System finansowy- zesp wzajemnie nakładających się element z różnych podukładów, tak że te elementy stanowią siłę do mechanizmu, dzięki któremu świadczy się usługi pozwalające na krążenie siły nabywczej w gospodarce.

Funkcje syst finanse: monetarna, kapitałowo- redyskontowa, kontrolna.

System finansowy dzielimy na:

-rynkowy ( własność prywatna, ogniwem są instrumenty, rynki, instytucje i zasoby finanse; prywatny sektor monetarny; przepływy kapitałowe; władanie ekonomiczne)

-publiczny (własn publiczna, ogniwem są instytucje budżet, instrumenty fiskalne, instytucje finanse; bank centralny; przepływy redystrybucyjne).

Pieniądz- środek płatniczy. Funkcje: miernik wartości, środek wymiany, śr płatniczy, śr tezauryzacji. Formy występowania: kruszcowa, banknot, elektroniczny.

Rodzaje rynków: towarowy, pracy i finansowy.

Rynek finansowy dzielimy na:

1 Pieniężny

2 Kapitałowy

a nieruchomości

b kredytowy

c papierów wart

-pierwotny

-wtórny.

Papiery wartościowe funkcjonujące na giełdzie:

1 Lokacyjne

a) o stałym dochodzie (obligacje, listy zastawne, bony, weksle) dopuszczone do obrotu publicznego

b) publicznego zmiennym dochodzie (akcje, certyfikaty inwestycyjne, listy zastawne, renty kapitałowe) nie dopuszczone do obrotu publicznego.

Obligacje- remitent jest pożyczkobiorcą, pożyczka wykorzystywana na z góry określony cel, uzyskuje się kwotę jaka jest podana wraz z odsetkami.

Akcje- remitent uzyskuje kapitał na działalność gospodarczą, część zysku wpłaca w formie dywidendy akcjonariuszom; akcjonariusz jest współwłaścicielem.

Remitentami obligacji mogą być: Skarb Państwa, jednostki samorządowe, fundacje prowadzące działalność gospodarczą.

WIG- indeks giełdowy określa rentowność akcji, pozwala określić stpoy zwrotów.

System finansowy dzielimy na:

1 System finansowy pojedynczych jednostek

2 System finansowy państwa (normy prawne ustalające zadania pozyskiwania i podziału pieniądza); tworzą go podsystemy:

-kredytowy (ustawa o NBP, rozdziela banki komercyjne od centralnego)

-budżetowy (plan finansowy państwa jako ustawa na dany rok)

-walutowy

-ubezpieczeniowy ( ubezp gospodarcze: majątkowe i osobowe; ubezp. społeczne: emerytalne, rentowe

-podatkowy (podatek to publiczno-prawne, przymusowe, bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa wynik z ustawy podatkowej).

Podatnikiem jest: osoba fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

Przedmiotem opodatkowania jest: obrót, dochód i majątek.

Podatki centralne: VAT, akcyza, od gier liczbowych, dochodowy.

System finansowy jednostki gospodarczej- obejmuje zbiór norm prawnych i zwyczajów oraz zasad ekonomicznych wynikająca z praw ekonomicznych, którego zadaniem jest regulowanie czynności związanej z gromadzeniem i podziałem śr pieniężnych tej jednostce.

Gospodarka finansowa- czynności związane z przygotowaniem i realizacją operacji pieniężnych.

Zakres i uwarunkowania gospodarki finansowej przedsiębiorstwa: w gospodarce rynkowej rdzeniem funkcjonowania jednostki gospodarczej są finanse tej jednostki. Głównym przedmiotem decyzji menedżerów jest dopasowanie swojej firmy do zmieniającego się otoczenia poprzez wytwarzanie produktów usług, które znajdą nabywcę, odpowiednim kształtowaniu struktury posiadanego majątku, kształtowaniu pożądanej struktury kapitału.

Na gospodarkę finansową przedsiębiorstwa wpływają: cel jedn gospodarczej, funkcje zarządzania finansowego.

Majątek trwały: wartości niematerialne, rzeczowy majątek trwały, należności i inwestycje długoterm.

Majątek obrotowy: zapasy, należności i inwestycje krótkoterminowe.

Aktywa to kontrolowane przez jednostki zasoby majątkowe o wiarygodnej określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Środki trwałe- kompletnie zdatne składn majątku w momencie przejęcia przez jednostkę do użytkowania, który okres ekonomiczny użytkow przekracza rok.

Inwestycja- nakłady poniesione na nabycie aktywów w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikający z przyrostu wartości tych aktywów.

Kapitał- to x środków, które zostały postawione do dyspozycji przedsiębiorstwa w celu realizowania określ celów.

Kapitały własne: S.A.- kapitał akcyjny, sp zoo- kapitał udziałowy; przedsiębiorstwo państwowe- fundusz założycielski; spółdzielnia- fundusz udziałów.

Bilans majątkowy- wartości zastawień majątku aktyw za pasywami, sporządzona na określony dzień w określonej formie, składa się z aktywów (trwałe i obrotowe) i pasywów (kapitały własne i obce).

Przychody- kwoty uzyskane ze sprzedaży produktu, towaru i usług.

Koszty- równowartość zużytych pokładów w danym czasie, różnego rodzaju płatności, które musi ponieść jednostka aby mogła funkcjonować i prowadzić działalność.

Czynniki kształtujące wynik finansowy: przychody ze sprzedaży, koszty własne sprzedaży, straty i zyski.

Analiza przychodów ze sprzedaży obejmują: analizy ilości, jakości i struktury asortymentowej, analizy odbiorców, ocena polityki marketingowej, ocena warunków sprzedaży.

Źródła finansowania przedsiębiorstw: kapitały własne, wpłaty wspólników, zysk netto, Kwity- komerc weksle inwestyc- towarowe.

NBP- sprawuje nadzór nad działali innych banków.

Zadania komisji Nadzoru Bankowego- określanie zasad działania banków, nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw i przepisów, dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomiczno- finansowego banków.

Finanse państwowe to środki finansowe będące w dyspozycji podmiotów państwa przeznaczonych na realizacje jego zadań i celów.

Funkcje finansów publicznych
1. Funkcja alokacyjna - finansów publicznych polega na tym, że państwo dysponując zasobami pieniężnymi w formie budżetu może przemieszczać środki finansowe na zadania, które ma obowiązek spełniać, albo też na dziedziny wymagające dofinansowania lub też na dziedziny, które ze swojej istoty nie przynoszą zysku a ich prowadzenie jest konieczne dla istnienia państwa i zbiorowych potrzeb obywateli.
2. Funkcja redystrybucyjna - (tzw. wtórny podział PKB) w każdym współczesnym społeczeństwie istnieją potrzeby zbiorowe, które państwo powinno zaspokajać, co rodzi potrzebę stosowania mechanizmu podzielenia środków uzyskanych w sferze produkcyjnej do sfery nieprodukcyjnej. Funkcja ta jest podstawą funkcji finansów publicznych.
3. Funkcja kontrolna - redystrybucja PKB dokonywana poprzez obieg pieniężny pozwala poprzez ściśle określone reguły ewidencjonowania wszystkich zjawisk finansowych poprzez jednostki sektora publicznego na wyciąganie wniosków o stanie gospodarki państwa i przeciwdziałanie nadużyciom mogących powstać w gospodarowaniu finansami publicznymi. Umożliwia także kontrole prowadzenia tejże gospodarki.
4. Funkcja stabilizacyjna - spełnianie przez finanse publiczne w/w 3 funkcji powoduje materializowanie się funkcji 4 polega ona na tym, że prawidłowe alokowanie środków, ich redystrybucja oraz wnikliwa kontrola umożliwia wypełnianie przez państwo celu nadrzędnego tzw. stabilizacji gospodarczej (zmniejszanie bezrobocia, regulowanie popytu publicznego, rozwój harmonijny równomierny. Mechanizm tej funkcji polega na tym, że państwo poprzez dobór odpowiednich źródeł swoich dochodów oraz ustalenie kierunków ich wydatkowania może zachęcać podmioty lub zniechęcać do aktywności gospodarczej.

WSKAZNIKI FINANSOWE

Wskaźnik płynności bieżącej = aktywa bieżące / pasywa bieżące

Wskaźnik płynności szybkiej = aktywa bieżące - zapasy - czynne rozliczenia międzyokresowe

Wskaźnik natychmiastowej płynności = papiery wart.do obrotu + środki pieniężne / pasywa bieżące

Wskaźnik zadłużenia ogółem = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem

Wskaźnik długu od kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny

WSKAŹNIKI OPERACYJNE

Wskaźniki rentowności sprzedaży:

Zyskowność netto sprzedaży =( zysk netto / przychody ze sprzedaży ) x 100%

Zyskowność brutto sprzedaży = (zysk brutto / przychody ze sprzedaży) x 100%

Zyskowność sprzedaży = (zysk ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży) x 100%

Wskaźnik marży brutto na sprzedaży = (zysk brutto ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży) x 100%

Wskaźniki rentowności majątku:

ROA = (zysk netto / aktywa ogółem) x 100%

ROI = (zysk operacyjny / aktywa ogółem) x 100%

Wskaźniki rentowności kapitałów własnych:

ROE = (zysk netto / kapitał własny ogółem) x 100%

Wskaźniki produktywności:

Wskaźnik produktywności aktywów ogółem = przychody ze sprzedaży / wartość aktywów

Wskaźnik produktywności aktywów trwałych = przychody ze sprzedaży / wartość aktywów trwałych

Wskaźniki obrotowości:

Wskaźnik rotacji należności = sprzedaż netto / należności

Wskaźnik cyklu należności w dniach = (należności / sprzedaż netto) x 365

Wskaźnik rotacji zapasów = sprzedaż netto / średni stan zapasów

Wskaźnik cyklu zapasów w dniach = (średni stan zapasów / sprzedaż netto) x 365

KREDYT - jest pożyczką pieniężną zaciągniętą w banku na określony cel i czas oraz za określony procent. Udzielanie kredytów przez banki jest jednym z ich podstawowych zadań. Kredyt uzyskuje się na pewien czas, po którym należy go zwrócić. Czas ten liczony jest w dniach, a przy dłuższych okresach w miesiącach i latach.
Procent za kredyt jest jego ocena i stanowi podstawę do obliczenia wynagrodzenia banku. Wynagrodzeniem banku za udzielone kredyty są odsetki kredytowe, których wielkość zależy od sumy udzielonego kredytu. Odsetki te płaci kredytobiorca i są one dla niego kosztem. Odsetki od kredytów stanowią podstawowy przychód banku. Kredyty zaciągają przedsiębiorstwa gdy brak im środków na konkretne cele. Kredyty bankowe pełnią następujące funkcje:
- Kreatywną (polega ona na tworzeniu pieniądza. Bank udzielając kredytu działa podobnie jakby emitował pieniądz, bowiem kwota udzielonego kredytu jest przeznaczona na określone wydatki i działa tak jakby kredytobiorca otrzymał określoną kwotę pieniężną. Funkcja ta może być przyczyna inflacji, ponieważ jej skutkiem może być nadmierna ilość pieniądza w obiegu.)
- Płatniczą (polega ona na umożliwieniu kredytobiorcy zapłacenia swoich płatności wierzycielom).
- Finansową (polega ona na stworzeniu możliwości sfinansowania przedsiębiorstwom określonych przedsięwzięć związanych z prowadzoną działalnością).
- Kontrolną (wynika z trybu jego udzielania przez bank. Bank może udzielić kredytu jedynie wiarygodnym kredytobiorcom).
CECHY KREDYTU:
- charakter pieniężny( tzn. przedmiotem kredytowania są zawsze pieniądze)
- zwrotność ( kredyt musi być zwrócony w ściśle określonym terminie zgodnie z umową)
- celowość (bank udziela kredytu zawsze z określonym przeznaczeniem, zmiana celu wykorzystania kredytu wiąże się z wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank)
- odpłatność ( kredyt jest odpłatny w dwóch aspektach:
1. prowizja od kredytu przyznanego
2. odsetki od kredytu wykorzystanego)
- zabezpieczenie ( kredyt musi być zabezpieczony od jego utraty z punktu widzenia banku jest to nie osiągnięcie zysku na operacji, z punktu widzenia klientów to jest utrata części wkładów, które zostały zainwestowane w operacje kredytowe).
FORMY KREDYTU:
KREDYTY BEZPOŚREDNIE - to kredyty, które wywierają wpływ na płynność banku (mają odzwierciedlenie w bilansie). Mogą wystąpić:
- jako kredyt jednorazowy, czyli wypłata w całości
- w transzach, czyli w dużych częściach
- w linii kredytowej (odnawialnej lub nieodnawialnej).
LINIA KREDYTOWA ODNAWIALNA - każda wpłata raty kredytu pozwala korzystać z wysokości przyznawanego limitu.
LINIA KREDYTOWA NIEODNAWIALNA - każda wypłata zmniejsza limit kredytu aż do wyczerpania.
KREDYTY ZOBOWIĄZANIOWE - to kredyty, które są zobowiązaniem banku bez dokonywania bezpośredniej płatności ( zarejestrowane są na kontach bilansu), np. kredyt akceptacyjny, gwarancje bankowe.
KLASYFIKACJA KREDYTU:
ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE:
- na działalność gospodarczą
- konsumpcyjny
- mieszkaniowe
ZE WZGLĘDU NA ZABEZPIECZENIE:
- lombardowe ( zabezpieczone zastawem bankowym na przedmiot wartościowy, papiery wartościowe lub towary lub zastawem rejestrowym kiedy przedmiot zastawu pozostaje w rękach kredytobiorcy)
- hipoteczne ( zabezpieczone hipoteką ustanowioną na nieruchomość, stanowiącej własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej)
ZE WZGLĘDU NA PRZEDMIOT KREDYTOWANIA
- inwestycyjne (przeznaczone dofinansowania nakładów inwestycyjnych)
- obrotowe (przeznaczone na finansowanie działalności eksploatacyjnej).
ZE WZGLĘDU NA FORMĘ KREDYTOWANIA
- kredyty dyskontowe (wekslowe- udzielane poprzez wykup weksli przed ich terminem płatności)
- kredyty akceptacyjne (polegają na akceptowaniu wystawionych na bank weksli trasowanych: bank zobowiązuje się do udzielenia kredytu na ich wykupienie. Wykorzystanie kredytu akceptacyjnego może również nastąpić poprzez poręczenie weksla przez bank w drodze awalu)
- kredyty czekowe ( służą na pokrycie czeków na rachunku wystawcy czeku)
- kredyty lombardowe (udzielane są pod zastaw przedmiotów wartościowych lub towarów)
- kredyty hipoteczne (udzielane są pod zastaw hipoteczny ustanowiony na nieruchomościach)
- kredyty inkasujące wierzytelność (udzielane są pod przeniesione wierzytelności z wierzyciela na bank w drodze cesji odpowiednich dokumentów)
ZE WZGLĘDU NA SPECJALNE WARUNKI KREDYTOWE
- kredyty preferencyjne (udzielane na korzystniejszych warunkach na określone cele)
- kredyty dewizowe ( udzielane w dewizach na transakcje w handlu zagranicznym).
PODSTAWOWE RODZAJE OPERACJI KREDYTOWYCH:
KREDYT KONSUMPCYJNY - służy finansowaniu konsumpcji, dóbr i usług, bezpośrednio zaspokajających potrzeby osobiste, w związku z tym przeznaczony jest wyłącznie dla osób fizycznych.
ROLA KREDYTU KONSUMPCYJNEGO polega na pobudzaniu popytu na dobra i usługi konsumpcyjne, konsument korzystając z kredytu ma możliwość nabycia pożądanych dóbr przed czasem zgromadzenia niezbędnych środków, w zamian za dyscyplinowanie jego budżetu ( przyszły budżet musi uwzględniać spłaty rat kredytu).
::KREDYT GOTÓWKOWY NA DOWOLNY CEL - może otrzymać każdy, kto jest w stanie wywiązać się z terminowej spłaty rat i odsetek, kwota nie może przekraczać 6 miesięcznych dochodów kredytobiorcy, zabezpieczenie stanowi poręczenie osobiste, kredyt najczęściej 2 letni.
::KREDYT DLA POSIADACZY KONTA OSOBISTEGO - udzielany w formie linii kredytowej odnawialnej, nie wymaga zabezpieczenia, najczęściej warunkiem otrzymania tego kredytu jest posiadanie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego przez 6 miesięcy, wpływy na konto = średniej krajowej pensji, na koncie w ciągu 6 miesięcy nie wystąpiło saldo debetowe.
::KREDYTY NA ZAKUPY RATALNE
::KREDYT NA ZAKUP SAMOCHODU

KREDYTY DLA PODMIOTÓW RYNKOWYCH
a) KREDYTY OBROTOWE - przeznaczone są na bieżące potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. zakup surowców, towarów itd. Mają charakter krótko i długoterminowy, występują w rachunku bieżącym i kredytowym.
KREDYT W RACHUNKU BIEŻĄCYM - bank daje kredytobiorcy upoważnienie do przekroczenia salda na jego rachunku bieżącym do wysokości limitu przyznanego w umowie, ma on charakter krótkoterminowy i odnawialny.
::KREDYT W RACHUNKU KREDYTOWYM - wymaga otwarcia zupełnie oddzielnego konta kredytowego, mogą byś krótko i długoterminowe, wykorzystanie kredytu następuje na podstawie obciążenia rachunku kredytowego.

b) KREDYTY INWESTYCYJNE
-NA INWESTYCJE MATERIALNE
-NA INWESTYCJE NIEMATERIALNE
-NA INWESTYCJE FINANSOWE
c) KREDYTY WEKSLOWE
::KREDYT DYSKONTOWY- udzielenie kredytu dyskontowego następuje na podstawie umowy o linię dyskontową lub w formie doraźnej transakcji nabycia wierzytelności wekslowych. Operacja dyskonta polega na zakupie weksla przed upływem terminu jego płatności, z potrąceniem przez bank oprocentowania.
:KREDYT AKCEPTACYJNY może być udzielany w doraźnych transakcjach lub może przybrać formę linii kredytu akceptacyjnego. Linia kredytowa jest limitem kredytowym przyznanym kredytobiorcy, do wysokości którego mogą być ciągnione na bank weksle. Kredyt w postaci linii akceptacyjnej może być udzielany jako kredyt odnawialny lub nieodnawialny, gdy każdy zaakceptowany weksel zmniejsza wysokość przyznanego limitu. Akceptując weksel, bank przyjmuje odpowiedzialność za jego wykupienie. Oddział baku akceptujący weksel zobowiązany jest do jego wykupienia.
KREDYT LOMBARDOWY jest kredytem krótkoterminowym, a jego charakterystyczną cechą jest posiadanie przez bank przedmiotu zastawu.
LEASING (JAKO SPECYFICZNA FORMA KREDYTU) - transakcje leasingowe polegają na dostarczeniu przez leasingodawcę leasingu ustalonego w umowie leasingu.

---