Dr inż. Kinga Grudziel

Budynek V pok. 1

Dyżur: sobota 12-14

email: [e-mail]

Literatura:

-Podstawy ekonomii - Milewski R. PWN

-ABC Ekonomii, Zawojska A., Mossakowska E., Danilowska A. Wyd. CIM

-Mechanizm rynkowy - Nasiłowski M. - Wyd. Key Text.

-Ekonomia - Begg D., Fischer S., Dornbuch R. PWE

Ekonomia jest nauką analizującą proces gospodarowania

Gospodarowanie - jest to rozdysponowanie ograniczonych zasobów pomiędzy konkurencyjne cele tak, aby zaspokoić możliwie najwięcej potrzeb.

Zasób - (ziemia, praca, kapitał)

ziemia - użytkowana rolniczo; wykorzystanie pośrednie (pod fabrykę, itd)

praca - praca ludzka i praca maszyn i urządzeń.

Kapitał - rzeczowy, pieniężny

technologia - kombinacja trzech podstawowych zasobów w odpowiednich proporcjach

przedsiębiorczość - zdolność do dokonywania (podejmowania) najbardziej racjonalnych decyzji

zasady gospodarowania:

1. zasada minimalizacji nakładów

2. zasada maksyalizacji efektów

W procesie gospodarowania biorą udział 3 grupy:

• konsument - maksymalizacja użyteczności

• producent - maksymalizacja zysku

• rząd - stabilność gospodarcza

Zaspokajanie potrzeb

Potrzeba - odczucie braku czegoś (chęć posiadania czegoś)

Potrzeby podstawowe potrzeby wyższego rzędu

picia

jedzenia

posiadania mieszkania

DOBRA

Potrzeby zaspokajamy dobrami

Dobra wolne - nie są efektem cyklu produkcyjnego

Dobra ekonomiczne - są efektem cyklu produkcyjnego, występują w ograniczonej ilości, zawsze są wytwarzane z wykorzystaniem czynnika ludzkiego

Dobra substytucyjne (zastępcze) - mają zbliżony poziom użyteczności

Dobra komplementarne (uzupełniające się)

Dobra konsumpcyjne - bezpośrednio zaspokajają potrzeby

Dobra produkcyjne - pośrednio zaspokajają potrzeby

Koszt alterantywny - koszt zaniechanych możliwości. Wartość jednostki z której musimy zrezygnować na rzecz jakiegoś innego działania.

Zadanie 1.

Na podstawie tabeli:

a) oblicz koszt alternatywny wytworzenia jednego dobra produkcyjnego przy przejściu z kombinacji C do kombinacji D

b) oblicz koszt alternatywny wytworzenia jednego dobra konsumpcyjnego przy przejściu z kombinacji B do kombinacji A

c) wykreśl krzywą możliwości produkcyjnych

Kosztem alternatywnym jest ilość jednego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki drugiego dobra

Działanie prawa rosnącego kosztu względnego sprawia, że krzywa możliwości produkcyjnych jest wypukła.

Celem ekonomii jest poznawanie rzeczywistości gospodarczej, opisanie jej i wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk oraz procesów zachodzących w gospodarce rynkowej, w której podmiotem jest człowiek.

Wyjaśnianie zjawisk, zachowań i procesów gospodarczych - ekonomia - określana jako pozytywną.

Wydawanie sądów i formułowanie zdania o powinnościach - ekonomia - ma charakter normatywny.

Ekonomia bada występujące działania i zależności posługującc się metodami:

-obserwacja rzeczywistości

-analiza faktów

-analiza danych statystycznych

-eksperyment

Formułowanie praw ekonomii-ustalanie istotnych, stale powtarzających się związków i zależności między poszczególnymi kategoriami ekonomicznymi

Prawa ekonomiczne

1. działające tylko w określonych warunkach (prawo popytu i podaży - funkcjonalna zależność pomiędzy ceną a ilością)

2. uniwersalne (prawo malejących przychodów)

Posiadają charakter prawidłowości typu statystycznego (stochastycznego); działanie praw ekonomicznych nie ujawnia się w każdym pojedyńczym przypadku, lecz dopiero przy masowym powtarzaniu się danego rodzaju zdarzeń lub działań; Prawa ekonomiczne to prawa wielkich liczb.

Dziłają obiektywnie, tzn. Są rzeczywistą, realną cechą procesu gospodarowania, a ich istnienie i działanie nie zależy od świadomości i woli człowieka.

Model - teoretyczne uogólnienie odcinka badanej rzeczywistości, które w sposób syntetyczny i uproszczony stara się odwzorować zachodzące w nim zmiany. Świadome uproszczenie rzeczywistości. Modele tworzą ramy pozwalające zorganizować sposób myślenia o danym zagadnieniu.

Klauzula "ceteris paribus" - przy innych warunkach nie zmienionych - założenie upraszczające.

Modele ekonomiczne sklasyfikowane według przedmiotu analizy:

-mikroekonomiczne

-makroekonomiczne

Modele ekonomiczne mogą być prezentowane w różnych postaciachL

-formy opisowe

-zwięzła niesformalizowana ekspozycja słowna kluczowych cech i zależności charakteryzujących określoną rzeczywistość

-równania matematyczne

Zależności pomiędzy zmiennymi:

-zależnosći o charakterze funkcjonalnym, jenda zmienna określa inną zmienną (wielkość produkcji danego dobra zależy od liczby zatrudnionych pracowników, wielkosć popytu od ceny)

-zależnośći o charakterze definicyjnym (tzw. Tożsamości), jedną zmienną określa się w kategoriach innych zmiennych (dochód społeczeństwa obejmuje część wydatkowaną na bieżącą konsumpcję oraz część oszczędzaną)

Kategorie ekonomiczne - abstrakcyjne pojęcia wyrażające ogólne własności różnych elementów i aspektów procesu gospodarowania (pracak, pdorukcja, wymiana, pieniądz, rynek, popyt, zysk, itd.)

Teorie ekonomiczne - zwarte, połączone i powiązane w sposób logiczny prawa ekonomii - uporządkowany zbiór definicji, twierdzeń i hipotez naukowych odnoszących się do pewnego aspektu procesu gospodarowania.

Rynek - miejsce dokonywania transakcji; całokształt powiązań, które zachodza pomiędzy uczestnikami rynku, efektem których jest transakcja kupna/sprzedaży.

Ustalenie transakcji - towaru, ilości, ceny, forma płatności, czas, miejsce.

Popyt - ilość dóbr i usług, jaką konsumenci są skłonni nabyć w określonym czasie i w określonym miejscu przy różnym poziomie ceny i pozostałych warunkach stałych (ceteris paribus)

Wielkość popytu - zapotzrebowanie zgłaszane przez konsumentów w danym czasie i miejscu po danej (konkretnej) cenie.

Popyt: krzywa i prawo popytu

zmiana popytu - jest następstwem zmiany czynników pozacenowych (np. Ceny innych dóbr, dochód konsumentów), ilustrowana jest równoległym przesunięciem krzywej popytu.

Determinanty popytu

związane z rynkiem

-cena towaru:

• ceny substytutów

• ceny dóbr komplementarnych

• przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości

• ancypacja popytu, czyli wyprzedzanie faktycznego popytu (np. Wykupywanie towaru przed zapowiedzianą podwyżką, tak jak to miało miejsce w polsce przez 1 maja 2004 r.)

nie związane z rynkiem (pozarynkowe):

-preferencje koknsumentów

-gusty konsumentów

-upodobania i przyzwyczajenia

-moda

czynniki demograficzne:

-liczba ludności

-struktura wiekowa konsumentów

-struktura płciowa konsumentów

-stan cywilny

-poziom wykształcenia

-wyznanie

warunki geograficzne

warunki klimatyczne

pora roku

poziom zamożności

sytuacja gospodarcza

sytuacja polityczna

Podaż - ilość dóbr i usług jaką producenci skłonni są zaoferować w określonym miejscu przy różnym poziomie ceny i pozaostałych warunkach stałych.

Wielkość podaży - jest to ilość dóbr i usług, jaką producenci gotowi są zaoferować w danym czasie i miejscu po danej (konkretnej) cenie.

Zmiana podaży - jest efektem zmiany czynników (np. Ceny innych dóbr, ceny czynników produkcji, zmianą technologii), obrazowana jest równoległym przesunięciem krzywej podaży.

Determinanty podaży:

-cena danego dobra, czyli ilość pieniędzy jaką producent otrzymuje ze sprzedaży każdej jednostki tego dobra

-ceny czynników produkcji, czyli płace, opłaty za energię, czynsz, ceny urządzeń i surowców, procenty od zaciagniętych kredytów - czyli poziom kosztów produkcji

-technologia, czyli postęp techniczny

-ceny dóbr substytucyjnych i kompleentarnych

-liczba producentów na danym rynku

-cele przedsiębiorstwa

-oczekiwania dotyczące zmiany cen

-eksport oraz import

-wielkość rezerw

-czynniki przypadkowe, np. Pogoda

-czas, jakim dysponują producenci

-interwencyjna polityka państwa, dotacje, subwencje, warunki prawne

-elastyczność podaży

Prawo podaży - wzrostowi ceny towarzyszy wzrost wielkości podaży, a spadkowi ceny spadek wielkości podaży dobra (lub usługi), przy innych czynnikach stałych. Prawo podaży zakłada dodatnią zależność między ceną a wielkośdcią podaży, jeżeli nic w otoczeniu ulega zmianie.

Prawo popytu - wzrostowi ceny dobra towarzyszy spadek wielkości popytu, a spadkowi ceny dobra wzrost wielkości poytu

Paradoks giffena - dotyczy dóbr podstawowych (niezbędnych do życia, np. Chleb), na które zapotrzebowanie rośnie wraz ze wzrostem cen tych dóbr.

Paradoks veblena (efekt snoba) - dotyczy zapotrzebowania na dobra luksusowe, które rośnie wraz ze wzrostem ich cen. Konsuenci kupują dobra pomimo ich bardzo wysokiej ceny, gdyż dają one prestiż.

Efekt owczego pędu - oznacza potrzebę naśladowania innych konsuentów, ich stylu życia. Popyt na dane dobro wzrasta, ponieważ inni je konsumują.

Efekt spekulacyjny - związany jest z oczekiwaniami dotyczącymi poziomu cen w przyszłości. Jest związany z oczekiwaniami konsumentów co do możliwośći uzyskania dodatkowego dochodu w przypadku wzrostu lub spadku cen.

Równowaga rynkowa - wykres; punkt przecięcia krzywych popytu i podaży.

Nierównowaga - różnica między podażą a popytem.

---