W przypadku mieszanin tych odpadów z popiołami lotnymi współczynnik odsączainośd jest wyjątkowo niski ze względu na częściowe związanie wody przez dokładane w stanie powietrznosuchym popioły lotne.
Z kolei, współczynniki wodoprzepuszczalności w przypadku wszystkich badań miały wartości zbliżone do skał półprzepuszczalnych, czyli mułowców, iłów piaszczystych. Także we wszystkich przypadkach wykazywały wyjątkowo małą spoistość a tym samym bardzo szybką rozmakalność w kontakcie z wodą.
3. Charakterystyka procesu składowania odpadów poflotacyjnych na dole kopalni
Lokowanie w podziemiach kopalń odpadów drobnoziarnistych pochodzących nie tylko z zakładów flotacyjnego wzbogacania węgli koksowych i energetyczny jest rozwiązaniem coraz powszechniej stosowanym w kopalniach węgla kamiennego. Polega ono na deponowaniu w starych wyrobiskach górniczych nie tylko samych odpadów poflotacyjnych lecz przede wszystkim ich mieszanin z popiołami lotnymi. Udział popiołów lotnych w mieszaninie odpadowo-popiołowej wynosi 1:3 co oznacza, że na trzy części wagowe odpadów przypada jedna część wagowa popiołów.
Popioły lotne pochodzą głównie z Elektrowni „Rybnik" i Elektrowni,, Opole ". To właśnie popioły lotne determinują wypełnianie pustek poeksploatacyjnych, w przypadku ciągłych dostaw popioły te mogłyby przekroczyć objętość 500 m3 mieszaniny na dobę. Także popioły lotne o lepszych lub gorszych właściwościach wiążących lepiej asymilują odpady poflotacyjne w wyrobiskach górniczych, chociażby przez poprawienie odsączalności wody z ulokowanej mieszaniny.
Kopalnia w której są składowane odpady posiadają własną instalację podsadzkową zbudowaną z części naziemnej w skład której wchodzi stacja rozładunku popiołów i mieszalnik popiołów z wodą. Pod mieszalnikiem znajduje się przewód doprowadzający bezpośrednio do zawiesiny wodno-popiołowej zagęszczone odpady poflotacyjne. Wykorzystywane w tym procesie wody pochodzą ze zbiornika podsadzkowego usytuowanego przy szybie. Z kolei część podziemną stanowią przewody przenoszące na dół mieszaninę odpadowo-popiołową oraz przygotowane pod względem technicznym i bezpieczeństwa pracy wyrobisko przeznaczone do wypełnienia.
4.Charakterystyka miejsc podsadzania
l
W kopalni Knurów prowadzi się eksploatację węgla z zawałem stropu. Wszystkie możliwe pozawałowe pustki rozciągające się na dużych przestrzeniach wypełnia się odpadami poflotacyjnymi lub mieszaninami odpadowo-popiołowymi. Temperatura otoczenia miejsc lokowania mieszanin odpadowo-popiołowych wynosi 28 do 31"C przy wilgotności powietrza 80-85%.
Wytypowane obecnie miejsce deponowania przedmiotowych mieszanin to przekop M 4W i ściana nr 29 w pokładzie -358 oraz druga strona M 4W dla Ruchu. Ponadto, kontynuuje się składowanie odpadów w podszybiach poziomu 450 m, _.-w przekopie C 4E. Po podsadzeniu otamowanego wyrobiska spływająca woda gromadzi się | w przytamkach, skąd następnie odprowadzana jest do głównych chodników wodnych. J
Ogólne zestawienie ulokowanych na koniec 1996 r. odpadów, uwzględniające bilans wód biorących udział w tym procesie przedstawia się następująco: — pył w całości z uwzględnieniem korków 97 000 m3 — odpady poflotacyjneą 146 400 m3 -— woda doprowadzona 80 000 m3 -' — woda spływająca z podsadzanego złoża 30 000 m-3 '
Z tego zestawienia wynika, że znaczna część wody wsiąka w suche i chłonne wyrobiska górnicze.
5. Ocena oddziaływania odpadów poflotacyjnych na środowisko naturalne
Wykorzystanie i zagospodarowanie (praktycznie we wszystkich kierunkach) odpadów -stwarzanych w Zakładach Przeróbki Mechanicznej Węgla wiąże się z przeprowadzeniem analizy oddziaływania tych odpadów na środowisko, głównie na jakość wód podziemnych i gruntowych oraz na środowisko pracy. Monitoring środowiska kopalni „ Knurów" polegał na analizowaniu pobieranych kwartalnie przez okres czterech lat. próbek odpadów poflotacyjnych, popiołów lotnych, ich mieszanin z odpadami poflotacyjnymi . „oraz wód- dołowych i obiegowych
Charakteryzowano odpady poflotacyjne i ich mieszaniny z popiołami lotnymi, m.m. pod względem zawartości pierwiastków śladowych, rodzaju i ilości soli wymywanych z tych odpadów i rozpuszczalnych w wodzie destylowanej oraz przeprowadzono systematyczne oceny zagrożenia pożarowego ze strony badanych odpadów. Na" podstawie "uzyskanych "wyników -badań wywnioskowano w przypadku kopalni „Knurów'', że zawartości substancji nieorganicznych oraz pierwiastków śladowych nie wyróżniały badanych odpadów i ich mieszanin z popiołami od typowych odpadów towarzyszących przeróbce '-wyęgii kamiennych
Na tej podstawie można wnioskować, że odpady poflotacyjne i ich mieszaruny z popiołami lotnymi nie będą nośnikami zanieczyszczeń wód gruntowych i podziemnych Ponadto, dobrze zagęszczone na zwałowisku same odpady poflotacyjne czy mieszaniny odpadowo-popiołowe, powodują zmniejszenie współczynnikami wodoprzepuszczainości co znacznie ogranicza wypływ wszelkich ewentualnych zanieczyszczeń _wód gruntowych.