Lenin „Państwo a rewolucja” rozdz. 1-2
1.1 Państwo jako wytwór nieprzejednanych przeciwieństw klasowych
wg Engelsa państwo nie jest siłą narzuconą społeczeństwu z zewn. Jest natomiast wytworem społeczeństwa na określonym szczeblu rozwoju. Państwo stoi na straży prawa, łagodzi starcia, nie dopuszcza do bezpłodnej walki klas o sprzecznych interesach ekonomicznych; jest więc wytworem i objawem nieprzejednanych przeciwieństw klasowych i powstaje tylko wtedy gdy te przeciwieństwa klasowe obiektywnie nie mogą być pogodzone. Na tym gruncie powstały 2 kierunki źle interpretujące nauki Marksa: a) państwo jest organem pojednania klas, porządek jest pogodzeniem klas a nie uciskaniem jednej przez drugą; łagodzić czyli godzić, a nie pozbawiać klasy uciskane określonych środków i sposobów walki o obalenie ciemiężców b) Kautskiego- nie zaprzeczał że państwo jest organem panowania klasowego ani że te przeciwieństwa są nieprzejednane. Pominięta jest natomiast kwestia taka, że wyzwolenie klasy uciskanej niemożliwe jest zarówno bez rewolucji (opartej na przemocy) jak i bez zniszczenia tego aparatu władzy państwowej, który został stworzony
1.2 Specjalne oddziały ludzi uzbrojonych, więzienia itp.
zdaniem Engelsa państwo odznacza się podziałem poddanych państwa wg zasady terytorialnej (następstwo długiej walki) oraz tym że władza publiczna nie pokrywa się bezpośrednio z ludnością, która organizuje samą siebie jako siłę zbrojną. Taka władza publiczna składa się z ludzi uzbrojonych, akcesoriów materialnych, więzień i wszelkiego rodzaju urządzeń przymusowych (niezbędnych rodowemu ustrojowi społ.). siła państwa polega na tych specjalnych oddziałach ludzi uzbrojonych, mających w swym rozporządzeniu więzienia itp. A głównymi narzędziami tej siły są stałe wojsko i policja. Władza publiczna wzmacnia się w miarę zaostrzania się przeciwieństw klasowych wewnątrz państwa i w miarę, zaostrzania się przeciwieństw klasowych wewn. Państwa i w miarę, jak sąsiadujące ze sobą państwa stają się większe i bardziej zaludnione
1.3 Państwo - narzędziem wyzysku klasy uciskanej
Dla utrzymania władzy publicznej potrzebne są podatki i długi państwowe, a „posiadając władzę publiczną i prawo ściągania podatków, urzędnicy stają, jako organy społ., ponad społ.”. więc należy się im naturalny, niewymuszony szacunek. Zdaniem Engelsa powszechne prawo wyborcze jest narzędziem panowania burżuazji a ponadto jest „wykładnikiem dojrzałości klasy robotniczej. Nic więcej ono dać nie może i nigdy nie da w państwie współczesnym.” Panuje błędne przekonanie że powszechne prawo wyborcze zdolne jest ujawnić wolę większości mas pracujących i zapewnić sobie wcielenie go w życie. Państwo nie jest odwieczne, bo istniały społeczeństwa bez państwa i władzy państwowej. Jednak w miarę rozwoju ekonomicznego, czyli w konsekwencji podziału społ. Na klasy, państwo stało się koniecznością. Z kolei wraz ze zniknięciem klas zniknie i państwo.
1.4 „Obumieranie” państwa a rewolucja dokonywana przemocą
Proletariat obejmując władzę państwową i zamieniając środki wytwórczości na własność państwową :ujarzmia sam siebie”., ponieważ jeśli znikną różnice klasowe zniknie też sama instytucja państwa. Kiedy państwo rzeczywiście będzie przedstawicielem całego społ. To wtedy państwo, jako państwo będzie zbyteczne. „Z chwilą, kiedy nie będzie już żadnej klasy społecznej, którą trzeba by było utrzymać w ujarzmieniu, z chwilą, kiedy znikną wraz z panowaniem klasowym, wraz z walką o byt indywidualny, wynikającą z obecnej anarchii w produkcji, związane z tą walką starcia i ekscesy (krańcowości), od tej chwili nie będzie już kogo ujarzmiać i specjalna siła dla ujarzmiania - państwo - okaże się również zbędna.” Pierwszym aktem kiedy państwo wyst. Jako przedstawiciel całego społ. Jest gdy obejmuje w posiadanie środki produkcji- państwo wówczas obumiera. Chodzi jednak o unicestwienie państwa burżuazji a nie państwa, jako państwa. Przemoc nie tylko jest sprawcą zła, ale jest też narzędziem „za pomocą którego ruch społeczny toruje sobie drogę i łamie skamieniałe, obumarłe formy polityczne”
2.1 W przededniu rewolucji
Państwo jest specjalną organizacją siły, przemocy dla ujarzmienia burżuazji. : Masom pracującym państwo potrzebne jest tylko do złamania oporu wyzyskiwaczy, kierować zaś tym łamaniem oporu, wprowadzić je w.życie może tylko proletariat, jako jedyna do końca rewolucyjna klasa, jedyna klasa, zdolna do zjednoczenia ogółu mas pracujących i wyzyskiwanych w walce przeciwko burżuazji, w walce, zmierzającej do zupełnego jej usunięcia.”. tylko proletariat może być wodzem pracujących i wyzyskiwanych mas. Proletariat jest zdolny do samodzielnej walki o swoje wyzwolenie.
2.2 Wyniki rewolucji
Rewolucja najpierw doprowadza do doskonałości władzę parlamentarną, aby potem móc ją obalić, następnie doprowadza do doskonałości władzę wykonawczą, „sprowadza ją do jej najczystszego wyrazu, izoluje ją, przeciwstawia ją sobie, jako jedyny obiekt, w cela skoncentrowania przeciw niej wszystkich sil burzących”
2.3 Postawienie kwestii przez Marksa w roku 1852 *
1) istnienie klas związane jest jedynie z określonymi historycznymi fazami rozwoju 2) walka klasowa prowadzi nieuniknienie do dyktatury proletariatu, 3) sama ta dyktatura stanowi tylko przejście do zniesienia wszelkich klas i do społeczeństwa bezklasowego”...