5. BADANIA EMPIRYCZNE

_{Podstawowe metody empiryczne}

• _Obserwacja

• _Eksperyment

• _{Badania sondażowe}

• _{Badanie dokumentów}

_OBSERWACJA

_{Jest to planowe spostrzeganie zachodzących wokół zjawisk.}

_{Klasyfikacja:}

• _{ciągła i próbek czasowych;}

• _{całościowa i częściowa;}

• _{indywidualna i grupowa.}

_{Pożądane cechy obserwacji: planowość, obiektywność, skupienie uwagi, podzielność uwagi.}

_{Pożądane narzędzia: arkusz obserwacji, kamera, magnetofon.}

_EKSPERYMENT

_{Jest metodą badawczą polegającą na celowym wywołaniu jakiegoś zjawiska w celu wyjaśnienia jego przebiegu oraz zbadania wyniku.}

_{W eksperymencie badacz celowo wprowadza lub zmienia pewną zmienną (zmienne) - zmienną niezależną - i bada jej wpływa na na inną zmienną (zmienne)}

_{- zmienną zależną. Pozwala to wykryć zależność przyczynową (a nie tylko współwystępowanie) między zmiennymi (zjawiskami).}

_{Eksperyment opiera się o kanony Milla:}

_{Kanon jedynej różnicy,}

_{Kanon jedynej zgodności.}

_Wymagania:

• _{jednakowość warunków eksperymentu - w grupie eksperymentalnej i grupie kontrolnej,}

• _{powtarzalność eksperymentu}

• _{możliwość pomiaru wyników eksperymentu.}

_{Przykład eksperymentu.}

_{Badanie skuteczności „wstrząsowej” metody nauczania}

_{1. Postawienie hipotezy}

_{Wyniki kształcenia studentów metodą wstrząsową różnią się statystycznie istotnie od wyników szkolenia metodą tradycyjną.}

_{2. Realizacja procesu szkolenia}

_{3. Pomiar wyników końcowych w grupie eksperymentalnej}

_xk=7,8pkt.

_{Pomiar wyników końcowych w grupie kontrolnej}

_{xe =7,2 pkt.}

_{4. Testowanie hipotezy o różnicy średnich (test z).}

_{Kanon jedynej zgodności}

_{Jeżeli X występuje w każdym przypadku, w którym występuje Z to można wnioskować, że istnieje związek przyczynowy miedzy X i Z.}

_{Kanon jedynej różnicy:}

_{Jeżeli zjawisko X nie wystąpiło nigdzie tam, gdzie nie było Z, to można nioskować, że między X i Z zachodzi związek przyczynowy.}

_{Techniki metody eksperymentu:}

• _{techniką jednej grupy,}

• _{techniką grup równoległych.}

_{Eksperyment ex post facto - gdy badacz bada wpływ zmiennej, która zadziałała na jedną z grup w przeszłości.}

_{SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY TECHNIKĄ WYWIADU}

_{Wywiad - rozmowa kierowana w której biorą udział co najmniej dwie osoby:}

_{prowadzący i respondent. Umożliwia poznanie:}

• _{przekonań respondentów,}

• _{zamiarów respondentów,}

• _{uczuć respondentów,}

• _{postaw respondentów,}

• _{motywacji respondentów,}

• _{opinii oraz faktów.}

_{Klasyfikacja:}

• _{skategoryzowany, nieskategoryzowany (prowadzony swobodnie, dane mają
  charakter jakościowy).}

• _{jawny i ukryty,}

• _{indywidualny i zbiorowy.}

_{Cechy wywiadu:}

_{1. Możliwość uzyskania pełniejszej, wyczerpującej odpowiedzi, niż w przypadku}

_{wywiadu pisemnego,}

_{2. Możliwość zadawania dodatkowych pytań,}

_{3. Możliwość obserwacji osoby badanej,}

_{4. Ograniczoność liczby respondentów.}

_{Warunki obiektywnego wywiadu: stworzenie przyjaznej atmosfery,}

_{zdobycie zaufania, zdolność empatii.}

_{SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY TECHNIKĄ ANKIETY}

_{Ankieta techniką zdobywania informacji bez pośrednictwa osoby badającej.}

_{Cechy ankiety:}

_{1. Dostęp do szerokiego kręgu respondentów w krótkim czasie,}

_{2. Eliminacja wpływu osoby badanej,}

_{3. Kształtowanie poczucia anonimowości, a więc i możliwość zadawania pytań drażliwych,}

_{4. Standaryzacja odpowiedzi, ułatwiająca opracowanie danych,}

_{5. Trudność wniknięcia w problematykę badań,}

_{6. Możliwość nietrafnych interpretacji instrukcji i pytań,}

_{7. Trudności w pisemnym formułowaniu myśli u niektórych respondentów.}

_{Ze względu na sposób rozprowadzenia, wyróżnić można następujące typy ankiety:}

• _pocztowe,

• _{prasowe, zamieszczane w prasie lub dołączone do niej,}

• _{dołączone do kupowanych towarów,}

• _{radiowe (podawane przez radio lub telewizję, a nadsyłane pocztą),}

• _{dołączane do kupowanych towarów,}

• _{telefoniczne,}

• _{ogólnie dostępne (wyłożone w miejscu publicznym),}

• _{audytoryjne, skierowane do grupy osób stanowiącej pewne audytorium,}

_{rozprowadzane bezpośrednio przez ankietera,}

• _{rozdawane z wykorzystaniem personelu kierowniczego danej instytucji.}

_{Przykład pytania w kwestionariuszu.}

_{Czy może Pan uznać, że bezpośredni przełożony w poprzednim miejscu pracy był dla Pana autorytetem w zakresie poniższych kompetencji?}

_{(proszę o wpisanie numeru wybranej odpowiedzi w kratkę)}

_{1. Zdecydowanie nie 2. Raczej nie 3. Trudno powiedzieć}

_{4. Raczej tak 5. Zdecydowanie tak}

_{1.Kompetencje moralne, przestrzeganie norm i wartości}

_{2.Kompetencje merytoryczne, fachowe}

_{3.Kompetencje przywódcze, inspirowanie, mobilizowanie podwładnych}

_{Badanie dokumentów}

_{Dokumentem jest każda rzecz mogąca stanowić źródło informacji na podstawie której można wydawać uzasadnione sądy o przedmiotach, ludziach i procesach. W. Zaczyński.}

_{Klasyfikacja:}

• _{wg formy: pisane, cyfrowe (np. roczniki), obrazowe (fotografie, filmy, prace konstrukcyjne);}

• _{wg pochodzenia: zastane, intencjonalnie stworzone;}

• _{wg twórcy: urzędowe, oficjalne, własne, itp.}

---