Lesotho	Maseru	Monarchia (enklawa w RPA); od 1966 protektorat bryt.
Suazi	Mbabane Lobamba Lozitha- nazwa pałacu królestwa pod Mbabane Ludzidzini- królewska wieś o specyficznej strukturze zabudowy (dwie ostatnie to tzw stolice)	Monarchia; do 1968 protektorat bryt.; 36% ma HIV; król obrotny, bo ma dużo żon(13 czy ileś), więcej kochanek i jeszcze więcej dzieci
Namibia	Windhuk (Windhoek)	Niepodległa republika od 1990; wcześniej terytorium mandatowe (powiernicze) pod admin. RPA (w 1949 anektowana przez RPA, w 1966 ONZ cofnęło powiernictwo- decyzja zignorowana przez RPA, 1990 wolne wybory (marksizm, do dziś orientacja lewicowa) pod nadzorem ONZ); 1994 przyłączenie Walvis Bay (zatoka) (od 1878 kolonia bryt., następnie RPA, 1990-94 admin. wspólna); dawniej Namibia zwana Afryką Południowo- Zachodnią, przed I wojną światową kolonia niem.
Święta Helena	Jamestown	Kolonia bryt. (od 1968 samorząd); dependencje (mniejsze kolonie, które miały odrębny status, ale weszły w skład większej kolonii): -Tristan da Cunha (nazwa od żeglarza, który odkrył) od 1938 -Wyspa Wniebowstąpienia (Ascencion, od 1922); obie wyspy zamieszkane przez ok 200-300 osób
Madagaskar	Antananariwo	Niepodległa republika od 1960; wcześniej kolonia fr. Rok 1960 ogólnie jest nazywany rokiem Afryki, bo powstało wtedy 17 państw, w tym 13 z kolonii fr.)
Mauritius	Port Louis	Niepodległe państwo od 1968 (od 1992 republika); 9 okręgów i 3 dependencje (Rodrigues- najbardziej znana; Agalega, Cargados Carajos- dwa ost. to bardziej parki); wcześniej kolonia bryt.; roszczenia do Wy Czagos (wchodzący w skład kolonii Mauritius); obszar zróżnicowany etnicznie
Reunion	Saint Denis	Departament zamorski Fr. (od 1946), pod admin. Komisarza na Reunion wyspy: Bassas- da-India, Europa, Juan- de- Nova, Glorieuses, Tromelin
Komory	Moroni (dawniej Dzaudzi)	Republika formalnie federalna (Nżazidża, Nzwani, Mwali) i islamska; 1975 ogłoszenie niepodległości (wbrew Fr.), wystąpienie Majotty (referendum w 1974- przeciw niepodległości); 1997 wyspy Anżuan (Nzwani) i Moneli (Mwali) ogłosiły niezależność od Komorów i chęć powrotu pod kontrolę Fr.; 2002- nowa konstytucja federacyjna
Majotta	Dzaudzi- formalna stolica Mamoutzon- część urzędów, główne centrum gosp.	Zbiorowość terytorialna Fr. (od 1976); wcześniej część kolonii fr. Komory- wyraźna odrębność w odniesieniu do pozostałych wysp (występują katolicy)
Seszele	Victoria	Niepodległa republika (1976); wcześniej kolonia bryt.; w 1965-76 wyłączenie wysp Aldabra (duże żółwie znoszą tam jaja, rezerwat przyrody), Farquhar i Desroches (do Bryt. Teryt. O. Indyjskiego); Wałęsa sobie tam jeździł:] i miss świata często tam jest
Mauretania	Nuakszot (Nawakszut)	Niepodległa republika od 1960; posiadłość fr. 1903-60; w latach 1975-79 podzieliła się Saharą Zachodnią z Marokiem, ale zrezygnowała; toleruje niewolnictwo
Senegal	Dakar	Niepodległość jako Federacja Mali w 1960; rozpad Federacji- odrębna republika w 1960 (po 2 miesiącach); 1895-1960 posiadłość fr.; 1982-89 konfederacja Senegambia; mieli prezydenta (w Senegalu, nie Senegambii), który był cenionym pisarzem
Gambia	Bandżul (Banjul)	Niepodległe państwo od 1965 (1970 republika); 1843-1965 kolonia bryt.; enklawa, ale z dostępem do morza
Gwinea Bissau	Bissau Madina do Boé- wioska, stolica symboliczna, bo w niej proklamacja niepodległości	Niepodległa republika od 1974 (1973- proklamacja w Madina do Boé; wcześniej kolonia port.
Gwinea	Konakri (Conacry)	Niepodległa republika od 1958 (najstarsze państwo w czarnej Afryce, które wcześnie było kolonią fr.); 1895- 1958 posiadłość fr.
Republika Zielonego Przylądka	Praia (Cidade de Praia)	Niepodległa republika od 1975; wcześniej kolonia port.; razem z Gwineą Bissau koncepcja wspólnego państwa
Sierra Leone	Freetown	Niepodległe państwo od 1961 (1971 republika); wcześniej posiadłość bryt.
Liberia	Monrovia	Niepodległa republika od 1847; założona w 1820/21 przez wyzwolonych Murzynów am. I American Colonization Society; pierwsza kobieta prezydent w Afryce
Wybrzeże Kości Słoniowej (Cóte d'Ivoire)	Jamusukro (Yamoussoukro)- rodzinna miejscowość kogoś tam Abidżan- stara stolica	Niepodległa republika od 1960; wcześniej posiadłość fr. (od 1842, 1893)
Mali	Bamako	Niepodległość jako Federacja Mali w 1960; rozpad Federacji w 1960- odrębna republika (najpierw nazwa Sudan Fr., później Mali); wcześniej posiadłość fr. (od 1895)
Burkina Faso	Wagadugu (Ouagadougou)	Niepodległa republika Górna Wolta od 1960 (od 1984 obecna nazwa); wcześniej posiadłość fr.
Niger	Niamej	Nieodległa republika od 1960; wcześniej posiadłość fr. (od 1892)
Ghana	Akra	Niepodległe państwo od 1957 (najstarsze państwo w czarnej Afryce z rąk bryt.) (od 1960 republika), połączenie terytoriów: -Złote Wybrzeże- posiadłość bryt. (1898- 1957) -Togo Bryt.- terytorium powiernicze ONZ (terytorium mandatowe LN)
Togo	Lome	Niepodległa republika od 1960; wcześniej terytorium powiernicze ONZ pod admin. fr.; pierwszym prezydentem Togo był Murzyn Nicolas Grunicki :]
Benin	Porto Novo Kotonu (Cotonou) dzielą się funkcjami administracyjnymi	Niepodległa republika Dahomej od 1960 (od 1975 obecna nazwa); wcześniej kolonia fr.; Fr. chciała zająć Dahomej w XIXw, wkroczyła na teren królestwa, które opierało armię na kobietach i przegrała
Nigeria	Abudża (Abuja) Lagos- pierwsza stolica	Niepodległe państwo od 1960 (od 1963 republika federacyjna, od 1979- 30 stanów, obecnie ok 37); do 1960 kolonia bryt.; 1961 przyłączenie północnej części terytorium powierniczego Kamerun Bryt. (referendum); 1967-70 secesja Biafry (prowincja południowo- wschodnia się oderwała, ostra wojna); Nigeria jako jedyna odzyskała niepodległość z rąk bryt. w 1960
Czad	Ndżamera	Niepodległa republika od 1960; wcześniej posiadłość fr. (od 1910); spór z Libią o Auzu (w 1994 rozstrzygnięty przez MTS- dla Czadu)
Republika Środkowej Afryki	Bangi	Niepodległa republika od 1960 (w 1976-79 Cesarstwo Środkowej Afryki); wcześniej kolonia fr. Ubangi- Szari; koleś co założył cesarstwo też miał pełno kobiet itp, najbliższa rodzina miała 36 członków, był kanibalem, jadł przeciwników, uciekł do Fr., ale wrócił, poszedł do więzienia, zachorował na nowotwór i go wypuszczono; jaki z tego morał- nie wiem:]

---