Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŁ
Prowadząca dr Magdalena Przybysz- Stawska
Referentka Katarzyna Haniszewska (rok I, gr. 1)
Polonica Zagraniczne
Bibliografia „Polonica zagraniczne” jest częścią polskiej bieżącej bibliografii narodowej. Rejestruje wydawnictwa zwarte na podstawie uznanych za polonicum egzemplarzy książek pozyskiwanych do zbiorów Biblioteki Narodowej poprzez kupno, dary i wymianę publikacji. Bieżąca rejestracja poloników zagranicznych, wznowiona w 1956 r., jest kontynuacją „Wykazu Druków Polskich i Polski Dotyczących”, dodatku do „Urzędowego Wykazu Druków” (1928-1939). Roczniki zawierają opisy ponad 3000 książek, które opublikowano za granicą w języku polskim lub zostały napisane przez Polaków (opracowane, zredagowane, tłumaczone, ilustrowane) bądź tematycznie dotyczą Polski i Polaków.
Dobór i selekcja materiału
Kryteria decydujące o uznaniu dokumentu za polonicum:
kryterium językowe: publikacje w języku polskim, publikacje, w których tekst polski występuje obok innych wersji językowych, np. tekst równoległy polski, tekst częściowo polski,
kryterium narodowościowe (etniczne): jeśli Polakiem jest autor, współautor, tłumacz, redaktor, opracowujący, ilustrator,
kryterium treściowe (przedmiotowe): prace tematycznie dotyczące Polski i Polaków. W grupie tej znajdują się:
dzieła o dawnych ziemiach Polski, jeśli ich temat dotyczy bezpośrednio związków z Polską,
publikacje dotyczące polskich ziem zachodnich i północnych wydane po 1945 roku,
publikacje o ziemiach wchodzących w skład dawnej Rzeczypospolitej (Litwa, Białoruś, Ukraina, Gdańsk - także w okresie Wolnego Miasta),
publikacje o Śląsku (jeśli opisy pochodzą ze źródeł bibliograficznych uwzględnia się wszystkie, niezależnie od okresu, którego dotyczą).
Zakres i zasięg wydawniczy
W „Polonicach zagranicznych” rejestrowane są:
wydawnictwa zwarte, w tym prace wchodzące w skład serii i dzieła zbiorowe,
druki muzyczne (nuty),
atlasy geograficzne,
albumy,
odbitki i nadbitki z czasopism i wydawnictw zbiorowych jako dokumenty samoistne wydawniczo,
prace dyplomowe, magisterskie, doktorskie, habilitacyjne,
dokumenty życia społecznego o trwałej wartości dotyczące Polonii i Polaków: druki z okazji jubileuszy i uroczystości polonijnych, księgi adresowe dotyczące Polonii i Polaków, jednodniówki przygotowane dla upamiętnienia jakiegoś ważnego wydarzenia.
„Polonica zagraniczne” nie rejestrują:
W grupie dokumentów życia społecznego m.in.:
krótkich tekstów o znaczeniu lokalnym,
druków i ulotek reklamowych,
programów imprez, jeśli nie zawierają ważnego opracowania tematu imprezy lub osób biorących w niej udział,
druków kościelnych (afisze, pojedyncze obrazki o treści religijnej),
pojedynczo wydanych map i rycin,
odezw, ogłoszeń, plakatów, wycinków, zaproszeń,
cenników, rozkładów jazdy, spisów abonentów telefonicznych,
preliminarzy budżetowe instytucji i przedsiębiorstw.
W grupie poloników przedmiotowych:
dzieł dotyczących byłych ziem wschodnich Polski wydanych po 1945 r., jeśli nie omawiają wyraźnie ich związku z Polską,
dzieł o ziemiach zachodnich i północnych (Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie) sprzed 1945 roku, które nie dotyczą ich związku z Polską (z wyjątkiem Gdańska w okresie Wolnego Miasta),
encyklopedii i dzieł obcych o charakterze encyklopedycznym, w których jednym z haseł jest Polska,
podręczników szkolnych, które zawierają rozdział poświęcony Polsce,
dzieł naukowych omawiających ogólnie historię polityczną państw ościennych, które z założenia zawierają liczne informacje rozproszone w tekście dotyczące Polski i Polaków,
prac o charakterze informacyjnym, w których omawia się stan jakiejś dziedzinie wiedzy w różnych krajach (w tym w Polsce),
publikacji związanych z Polską tylko miejscem druku. Nie rejestruje się opisu zbiorów referatów z konferencji i kongresów, jeśli nie zawierają referatów autorstwa polskiego, ani tekstów dotyczących tematycznie Polski, a Polska była jedynie miejscem imprezy,
publikacji, które nie są polonikami, chociaż zostały wydane poza krajem przez nakładców Polaków
Przepisy katalogowania, układ bibliografii, format danych
Bibliografia ma układ działowy, opracowany specjalnie dla jej potrzeb, oparty na kryterium treściowym lub formalnym. W obrębie działów pozycje są szeregowane alfabetycznie.
Roczniki zawierają trzy indeksy: autorów i współpracowników, tytułów oraz wydawnictw według krajów, w których zostały opublikowane.
Forma publikacji
Rocznik „Polonica Zagraniczne. Bibliografia” jest udostępniany:
w postaci drukowanej. Do 1988 r. roczniki ukazywały się z nadrukiem „Do użytku służbowego”, od 1989 r. zostały zwolnione do rozpowszechniania. Opublikowano 46 tomów. Publikacja dostępna jest w Wydawnictwie BN,
baza w systemie MAK aktualizowana raz na miesiąc. Baza zawiera opisy ogłoszone w rocznikach od 1993 r. oraz uzupełnienia do wszystkich tomów,