PRZEKRÓJ OPONY

PODSTAWOWE RADY DLA UŻYTKOWNIKÓW OPON

       Na jednej osi pojazdu  wolno montować ogumienie  tylko o tej  samej  konstrukcji
i rzeźbie bieżnika.
       Bezpieczna głębokość rowków bieżnika w oponie wynosi : lato : 2 mm, zima : 4 mm ( 3 mm dla opon o niskim profilu ).
       Właściwa geometria zawieszenia jest warunkiem prawidłowej i bezpiecznej pracy ogumienia. Odbiegające od zaleceń producenta samochodu wartości zbieżności kół i ich kąta pochylenia, przyspieszają zużycie opon i zmniejszają ich przyczepność do nawierzchni. Nie bez znaczenia są też luzy w układzie kierowniczym i łożyskach osi przedniej, niesprawne hamulce oraz wyeksploatowane amortyzatory. Drganiom, które pojawiają się w układzie kierowniczym zapobiega regularne, dokonywane co około 10 tys. km, wyważenie kół.
       Co dwa tygodnie należy regularnie sprawdzać ciśnienie w ogumieniu. Zbyt niska jego wartość jest przyczyną przyspieszonego zużycia bieżnika i nadmiernych obciążeń opony oraz pogorszenia stabilności pojazdu. Zbyt wysokie ciśnienie zmniejsza trwałość opony i jej odporność na uszkodzenia.
       W przypadku montażu opon nowych zaleca się, po 48 godzinach skontrolowanie wartości ciśnienia oraz jazdę z umiarkowaną prędkością przez pierwsze 400 km. Ma to zapewnić właściwą przyczepność opony do podłoża poprzez starcie z bieżnika pozostałości tłuszczu z formy wulkanizacyjnej.
       Przeciążanie opony prowadzi do skrócenia jej żywotności i naraża ją na uszkodzenia wskutek przegrzania.
       Przyczyną przyspieszonego zużycia opon jest również rozwijanie dużych prędkości, jak również agresywny styl jazdy samochodem, polegający na gwałtownym przyspieszaniu, hamowaniu, nieostrożne najeżdżanie na przeszkody (krawężniki, dziury) i szybkie pokonywanie zakrętów.

PRZECHOWYWANIE OPON

       Ogumienie należy przechowywać z dala od strefy działania promieni słonecznych, w zakresie temperatur od -5 C do +35 C.
       W pomieszczeniu, w którym składowane są opony, nie powinny znajdować się urządzenia elektryczne, mogące w czasie pracy wytwarzać ozon.
       Ogumienie należy przechowywać w pomieszczeniach suchych i przewiewnych, z dala od światła, wilgoci oraz środków powodujących degradację opony (paliwa, oleje, smary, kwasy).

OZNACZENIA NA OPONACH

Na bokach opony można spotkać następujące oznaczenia : np.

Continental CT 22 175/70 R13 82T

Continental	-	producent;
CT 22	-	rodzaj rzeźby bieżnika;
175	-	szerokość opony w mm;
70	-	wskaźnik profilu, który określa jaki procent szerokości opony stanowi wysokość jej boku; brak tego symbolu oznacza wartość profilu 80;
R	-	opona o konstrukcji radialnej;
13	-	średnica opony, wyrażona w calach;
82	-	kod nośności (475 kg);
T	-	index dopuszczalnej prędkości jazdy (190/h).

      Ponadto można również na boku opony znaleźć informacje o maksymalnych dopuszczalnych wartościach nośności i ciśnienia, zakodowaną datę produkcji (np. 0900 : oznacza 9 tydzień 2000 roku), opis przeznaczenia, homologację oraz wskaźnik zużycia opony.

NAJWAŻNIEJSZE POJĘCIA ZWIĄZANE Z BUDOWĄ OPONY.


Bieżnik - część opony, która wchodzi w kontakt z nawierzchnią oraz stanowiąca istotny element, decydujący o przyczepności do nawierzchni. Ze względu na rodzaj rzeźby bieżnika rozróżniamy opony: z bieżnikiem o rzeźbie drogowej, uniwersalnej, terenowej i specjalnej - np. błotno-śniegowej (M+S).

Stopka - część opony,składająca się z nierozciągalnego rdzenia tzw. "drutówki"
i owiniętych wokół niego warstw, ukształtowana odpowiednio do zarysu obręczy.
W zależności od konstrukcji stopki rozróżniamy : opony dętkowe - ozn.
i opony bezdętkowe - ozn. Zastosowanie opony bezdętkowej zmniejsza masę całego koła i powoduje większą jej elastyczność, jak również mniejsze jej grzanie. Zaletą takiej opony jest także powolne uchodzenie powietrza w przypadku jej przebicia.

Bok - część opony pneumatycznej pomiędzy bieżnikiem a stopką.

Opasanie - warstwa materiału pod bieżnikiem z nitkami ułożonymi wzdłuż lini środkowej bieżnika, która ogranicza obwodowo osnowę.

Osnowa - utworzony wraz ze stopką gumowany kord stanowiący konstrukcyjny szkielet opony. Decyduje o jej wytrzymałości i jest najważniejszą częścią opony. Jest wykonana z tkaniny kordowej, której nitki krzyżują się pod różnym kątem
w zależności od konstrukcji opony. Stosuje się następujące kordy - oznaczone zawsze na boku opony napisami : "Rayon" - wiskozowy, "Nylon" - poliamidowy, "Polyester" - poliestrowy, "Fiberglass" - z włókna szklanego, "Steel" - stalowy.

WPŁYW STANU TECHNICZNEGO SAMOCHODU NA PRAWIDŁOWĄ EKSPLOATACJĘ OPON I ICH PRZEBIEG.

Znaczny wpływ na przebieg opon ma prawidłowa zbieżność kół.

Przy zbyt dużej zbieżności kół nieprawidłowe zużycie powstaje na zewnętrznej stronie bieżnika, a przy zbyt dużej rozbieżności - na wewnętrznej stronie bieżnika. Skutkiem nieprawidłowego zużycia bieżnika jest zmniejszenie przyczepności bocznej.

Złe pochylenie kół przednich, powoduje nadmierne zużycie bieżnika na jednym barku na całym obwodzie opony. Takie zużycie bieżnika powodują także: nadmierne luzy
układu kierowniczego i w łożyskach, przeciążanie osi przedniej, zużyte resory
i niewyważenie koła. Nierównomiernie zużyty bieżnik powoduje, szczególnie na osi przedniej, że opona nie nadaje się do dalszej eksploatacji. Dlatego należy regularnie dokonywać kontroli stanu zawieszenia, obręczy i wyważenia kół. Duże znaczenie dla trwałości opon i sposóbu ich zużywania ma również wpływ stanu hamulców
w samochodzie.

Miejscowe nadmierne zużycie bieżnika może być spowodowane przez:

- hamowanie nagłe i gwałtowne,
- blokujące się hamulce,
- nierównomiernie działające hamulce.



CZYM RÓŻNI SIĘ OPONA RADIALNA OD DIAGONALNEJ?.

Opony radialne.

W takiej oponie nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod kątem prostym w stosunku do środkowej linii bieżnika, oraz której osnowa jest ograniczona przez prawie nierozciągliwe obwodowe opasanie.
Opona taka zapewnia lepsze prowadzenie samochodu, ale jest znacznie podatniejsza na uszkodzenia mechaniczne. Duża elastyczność boków opony radialnej i sztywny bieżnik powodują, że bieżnik przylega całą swoją szerokością do nawierzchni przy dużej prędkości jazdy, po prostej, jak
i krętej drodze. Sztywne czoło bieżnika zmniejsza opory toczenia, a tym samym zmniejsza zużycie paliwa.

Opony diagonalne.

W takiej oponie nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod zmiennym kątem, mniejszym od 90 stopni w stosunku do linii środkowej bieżnika.
Opona diagonalna jest bardzo odporna na uszkodzenia mechaniczne i cechuje się cichobieżnością oraz prostą konstrukcją. Jej wadą jest odkształcanie czoła bieżnika podczas poruszania się opony z dużą prędkością na zakrętach. Efektem tego jest zmniejszenie powierzchni przylegania czoła bieżnika do nawierzchni. Opony diagonalne mają także spore opory toczenia, co powoduje zwiększenie zużycia paliwa.

BŁĘDY EKSPLOATACYJNE WYNIKAJĄ BARDZO CZĘSTO Z NIEWŁAŚCIWEGO CIŚNIENIA W OPONIE.

 Zbyt wysokie lub zbyt niskie ciśnienie powietrza w oponie powoduje nieregularne zużycie bieżnika i prowadzi do przedwczesnego ich zużycia.

 Ciśnienie powietrza w oponie podczas eksploatacji pojazdu powinno być sprawdzane na zimno regularnie co dwa tygodnie - szczególnie przed dłuższymi podróżami.

 Bezwzględnie powinniśmy przestrzegać zaleceń producenta opon dotyczących ciśnienia powietrza w oponie, a ciśnienie powinno być dostosowane do rzeczywistego obciążenia pojazdu.

Nośność opony i dopuszczalna prędkość obowiązują tylko w przypadku napompowania opon na zimno do nominalnego ciśnienia.

Zbyt małe ciśnienie w napompowanej oponie powoduje
jej zużycie po obu stronach bieżnika. Niskie ciśnienie jest jednym z najgorszych wrogów opon. W nie dopompowanych oponach bieżnik na zewnętrznych krawędziach znacznie szybciej się ściera. Również podczas jazdy bardziej się rozgrzewa, co ma negatywny wpływ na jej trwałość. Równocześnie zwiększa się zużycie paliwa z powodu większego tarcia (miękkie opony zmuszają silnik do cięższej pracy).

Gdy opona jest nadmiernie napompowana, środek bieżnika bierze na siebie największy ciężar i zużywa się szybciej niż krawędzie zewnętrzne. Nieregularne ścieranie się bieżnika skraca żywotność opon.


Dlatego regularnie sprawdzaj ciśnienie wewnątrz opon.

Wgłębienia najczęściej pojawiają się w przednich oponach, choć pojawiają się również
w tylnych. Może to oznaczać, że koła są źle wyważone lub, że elementy układu zawieszenia lub sterowania są zużyte.

WYKLUCZENIE SAMOCHODU Z DALSZEJ JAZDY NASTĘPUJE GDY :

Zarządzenie Ministra TiGM z dnia 7 września w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów przy tym stosowanych. (Dz.U. Nr 81 z 13 X 99, poz. 917).

Pojazd nie dopuszczony do ruchu:

 Na tej samej osi zamontowane opony różnej konstrukcji (radialne, diagonalne, diagonalne z opasaniem) lub o różnej rzeźbie bieżnika.

 Na pojeździe samochodowym o dwóch osiach są zamontowane opony:

a) diagonalne lub diagonalne na kołach tylnej
osi, jeżeli na kołach przedniej osi znajdują
się opony radialne;

b) diagonalne na kołach tylnej osi, jeżeli na
kołach przedniej osi znajdują się opony
diagonalne z opasaniem.

 Opony różnej konstrukcji na osiach wchodzących w skład osi wielokrotnej - z zastrzeżeniem, że na osi nie napędzanej opony mogą być takie same jak na osi kierowanej.

 Opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie, a w odniesieniu do opon nie zaopatrzonych w takie wskaźniki - o rzeźbie bieżnika nie mniejszej niż 1,6 mm na 3/4 szerokości środkowej części opony.

 Opony o widocznych peknięciach odsłaniających ich osnowę albo odkształconych.

 Opony z umieszczonymi trwale, wystającymi na zewnątrz przeciwślizgowymi elementami metalowymi.

 Niedostateczna wytrzymałość (nośność) opon.

---