Prawo finansowe W I 21.II.05

Ogólna charakterystyka prawa finansowego i zjawisk finansowych

Prawo finansowe- ogół norm prawnych regulujących działalność finansową

Norma prawna- reguła postępowania oparta o przymus władzy publicznej

Finanse- w sensie ogólnym to zjawiska i procesy pieniężne

Nie każde zjawisko pieniężne jest przedmiotem zainteresowań finansów i prawa finansowego, a tylko te zjawiska i procesy pieniężne, gdzie pieniądz będzie występował w postaci przepływu strumieni pieniężnych czyli będzie to pieniądz w ruchu.

Pieniądz w ruchu= przepływy pieniężne

Przepływy mogą mieć różną postać:

• przepływy gotówkowe

• wkłady bankowe i rozliczenia dokonywane w oparciu o te wkłady

• przepływy w postaci należności, np. zapłata za dostarczony rower

• zobowiązanie, np. spłata zaciągniętego kredytu

Zjawiska i procesy finansowe będą się interesować, kiedy pieniądz będzie występował w postaci:

• środka wymiany

• środka płatniczego (inaczej zwalniającego nas z zobowiązań)

• środka tezauryzacji (czyli przechowywania wartości)

Pieniądz będzie przybierał bardzo różną formę. Obecnie popularne są dwie:

- banknoty- pieniądz gotówkowy

- pieniądz mający postać zapisu na rachunku bankowym (elektronicznym)

W obiegu występują różne środki płatnicze, mające charakter papierów wartościowych (które też zwalniają z zobowiązań):

• akcje

• obligacje

• weksel

• czeki

Z ekonomicznego punktu widzenia przez finanse będziemy rozumieć zjawiska finansowe (te strumienie), polegające na gromadzeniu i podziale środków pieniężnych.

Z punktu widzenia nauki finansów interesują nas przede wszystkim strumienie pieniężne gromadzone i wydatkowane w toku procesów finansowych, gospodarczych opartych o przepływy pieniężne.

Nauka o finansach wyróżnia:

• teorię finansów

• naukę prawa finansowego

• politykę finansową

Teoria finansów informuje nas o pewnych modelach rozwiązanych i spekulacjach, które towarzyszą lub mogą towarzyszyć podziałowi i gromadzeniu środków pieniężnych, określa skutki.

Nauka prawa finansowego zajmuje się problematyką budowy normy prawnej odnoszącej się do zjawisk pieniężnych, a także będzie badała przyczyny i skutki przyjętych regulacji prawnych.

Polityka finansowa będzie się odnosiła do sfery działań różnego rodzaju podmiotów (osób fizycznych i prawnych, instytucji finansowych), które zajmują się gromadzeniem i rozdysponowywaniem środków o charakterze pieniężnych.

Finanse:

• zasoby pieniężne

• operacje tymi zasobami

• normy prawne, które ich dotyczą

Potocznie przez finanse rozumiemy zasoby pieniężne, którymi dysponują publiczne i prywatne podmioty gospodarcze.

Podstawą finansów i gospodarki finansowej są finanse prywatne- podstawa funkcjonowania naszego państwa.

Rola: zadaniem państwa jest budowanie norm prawnych odnoszących się do sfery finansów, które by zabezpieczały interes prywatny związany z gromadzeniem środków pieniężnych (publ.), a także budowanie norm prawnych, które zabezpieczałyby interes publiczny za pośrednictwem norm prawnych odnoszących się do sfery użyteczności publicznej.

Prawo podatkowe ma za zadanie zapisywać od strony prawnej zjawiska finansowe.

Podziały:

1. Podział odnoszący się do zjawisk finansowych według kryterium podmiotowego- wydziela podmioty zajmujące się gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów pieniężnych.

świat finansów

f. przedsiębiorstw f. publiczne f. gospodarstw domowych

f. banków finanse ubezpieczeń

2. 
   Klasyfikacja zjawisk finansowych w oparciu o kryterium przedmiotowe- pozwala na wyodrębnienie zjawisk finansowych, które są związane z następującymi sferami działalności:

• 
  przychody i wydatki związane z wymianą produktów- o charakterze materialnym

• dochody z pracy i wynagrodzenia za pracę- dochody i wydatki o charakterze osobowym

• płatności transferowe mające charakter redystrybucyjny- zalicza się tu podatki, opłaty, renty, stypendia

• opłaty za usługi społeczne- edukacja, zdrowie, zasady przepływy pieniędzy w tym zakresie

• usługi finansowe świadczone przez instytucje finansowe- czyli będą to przychody i wydatki z tytułu kredytów, ubezpieczeń

Prawo finansowe ma za zadanie regulować kwestie związane z rodzajami podmiotów działających w obrębie finansów, jak również regulacje prawne związane z działalnością prywatną czy o charakterze publicznym.

Prawo finansowe to gałąź bardzo rozległa. Wynika to z faktu, iż większość procesów o charakterze gospodarczym i społecznym przybiera formę pieniężną. Norm prawnych odnoszących się do sfery finansów jest dużo i ciągle ich przybywa.

Postęp techniczny i cywilizacyjny wymusza powstawanie nowych norm prawnych. Nasze życie coraz bardziej się komplikuje. Tempo przemian i intensyfikacja przemian powoduje nagły wzrost norm. Zjawiska o charakterze pieniężnym są bardzo wrażliwe, nośne. Państwo stara się mieć nad nimi pieczę, aby nie doprowadzić do sytuacji, w których by powstały konflikty społeczne. Dostęp do środków finansowych- najczęstsza przyczyna konfliktów.

zależne od popytu i podaży