VIII. 7. Rodzaje kosztorysów budowlanych i ich rola w procesie inwestycyjnym. Jakimi metodami można je sporządzać?
Rodzaje kosztorysów:
Kosztorys inwestorski - sporządza go zamawiający, służy on do oszacowania kosztu, wykonania określonych robót inwestycyjnych lub remontowych. Kosztorys ten jest częścią składową dokumentacji przetargowej.
Kosztorys ofertowy - służy do uzgodnienia ceny obiektu lub robót budowlano-montażowych i remontowych. Kosztorys ten sporządza wykonawca robót, gdy staje do przetargu lub otrzymał od inwestora propozycję złożenia oferty na realizację robót. Określa on przewidywane koszty wykonawcy w określonych warunkach realizacji inwestycji i ustala cenę, za którą wykonawca jest skłonny wykonać roboty. Wybrany, sprawdzony i zatwierdzony przez zamawiającego kosztorys ofertowy stanowi integralną część umowy o realizację inwestycji lub robót budowlanych.
Kosztorys zamienny - sporządza go wykonawca, jeżeli nastąpiła zmiana ustalonej w umowie ilości robót. Stanowi on podstawę do zmiany określonej w umowie ceny za wykonanie robót. Natomiast w przypadkach, gdy zmiana ilości robót i/lub ich zakresu jest następstwem wprowadzonych przez inwestora zmian w dokumentacji projektowej — zamawiający powinien wystąpić do wykonawcy z propozycją sporządzenia odpowiedniego kosztorysu ofertowego.
Kosztorys powykonawczy - sporządza go wykonawca po zrealizowaniu robót w przypadku uzgodnienia w umowie takiej formy rozliczeń, gdyż w chwili jej zawierania nie można dokładnie ustalić zakresu rzeczowego robót i warunków ich wykonania. Najczęściej dotyczy to robót remontowych, modernizacyjnych, awaryjnych i podziemnych. W umowie uzgadnia się podstawy kosztorysowe, ceny czynników produkcji oraz koszty pośrednie i zysk.
Metody kosztorysowania:
Kalkulacja szczegółowa
Kalkulacja uproszczona
Kalkulacja szczegółowa
Metoda kalkulacji szczegółowej polega na określeniu wartości kosztorysowej Wk przez obliczenie dla wszystkich pozycji przedmiaru robót wartości kosztów bezpośrednich oraz doliczenie odpowiednio kosztów pośrednich, zysku i podatku VAT.
Koszty pośrednie oraz zysk mogą być ustalone w odniesieniu do całego obiektu lub w stosunku do każdej jednostki produkcji. Uwzględniając to, wartość kosztorysowa robót:
Wk = ∑(i ∙ n ∙ c) + Kp + Z + Pv lub Wk = i ∙ ∑[ n ∙ c + Kpj + Zj] + Pv
i - ilość jednostek przedmiarowych robót,
n - jednostkowe nakłady rzeczowe: robocizny — nr, materiałów — nm, pracy sprzętu — ns
c - ceny czynników produkcji: stawki robocizny — Cr, ceny nabycia materiałów — Cm, ceny pracy sprzętu — Cs
n ∙ c — koszty bezpośrednie jednostki przedmiarowej robót, obliczone według wzoru:
n ∙ c = (∑ nr ∙ Cr + ∑ nm ∙ Cm + ∑ ns∙ Cs )
Kp - koszty pośrednie,
Z - zysk kalkulacyjny,
KPJ - koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót,
Zj - zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót,
Pv - podatek od towarów i usług (VAT).
Kalkulacyjna cena jednostki przedmiarowej (C,) Cj = Rj + Mj + Sj + Kpj + Zj
Rj — wartość kosztorysowa robocizny na jednostkę przedmiarową robót,
MJ — wartość kosztorysowa materiałów na jednostkę przedmiarową robót,
Sj — wartość kosztorysowa pracy sprzętu na jednostkę przedmiarową robót
Kalkulacja uproszczona
Kalkulacja uproszczona polega na obliczeniu ceny kosztorysowej ( Ck ) jako sumy iloczynów ustalonych jednostek przedmiarowych ( i ) i ich cen jednostkowych ( Cj ), z uwzględnieniem podatku od towarów i usług ( PV ) wg wzoru: Ck = ∑ i · Cj + PV
Formuła ceny kosztorysowej jednostkowej: Ckj = Rj + Mj + Sj + Kpj + Zj
Ckj - cena kosztorysowa jednostkowa określonego zakresu rzeczowego robót (obiektu, wydzielonego elementu obiektu, branżowego rodzaju robót lub wyodrębnionej w przedmiarze robót pozycji kalkulacyjnej),
Rj - koszty robocizny bezpośredniej na jednostkę przedmiarową,
Mj - koszty materiałów bezpośrednich i pomocniczych wraz z kosztami zakupu
na jednostkę przedmiarową,
Sj - koszty pracy sprzętu oraz środków transportu technologicznego na jednostkę przedmiarową wraz z kosztami jednorazowymi na jednostkę przedmiarową,
Kpj - koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową