koło I, Monitoring środowiska przyrodniczego


Monitoring - badanie zmian, parametrów w czasie. Używa się tego słowa w odniesieniu do rejestracji przy użyciu kamer.

Źródła zanieczyszczenia powietrza:

Klasyfikacja:

1. naturalne wynikające z procesów zachodzących w przyrodzie:

-pożary lasów i stepów produkujące duże ilości dymów i popiołów

-czynne wulkany wyrzucające duże ilości gazów i popiołów

-burze piaskowe i pyłowe

-procesy erozji gleby

-wietrzenie górnych warstw litosfery

-wyładowania elektryczne, w wyniku których powst. ditlenek azotu i ozon

-wyziewy gorących źródeł i szczelin w ziemi

-pyły kosmiczne pochodzące z meteorytów i komet

2. sztuczne spowodowane działaniem człowieka

-emisje przemysłowe

-zanieczyszczenia komunikacyjne

-zanieczyszczenia, w tym głównie CO2 i tlenki siarki, pochodzące ze spalania paliw -płynnych i stałych w zakładach przemysłowych i paleniskach domowych

-zanieczyszczenia pyłowe powst. podczas opryskiwania środkami ochrony roślin -przenoszone z wiatrem, nieraz na duże odległości, zwłaszcza przy rozpylaniu z samolotów

-zanieczyszczenia związk. organ. m.in. węglowodorami alifatycznymi i aromatycznymi

-utlenianie się amoniaku z pól nawożonych niektórymi typami nawozów miner. i organ.

-zanieczyszczenie ozonem w stężeniu większym niż 0,03 ppm

-próbne eksplozje nuklearne

-awarie elektrowni jądrowych i zakładów wytwarzających izotopy radioaktywne. Szczególnie niebezpieczne są izotopy strontu (Sr 90) i cezu (Cs 134 i Cs 137)

Klasyfikacja zanieczyszczeń powietrza ze wzgl. na zasięg i ilość wyemitowanych zanieczyszczeń i oddziaływania:

-zanieczyszczenia podstawowe - dwutlenek siarki, dwutlenek azotu i pył, powst. głównie podczas spalania paliw w procesach wytwarzania energii i powszechnie wyst. na obszarze całego kraju

-zanieczyszczenia specyficzne - pochodzące z różnych procesów technologicznych wykorzystywanych w zakładach przemysłowych

-zanieczyszczenia emitowane ze źródeł mobilnych, głównie z pojazdów samochodowych

-zanieczyszczenia wtórne - powst. często w znacznej odległości od źródeł emisji w efekcie realizacji i przemian zachodzących w zanieczyszczonej atmosferze np. związki utleniające ( utleniacze fotochemiczne) takie jak ozon, czy też prowadzące do zakwaszenia środowiska takie jak siarczany i azotany

Emisja zanieczyszczeń w Polsce:

Największy wpływ na ilość i rodzaje zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery ma struktura zużycia paliw:

-ok. 63% zużywanej w Polsce energii pierwotnej wytwarzane jest w instalacjach zasilanych paliwami stałymi - węglem brunatnym i kamiennym

-ok. 20% uzyskiwane jest przy wykorzystaniu ropy naftowej

-ok. 14% gazu ziemnego

-inne rodzaje paliw - 5% ( torf i drewno - 3,4%, paliwa odpadowe stałe i inne surowce - 1,4%, energia wiatru, słoneczna i geotermalna - 0,2%)

Klasyfikacja emisji:

-emisja ze źródeł punktowych (emitory i wyrzutnie wentylatorowe)

-ze źródeł liniowych - ciągi komunikacyjne (drogi, tory kolejowe)

-ze źródeł powierzchniowych - (hałdy popiołów, wysypiska śmieci)

według innych kryteriów emisje podzielono na:

-niską - zanieczyszczenia emitowane są z wielu małych źródeł do 50 mnpt (w tym komunikacyjnych)

-wysoką - z kominów wyższych niż 50 mnpt. Oddziaływanie tej emisji jest znacznie szersze i z reguły nie wpływa na stan czystości powietrza w bezpośrednim sąsiedztwie emitorów.

Emisja niezorganizowana - emisja zanieczyszczeń z :

-danych powierzchni

-okresowo prowadzonych procesów prowadzonych na otwartym terenie (przeładunek subst., nawożenie pól uprawnych, kruszenie minerałów itp.)

-wtórnego pylenia (drogi komunikacyjne, hałdy materiałów sypkich, powierzchnie o pylistym podłożu)

-pożary lub awarie

Trudno jest oszacować jej parametry ilościowe. Mamy z nią do czynienia w przypadku awarii z wydzielaniem do atmosf. produktów gazowych.

Celem badań jest pozyskiwanie i analizowanie danych o :

-poziomach subst. w otaczającym powietrzu

-przestrzeganiu standardom jakości powietrza

-zmianach zakwaszenia i eutrofizacji środow. na skutek depozycji zanieczyszczeń do podłoża

-ocenę skuteczności działań na rzecz warstwy ozonowej nad Polską i Europą

Monitoring jakości powietrza funkcjonuje w układzie 3-stopniowym:

-sieci krajowej, tworzonej przez stacje podstawowe i stacje nadzoru ogólnego

-sieci regionalnej, której jest sieć alarmowa

-sieci lokalnych, tworzonych i finansowanych przez podmioty gospodarcze na podst. decyzji administracyjnej

Zakres badań monitoringu jakości powietrza

Podsystem monitoringu powietrza obejmuje zadania:

-badania i ocena jakości powietrza

-pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA na stacjach monitoringu tła

-pomiary składu pyłu pod kątem zawartości WWA

-monitoring prekursorów ozonu

-analiza i prognoza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chem. pyłu (m.in. metali ciężkich WWA)

-wdrożenie monitoringu pyłu PM2,5

-pomiary tła zanieczyszczenia atmosfery

-pomiary chemizmu opadów atmosf. i ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża

-pomiary stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia promieniowania UV

Obszary priorytetowe dla monitiringu jakości powietrza:

-obszary występowania lub wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia przekroczeń

-wielkie miasta i aglomeracje miejsko-przemysłowe o wielkości >500tys. mieszkańców

-uzdrowiska

-parki narodowe

Emisja tlenków siarki w kg/1 mieszkańca

UE 25kg/1mieszk.

Polska 49 kg/1mieszk.

W późniejszym okresie

Polska 38 kg/1mieszk.

Emisja tlenków azotu w kg/1mieszk.

UE 31kg/1mieszk.

Polska 26 kg/1mieszk

W późniejszym okresie

Polska 21kg/1mieszk.

Emisja gazów cieplarnianych t/1osobę

Polska 13t/1os. 1990

10t/1os. 2003

Zmiany jakości powietrza w Polsce

1. W grupie zanieczyszczeń podstawowych (CO2, NO, NO2 i pył) najgorsze wyniki notuje się w przypadku pyłu. Mimo wyraźnego spadku krajowej emisji zanieczyszczeń gazowych zakwaszających środowisko oraz emisji pyłów od roku 1990, szczególnie w przypadku pyłu (o 77%), ditlenku siarki i ditlenku azotu (o 37%) w wielu miejscach poziom zanieczyszczenia jest wysoki

2. W latach 90-tych w stosunku do emisji z roku 1990 wykazano redukcję emisji związków metali ciężkich, zwłaszcza w przypadku miedzi, chromu i ołowiu

3. Polskę charakteryzuje wyższy niż średnia europejska poziom emisji SO2 w przeliczeniu na 1 mieszkańca (38kg)

4. Uśrednione w skali kraju stężenia SO2 w sezonie zimnym (od października do marca) bywają nawet 5 razy, a stężenia NO2 i pyłu ponad 2,5-3 razy wyższe niż w sezonie ciepłym (od kwietnia do września). Szczególnie duże różnice spowodowane tzw. niską emisją z sektora komunalno - bytowego, obserwuje się w latach z surowymi zimami. Stężenia SO2 w miastach są o ponad 30% większe niż na obszarach poza miejskich

5. Pod względem zanieczyszczenia SO2 (aglomeracja Śląska i Kraków) i pyłem, Polskie miasta należą do czołówki europejskiej, stężeniem pyłem PM10-Aglomeracja Śląska, Łódz, Trójmieście, Wrocław i Kraków.

6. Pod względem zanieczyszczenia powietrza NO2, sytuacja w Polsce wygląda nieco korzystniej, jakkolwiek w Krakowie i Łodzi przewyższa średnią miast Europejskich, z wyjątkiem Aglomeracji Śląskiej nie wystąpiło przekroczenie dopuszczalnego śródrocznego stężenia CO2 w powietrzu.

7. Stężenia ditlenku siarki na poziomie tła regionalnego są w Polsce wyższe niż w większości krajów europejskich, a zbliżone do występujących w Czechach, na Słowacji i w części Wsch. Niemiec. Poprawiła się znacznie sytuacja w „Czarnym Trójkącie” (stężenie podstawowych zanieczyszczeń poniżej norm dopuszczalnych).

Monitoring - badanie zmian, parametrów w czasie. Używa się tego słowa w odniesieniu do rejestracji przy użyciu kamer.

Źródła zanieczyszczenia powietrza:

Klasyfikacja:

1. naturalne wynikające z procesów zachodzących w przyrodzie:

-pożary lasów i stepów produkujące duże ilości dymów i popiołów

-czynne wulkany wyrzucające duże ilości gazów i popiołów

-burze piaskowe i pyłowe

-procesy erozji gleby

-wietrzenie górnych warstw litosfery

-wyładowania elektryczne, w wyniku których powst. ditlenek azotu i ozon

-wyziewy gorących źródeł i szczelin w ziemi

-pyły kosmiczne pochodzące z meteorytów i komet

2. sztuczne spowodowane działaniem człowieka

-emisje przemysłowe

-zanieczyszczenia komunikacyjne

-zanieczyszczenia, w tym głównie CO2 i tlenki siarki, pochodzące ze spalania paliw -płynnych i stałych w zakładach przemysłowych i paleniskach domowych

-zanieczyszczenia pyłowe powst. podczas opryskiwania środkami ochrony roślin -przenoszone z wiatrem, nieraz na duże odległości, zwłaszcza przy rozpylaniu z samolotów

-zanieczyszczenia związk. organ. m.in. węglowodorami alifatycznymi i aromatycznymi

-utlenianie się amoniaku z pól nawożonych niektórymi typami nawozów miner. i organ.

-zanieczyszczenie ozonem w stężeniu większym niż 0,03 ppm

-próbne eksplozje nuklearne

-awarie elektrowni jądrowych i zakładów wytwarzających izotopy radioaktywne. Szczególnie niebezpieczne są izotopy strontu (Sr 90) i cezu (Cs 134 i Cs 137)

Klasyfikacja zanieczyszczeń powietrza ze wzgl. na zasięg i ilość wyemitowanych zanieczyszczeń i oddziaływania:

-zanieczyszczenia podstawowe - dwutlenek siarki, dwutlenek azotu i pył, powst. głównie podczas spalania paliw w procesach wytwarzania energii i powszechnie wyst. na obszarze całego kraju

-zanieczyszczenia specyficzne - pochodzące z różnych procesów technologicznych wykorzystywanych w zakładach przemysłowych

-zanieczyszczenia emitowane ze źródeł mobilnych, głównie z pojazdów samochodowych

-zanieczyszczenia wtórne - powst. często w znacznej odległości od źródeł emisji w efekcie realizacji i przemian zachodzących w zanieczyszczonej atmosferze np. związki utleniające ( utleniacze fotochemiczne) takie jak ozon, czy też prowadzące do zakwaszenia środowiska takie jak siarczany i azotany

Emisja zanieczyszczeń w Polsce:

Największy wpływ na ilość i rodzaje zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery ma struktura zużycia paliw:

-ok. 63% zużywanej w Polsce energii pierwotnej wytwarzane jest w instalacjach zasilanych paliwami stałymi - węglem brunatnym i kamiennym

-ok. 20% uzyskiwane jest przy wykorzystaniu ropy naftowej

-ok. 14% gazu ziemnego

-inne rodzaje paliw - 5% ( torf i drewno - 3,4%, paliwa odpadowe stałe i inne surowce - 1,4%, energia wiatru, słoneczna i geotermalna - 0,2%)

Klasyfikacja emisji:

-emisja ze źródeł punktowych (emitory i wyrzutnie wentylatorowe)

-ze źródeł liniowych - ciągi komunikacyjne (drogi, tory kolejowe)

-ze źródeł powierzchniowych - (hałdy popiołów, wysypiska śmieci)

według innych kryteriów emisje podzielono na:

-niską - zanieczyszczenia emitowane są z wielu małych źródeł do 50 mnpt (w tym komunikacyjnych)

-wysoką - z kominów wyższych niż 50 mnpt. Oddziaływanie tej emisji jest znacznie szersze i z reguły nie wpływa na stan czystości powietrza w bezpośrednim sąsiedztwie emitorów.

Emisja niezorganizowana - emisja zanieczyszczeń z :

-danych powierzchni

-okresowo prowadzonych procesów prowadzonych na otwartym terenie (przeładunek subst., nawożenie pól uprawnych, kruszenie minerałów itp.)

-wtórnego pylenia (drogi komunikacyjne, hałdy materiałów sypkich, powierzchnie o pylistym podłożu)

-pożary lub awarie

Trudno jest oszacować jej parametry ilościowe. Mamy z nią do czynienia w przypadku awarii z wydzielaniem do atmosf. produktów gazowych.

Celem badań jest pozyskiwanie i analizowanie danych o :

-poziomach subst. w otaczającym powietrzu

-przestrzeganiu standardom jakości powietrza

-zmianach zakwaszenia i eutrofizacji środow. na skutek depozycji zanieczyszczeń do podłoża

-ocenę skuteczności działań na rzecz warstwy ozonowej nad Polską i Europą

Monitoring jakości powietrza funkcjonuje w układzie 3-stopniowym:

-sieci krajowej, tworzonej przez stacje podstawowe i stacje nadzoru ogólnego

-sieci regionalnej, której jest sieć alarmowa

-sieci lokalnych, tworzonych i finansowanych przez podmioty gospodarcze na podst. decyzji administracyjnej

Zakres badań monitoringu jakości powietrza

Podsystem monitoringu powietrza obejmuje zadania:

-badania i ocena jakości powietrza

-pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA na stacjach monitoringu tła

-pomiary składu pyłu pod kątem zawartości WWA

-monitoring prekursorów ozonu

-analiza i prognoza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chem. pyłu (m.in. metali ciężkich WWA)

-wdrożenie monitoringu pyłu PM2,5

-pomiary tła zanieczyszczenia atmosfery

-pomiary chemizmu opadów atmosf. i ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża

-pomiary stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia promieniowania UV

Obszary priorytetowe dla monitiringu jakości powietrza:

-obszary występowania lub wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia przekroczeń

-wielkie miasta i aglomeracje miejsko-przemysłowe o wielkości >500tys. mieszkańców

-uzdrowiska

-parki narodowe

Emisja tlenków siarki w kg/1 mieszkańca

UE 25kg/1mieszk.

Polska 49 kg/1mieszk.

W późniejszym okresie

Polska 38 kg/1mieszk.

Emisja tlenków azotu w kg/1mieszk.

UE 31kg/1mieszk.

Polska 26 kg/1mieszk

W późniejszym okresie

Polska 21kg/1mieszk.

Emisja gazów cieplarnianych t/1osobę

Polska 13t/1os. 1990

10t/1os. 2003

Zmiany jakości powietrza w Polsce

1. W grupie zanieczyszczeń podstawowych (CO2, NO, NO2 i pył) najgorsze wyniki notuje się w przypadku pyłu. Mimo wyraźnego spadku krajowej emisji zanieczyszczeń gazowych zakwaszających środowisko oraz emisji pyłów od roku 1990, szczególnie w przypadku pyłu (o 77%), ditlenku siarki i ditlenku azotu (o 37%) w wielu miejscach poziom zanieczyszczenia jest wysoki

2. W latach 90-tych w stosunku do emisji z roku 1990 wykazano redukcję emisji związków metali ciężkich, zwłaszcza w przypadku miedzi, chromu i ołowiu

3. Polskę charakteryzuje wyższy niż średnia europejska poziom emisji SO2 w przeliczeniu na 1 mieszkańca (38kg)

4. Uśrednione w skali kraju stężenia SO2 w sezonie zimnym (od października do marca) bywają nawet 5 razy, a stężenia NO2 i pyłu ponad 2,5-3 razy wyższe niż w sezonie ciepłym (od kwietnia do września). Szczególnie duże różnice spowodowane tzw. niską emisją z sektora komunalno - bytowego, obserwuje się w latach z surowymi zimami. Stężenia SO2 w miastach są o ponad 30% większe niż na obszarach poza miejskich

5. Pod względem zanieczyszczenia SO2 (aglomeracja Śląska i Kraków) i pyłem, Polskie miasta należą do czołówki europejskiej, stężeniem pyłem PM10-Aglomeracja Śląska, Łódz, Trójmieście, Wrocław i Kraków.

6. Pod względem zanieczyszczenia powietrza NO2, sytuacja w Polsce wygląda nieco korzystniej, jakkolwiek w Krakowie i Łodzi przewyższa średnią miast Europejskich, z wyjątkiem Aglomeracji Śląskiej nie wystąpiło przekroczenie dopuszczalnego śródrocznego stężenia CO2 w powietrzu.

7. Stężenia ditlenku siarki na poziomie tła regionalnego są w Polsce wyższe niż w większości krajów europejskich, a zbliżone do występujących w Czechach, na Słowacji i w części Wsch. Niemiec. Poprawiła się znacznie sytuacja w „Czarnym Trójkącie” (stężenie podstawowych zanieczyszczeń poniżej norm dopuszczalnych).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
12 ZINTEGROWANY MONITORING ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGOid 13681 ppt
1 MONITORING ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego
Materialy-monitoring-przyrody, monitoring środowiska
89 Monitoring przyrody w Państwowym Monitoringu środowiska
Wpływ procesów wytwarzania energii na środowisko przyrodnicze
Środowisko przyrodnicze Polski, Geografia
Zasady racjonalnego gospodarowania środowiskiem przyrodniczym, Edukacja, Ochrona środowiska
Edukacja Zdrowotna Wpływ Przemysłu Na Środowisko Przyrodnicze
Państwowy Monitoring Środowiska w Polsce Ekoportal
Monitoring środowiska część1 - Notatki, Nauka, Ochrona środowiska
msss, Studia, UR OŚ INŻ, semestr VII, monitoring środowiska
Panstwowy Monitoring Srodowiska Nieznany
Monitoring Środowiska 1
Monitoring Środowiska 3
Monitoring środowiska odpowiedzi2
Środowisko przyrodnicze gór scenariusz lekcji

więcej podobnych podstron