![]() | Pobierz cały dokument prawo.karne.i.prawo.wykroczen.w1.prawo.doc Rozmiar 48 KB |
01.10.07
Wykład 1 PRAWO KARNE I PRAWO WYKROCZEŃ
Prawo Karne Materialne (Prawo Karne w ścisłym znaczeniu) to zespół przepisów prawnych regulujących rodzaje przestępstw (np. gwałt, zabójstwo, kradzież itp.) i zasady odpowiedzialności karnej. Obok tego istnieje także Prawo Karne Procesowe. Jest to ta gałąź prawna, która reguluje całą procedurę w sprawach o czyny zabronione przez prawo karne materialne. W Polsce istnieje także Prawo Karne Wykonawcze. Jest to gałąź prawa regulująca wykonywanie kar i innych rozstrzygnięć wydawanych w sprawach karnych. W Polsce i wielu innych krajach europejskich doszło do wyodrębnienia się od prawa karnego, Prawa Wykroczeń.
W krajach europejskich czyny zabronione pod groźbą kary (przestępstwa) dzieli się na 3 grupy:
Zbrodnia - czyn zabroniony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata
Występek - czyn zabroniony karą pozbawienia wolności na czas nie dłuższy niż 3 lata
Wykroczenie - czyn zabroniony karą pozbawienia wolności na czas nie dłuższy niż miesiąc
W wielu krajach Prawo Wykroczeń jest traktowane jako odrębna od prawa Karnego gałąź prawa.
W niektórych krajach jednakże Prawo Wykroczeń stanowi część Prawa Karnego.
Za względu na to, iż wykroczenia to czyny „błahe” względem występków i zbrodni, zrodziło się pytanie czy rzeczywiście sąd musi się zajmować wykroczeniami. Bezapelacyjnie zbrodnia i występek to domena sądu. Jeśli chodzi natomiast o wykroczenia, to w literaturze naukowej mówi się o kilku modelach prawa wykroczeń.
Model Austriacki
W modelu austriackim przyjęto, że wykroczenia należą do właściwości organów administracji.
Karę za wykroczenie wymierza odpowiedni organ właściwej administracji (np. przestępstwo budowlane jest domeną administracji budowlanej).
Model Niemiecki
W modelu niemieckim z zasady karę za wykroczenie wymierza sąd. Karę za wykroczenie może jednak wymierzyć sąd zastępczy w postaci administracji, o ile opinia się nie sprzeciwia. Jeśli jest sprzeciw, to karę wymierza sąd karny.
Model Francuski
W modelu francuskim karę za wykroczenie wymierzają sądy karne.
W Polsce w okresie 20-lecia międzywojennego przyjęto model austriacko-niemiecki. W okresie PRL odrębność Prawa Wykroczeń od Prawa Karnego ulegała wzmocnieniu. Powołano bowiem w pierwszych latach Polski Ludowej kolegia d/s. wykroczeń. Po roku 1989 kolegia zostały zlikwidowane i od tej pory orzeczenia w sprawach o wykroczenia należą do sądu. Jedyna w tej chwili odrębność pomiędzy Prawem Karnym a prawem Wykroczeń to odrębność prawna ustanowiona przez ustawodawcę.
Dzisiaj w dziedzinie odpowiedzialności za czyny zabronione mamy kilka kodeksów:
![]() | Pobierz cały dokument prawo.karne.i.prawo.wykroczen.w1.prawo.doc rozmiar 48 KB |