7.Pojęcie biznesu i etyki biznesu
„business like” oznacza dokładny, metodyczny, poważny, praktyczny.
Wg.Bouldinga celem biznesu i społeczeństwa biznesu jest
swobodna wymiana dóbr i usług a dzięki temu rozwój społecz.W ujęciu U.Friedmana”business of business is bisness”biznes to zysk.
Biznes to nie jedynie dążenie do krótkoterm. zysku, lecz dążenie do wzrostu wartości firmy jako całości, zaś etyczny biznes musi uwzględniać zasadę „zwykłej przyzwoitości” i „sprawiedliwości dustrybutywnej”(Just Biznes).
Etyka biznesu to po pierwsze dziedzina badań na styku przedmiotów teoretycznych takich jak:prakseologia, socjologia,a także praktyki menedżerskiej, po drugie to przedmiot nauczania, po trzecie postawa ludzi biznesu- ich etos.
8.Jaka jest geneza i historia etyki biznesu?według stanowiska pesymistycznego i nadmiernie chyba sceptycznego etyka biznesu jest zasłoną próbującą ukryć genetyczną nieetyczność biznesu.Pragmatyczne ujęcie tłumaczy zainteresowanie firm tą problematyką opłacalnością etycznego biznesu.Wg innych jeszcze teoretyków etyka bizn.jest odpowiedzią na globalizację gospodarki.Ponieważ”odchudzane”państwa nie chcą się zajmować rozwiązywaniem problemów społecznych i coraz gorzej sobie z tym radzą,etyka bizn.jest próbą wypełnienia tej próżni.
Za początek zainteresowania etyką gosp.przyjmuje się umownie ogłoszenie1891r.encykliki LeonaXIIIRerum nova rum, poświęconej kwestii robotniczej. Rozwój etyki bizn.przypada jednak dopiero na IIp.XXw.Rozwój ruchów kontrkulturowych ,konsumenckich i ekologicznych w St.Zjedn.iEuropieZach.w burzliwych latach60 wzmógł zainteresowanie refleksją etyczną.Kolejna dekada nie przyniosła społecznie oczekiwanych zmian-wręcz przeciwnie nastąpił wzrost patologii w sferze polityki, biznesu i prawa i spadek ogólnego zaufania społecznego.Wywołało to liczne dyskusje nad odpowiedzialnością społ.sfery bizn., co znalazło swój wyraz m.in.w Manifeście z Davos w 1973r.a także w licznych konferencjach naukowych z udziałem teoretyków i praktyków życia gospodarczego.W tym właśnie czasie etyka bizn.wyodrębniła się jako subdyscyplina etyki.W latach80w St.Zj.nastąpił bujny rozwój tej dyscypliny.Uznano iż do osłabienia kapitału ludzk.przyczyniają się braki w etycznym wykształceniu absolwentów szkół wyższych, zwłaszcza szkół biznesu.Od tego czasu korporacje amerykańskie zaczęły stosować różne elementy etyki.W latach90etyka bizn.była już ugruntowaną dyscypliną akademicką w Ameryce i Europie, a jej rozwój trwa nadal.
9.Jakie organizacje na świecie i w Polsce zajmują się tą dziedziną?
na świecie:1.BENAF-Stowarzyszenie Etyki Biznesu w Anglii,2.ALENE-w Ameryce Łacińskiej,3.ABENw Austrii,4.Global Compect-organizacje zainicjowane przez Kofi Annona byłego sekretarza GeneralnegoONZ,5.Stowarzyszenie
Etyki Biznesu EBEN,6.CSR Europe
7.Edukacja Konsumencka wEuropie
8.Sieć europ.centrów konsumenckich,9.Stowarzyszenie menedżerów ds.etyki.
W PL:1.Centrum Etyki Biznesu-Warszawa 2.Program Promocji Kultury Przedsiębiorczości „Przedsiębiorstwo Fair Play” 3.Stowarzyszenie Etyki Biznesu EBEN Polska,4.Sekcja Etyki Biznesu Towarzystwa Naukowego Prakseologii PAN, 5.Globalne Porozumienie (Global Compact)-inicjatyw sekretarza generalnego ONZ Kofi Annan, 6.Rada Reklamy 7.Program „Solidny Partner”, 8.Program Manus Puris, 9.Wykłady etyki życia gospod.lub etyki bizn.na polskich uczelniach.
10.Co to są kodeksy i kompleksowe programy etyczne?Jak powinny być konstruowane?Kodeks jest odpowiedzią na ludzkie potrzeby bezpieczeństwa(A.Maslow)poprzez wytyczanie ram dla właściwego postępowania w danej firmie i uszczegółowienie ogólnych wskazań etyki w danej zbiorowości ludzi.Kodeks może również wyjaśniać wątpliwości pojawiające się w różnych sytuacjach, identyfikować i łagodzić konflikty interesów, a także dawać poczucie równości i sprawiedliwości.
Kodeks pomagać może również nowym pracownikom w adaptacji do nowego miejsca pracy, zrozumieniu i przyjęciu danej kultury organizacyjnej.
Kompleksowe programy etyczne firm wyznaczają minima etyczne firm, stanowiące przedmiot szlachetnej rywalizacji między nimi,rywalizacji skłaniającej korporacje do podnoszenia standardów etycznych i zawodowych na coraz wyższy poziom.Powinny zatem obejmować co najmniej 3elementy strukturalne:1.Kodeks etyczny
2.Komórkę etyczną,3.Szkolenia etyczne. W skład programu etycznego mogą wejść również:1.opracowanie podręcznika standardów zawodowych 2.Monitorowanie przestrzegania norm etycznych oraz standardów zawodowych3.utworzenie etycznej infolinii4.okresowe przeprowadzenie audytu etycznego.
Do kodeksów
Kodeksy etyczne obecnie:
- różnorodność produkcji i usług
- nowe technologie duża ilość regulacji prawnych
- zmiana firm rodzinnych w spółki akcyjne
- restrukturyzacja, rozrost firm - dywersyfikacja
- nowe strategie marketingowe firm
- nowe przywództwo
- różnorodność kulturowa klientów, kooperatów, pracowników i doradców
- dążenie do polepszenia komunikacji
- wzrost odpowiedzialności za cele firmy
- zwiększenie zaufania
- integracja.
Kodeksy w Polsce: poczta polska, ABB, Business Center Club, centrum kreowania liderów s.a.
Zawartość kodeksów etycznych:
Wstęp - podstawowe wartości
Odpowiedzialność kierownictwa
Odpowiedzialność pracowników
Procedury polityki personalnej
Właściwe procedury marketingowe i handlowe
Właściwe metody gospodarki surowcowej, zaopatrzenia, gospodarki materiałowej i magazynowej
Właściwe wykorzystanie majątku i technologii
Środowisko stanowiska pracy
Ochrona środowiska naturalnego
Dopuszczalne formy współpracy
Tworzenie kodeksów:
Udział konsultantów
Spotkanie konsultanta z zarządem, przekonanie go o
celowości wprowadzenie programu etycznego
Przedyskutowanie różnych części kodeksu
Otwarta dyskusja
Nadać kodeksowi właściwą formę
Program etyczny
Przeprowadzenie szkoleń : powinno zawierać studia
przypadków, różne zestawienie stanowisk etycznych
Nie wprowadzać kodeksów po nadużyciach w firmie
Przeszkody w prowadzenia kodeksów
Niechęć zarządzająch do podziału władzy
Kodeksy zobowiązują
Problemy z kopiowaniem wzorców kodeksów
zachodnich na grunt rodzinny
Kompleksowe programy etyczne:
Kodeks et. Komórka et, szkolenia ety.
W skład programów etycznych firm wejść mogą również:
Opracowanie podręcznika standartów zawodowych
Monitorowanie przestrzegania norm etycznych oraz
standartów zawodowych
Utworzenie infolinii etycznej
Okresowe przeprowadzanie audytu wewnętrznego
11.Co to jest społeczna odpowiedzialność firm(Corporral Social Responsibility-CSR)?Przy pomocy jakich wskaźników można ją mierzyć?Kim są interesariusze(Stakeholders)firm?
Odpowiedzialność społeczna biznesu - koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy.
Należy zaznaczyć, że społeczna odpowiedzialność firmy stanowi jeden z elementów poza finansowego motywowania pracowników. Dzięki kodeksom etycznym, programom społecznym, dbałości o środowisko, wizerunek firmy w oczach pracownika ulega poprawie.
Odpowiedzialność firm dotyczy nie tylko inwestorów,lecz również związana jest z zapewnieniem długoterm.korzyści społ.płynących z budowy dynamicznej gospodarki i silnych społeczeństw.
2 koncepcje---M.Friedman-odpowiedzialność prawna,finansowa właścicieli „profitowa” E.Friemana-społeczna.
STAKAHOLDERS interesariusze:
kapitałodawcy,zarząd firmy, pracownicy,dostawcy,kooperanci, społeczność lokalna, środowisko naturalne.
2strategie-SITA(konkur.kosztowa, kapitału ludzkiego(system szkoleń).
12. Standard SA 8000
Etyczny standard społecznej odpowiedzialności firm SA8000.
Ustanowiony został w I 1998 Rada Priorytetów Gosp.w Nowym Jorku.Jest to uniwersalna norma określająca wymogi w zakresie szeroko pojmowanych relacji z interesariuszami. Warunki wstępne:
1.Zakaz pracy dzieci(przy zatrudnieniu młodocianych łączny czas ich nauki,dojazdów i pracy nie może przekraczać 10h dziennie. 2.zakaz pracy przymusowej,
3.spełnienie podst.zaleceń dotyczących bezp.środowiska pracy
4.wolność zrzeszenia się i prawo do negocjacji zbiorowych, 5.zakaz dyskryminowania pracownikow oraz nagannych zachowań wobec nich 6.zakaz stosowania poniżających kar dyscyplinarnych
7.przestrzeganie regulacji prawnych odnośnie dopuszcz.liczby godzin pracy48 tyg.(1dzien wolny,praca ponadwymiarowa dodatkowo opłacona nie przekr.12godz.
8.zapewnienie wynagr.nie niższego niż wymagane przez pracow.
9.stosowanie odpowiedniego, określ.normą systemu zarządz.
Procedura przyznawania standardu SA8000jest wielopniowa. W pierwszym etapie audytorzy zapoznają się z dokumentacją dotyczącą spełniania przez firmę warunków wstępnych standardu, a także prowadzą rozmowy z przedstawicielami różnych grup interesariuszy. Swoje wstępne oceny przekazuje kierownictwu firmy, które w ustalonym czasie powinno dokonać niezbędnych korekt w działalności org.Gdy to nastąpi zostaje firmie wydany certyfikat zgodności z normą SA8000.
Jak dotąd ok.100 przeds.z ponad 20krajów świata uzyskało certyfikat tej normy.
Wprowadzeniu tej normy do krajów Europy środkowej iWsch.
poświęcono specjalną konferencję, którą zorganizowała w Budapeszcie 4-6marca2000r.Rada Priorytetów Gospodarczych (Council on Economic Priorities Accredition Agency-CEPAA), Centrum Etyki Biznesu JFiS PAN i WSPiZ oraz Budapeszteńskie Centrum.