Zgodnie z brzmieniem art. 87 Konstytucji RP „źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego”. Przepis art. 94 Konstytucji stanowi, że „organy samorządu terytorialnego (...) na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa”. Publikację aktów prawnych, w tym również aktów prawa miejscowego reguluje obecnie ustawa z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 190, poz. 1606 z późn. zm.).

Upoważnienie do stanowienia aktów prawa miejscowego zawierają również następujące przepisy ustaw ustrojowych:

• rozdział 4 (art. 40 - 42 ) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm),

• rozdział 4 (art. 40 - 44) ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1592 z późn. zm.),

• rozdział 8 (art. 89 - 91) ustawy z dnia 5 czerwca 2001 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.).

Akty prawa miejscowego, podobnie jak rozporządzenia, wydawane są na podstawie delegacji ustawowej, a więc zajmują analogiczną pozycje w hierarchii źródeł prawa. Różnica pomiędzy rozporządzeniami a aktami prawa miejscowego sprowadza się jedynie do innego obszaru obowiązywania każdego z powyższych rodzajów źródeł prawa, jako że każdy z organów je wydających usytuowany jest na innym szczeblu administracji publicznej. Zarówno rozporządzenia jak i akty prawa miejscowego wiążą adresatów w sposób analogiczny, a zatem ich moc obowiązywania jest taka sama, a dla przymusowego wykonania obowiązków wynikających z ich sformułowań lub z treści wydanych na ich podstawie indywidualnych aktów konkretyzacji prawa administracyjnego stosowane są te same normy postępowania egzekucyjnego.

Przy tworzeniu aktów prawa miejscowego na szczeblu samorządu terytorialnego należy mieć na uwadze następujące zasady:

Akty prawa miejscowego nie mogą zawierać subdelagacji do ich wydawania przez inne podmioty. Zwrócił na to uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 października 1992 roku (SA/Wr 1057/92, ONSA 1992, Nr 3-4 poz. 94) stwierdzając, że rada gminy nie może przenosić swego uprawnienia do stanowienia przepisów gminnych (obecnie aktów prawa miejscowego) na zarząd gminy (obecnie wójta, burmistrza, prezydenta miasta). Identyczne stanowisko zajął Sąd w wyrokach: z dnia 9 marca 1994 r. (II SA 1373/93, „Wspólnota” 1995, Nr 11, str. 24) oraz z dnia 14 października 1999 roku (II SA/Gd 645/98, ONSA 2000, Nr 4, poz. 157).

Ustawodawca, uwzględniając konstytucyjną zasadę praworządności, zobowiązującą wszystkie podmioty władzy publicznej do działania na podstawie prawa i w celu jego wykonania, wprowadza w przepisach ustaw kształtujących ustrój jednostek samorządu terytorialnego generalną klauzulę kompetencyjną, zobowiązującą jednostki samorządu terytorialnego do stanowienia aktów prawa miejscowego „na podstawie upoważnień ustawowych”. Przepisy te korespondują z treścią art. 7 Konstytucji RP, formułującym zasadę praworządności: „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. Samorząd terytorialny nie ma zatem prawa do samoistnego, czyli nie mającego podstawy w normie ustawowej kształtowania podstaw prawnych swego działania. Podstawa prawna do działań w zakresie stanowienia aktów prawa miejscowego jest dwojakiego rodzaju. Jest nią albo upoważnienie bezpośrednio wynikające z przepisów ustaw ustrojowych (gminnej, powiatowej, wojewódzkiej) albo upoważnienie zawarte w innych regulacjach ustawowych.

Akty prawa miejscowego, jako źródła prawa powszechnie obowiązującego, mają charakter normatywny i generalny zarazem, a więc nie są nimi akty o charakterze indywidualnym, na przykład decyzje administracyjne (tak orzekł NSA w wyroku z dnia 6 października 1993 roku, III SA 681/93 , ONSA 1994 Nr 4, poz. 145). Aktami prawa miejscowego nie są również uchwały podejmowane w formie aktów kierownictwa wewnętrznego (tak orzekł NSA w wyroku z dnia 23 lipca 1991 roku, SA/Wr 668/91, ONSA 1993, Nr 2, poz. 31). Akty prawa miejscowego nie mogą derogować w całości lub w części uprawnień ustawowych do wydawania decyzji administracyjnych (tak orzekł NSA w wyroku z dnia 8 grudnia 1992 roku, SA/Wr 1314/92, ONSA 1994, Nr 2, poz. 48).

W doktrynie dokonywane są różne próby klasyfikacji aktów prawa miejscowego podejmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Na użytek niniejszego opracowania dokonano następującej klasyfikacji aktów prawa miejscowego podejmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego:

I.Akty prawa miejscowego podejmowane przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województwa) na podstawie upoważnień ustawowych znajdujących się w ustawach: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa.

II.Akty prawa miejscowego podejmowane przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województwa) na podstawie upoważnień ustawowych innych, niż zawarte w ustawach ustrojowych.

Opracowanie niniejsze obejmuje uchwały podlegające nadzorowi wojewody:

• posiadające walor aktów prawa miejscowego,

• podjęte na podstawie konkretnych wskazań ustawowych, podlegające publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Ad I.

 

Akty prawa miejscowego podejmowane przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województwa) na podstawie upoważnień ustawowych znajdujących się w ustawach: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa:

Podstawy prawne:

 

1)ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm),

2)ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorzadzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.),

3)ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.),

 

1.Uchwalenie statutu:

- gminy - art. 22 w związku z art. 18 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym,

- powiatu - art. 12 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym,

- województwa - art. 7 ustawy o samorządzie województwa,

2.Nadanie statutu jednostce pomocniczej gminy - art. 35 ust. 1 o samorządzie gminnym,

3.Upoważnienie organu wykonawczego jednostki pomocniczej lub organów jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do załatwienia indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej - art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym,

4.Podejmowanie uchwał w sprawach nazw ulic, i placów będących drogami publicznymi oraz nazw dróg wewnętrznych - art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym (tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 września 2005 roku, sygn. akt OSK 879/05),

5.Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy - art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym,

6.Określenie zasad zarządu mieniem gminy (np. określenie zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata) - art. 40 ust, 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym,

7.Uchwały w sprawie korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej (np. uchwalenie regulaminu targowisk ) - art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym,

8.Uchwały w sprawie wewnętrznej organizacji urzędów i instytucji gminnych - art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym,

9.Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami powiatu - art. 3d ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym,

10.Określenie szczegółowego trybu zarządzania mieniem powiatu - art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie powiatowym,

11.Określenie zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej - art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie powiatowym,

12.Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami województwa - art. 10a ust. 2 ustawy o samorządzie województwa,

13.Zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim - art. 18 pkt 1b ustawy o samorządzie województwa,

14.Zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej - art. 18 pkt 1c ustawy o samorządzie województwa.

 

 

Ad II

 

Akty prawa miejscowego podejmowane przez oragny stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województwa) na podstawie upoważnień ustawowych innych, niż zawarte w ustawach ustrojowych:

 

A. Tematyka - podstawy prawne:

 

- Pomoc społeczna - ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.),

- Dożywianie dzieci - ustawa z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267, poz. 2259),

- Kombatanci - ustawa z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 roku Nr 42, poz. 371 z późn. zm.),

- Świadczenia rodzinne - ustawa z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm),

- Dodatki mieszkaniowe - ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734 z późn. zm.).

 

 

1.Podwyższenie kryteriów dochodowych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uprawniających do zasiłków okresowego i celowego - art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej,

2.Podwyższenie minimalnych kwot zasiłku okresowego - art. 38 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej,

3.Określenie wysokości oraz szczegółowych warunków i trybu przyznawania i zwrotu zasiłku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie - art. 43 ust. 10 ustawy o pomocy społecznej,

4.Określenie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania - art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej,

5.Określenie (dla osób, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy), korzystniejszych warunków ustalania opłat za pobyt w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym, częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat, zwrotu należności za okres nieobecności osoby w domu - art. 66 ustawy o pomocy społecznej,

6.Określenie warunków częściowego lub całkowitego zwalniania rodziców z opłat za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej oraz osoby pełnoletniej, o której mowa w art. 78 ust. 5 - art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej,

7.Określenie warunków częściowego lub całkowitego zwalniania z opłaty za pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej, o której mowa w art. 80 ust. 8, w placówce opiekuńczo-wychowawczej - art. 81 ust. 6 i 7 ustawy o pomocy społecznej,

8.Określenie zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej, o których mowa w ust. 2, będących w zakresie zadań własnych - art. 96 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej,

9.Ustalenie organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia, mieszkaniach chronionych i ośrodkach interwencji kryzysowej - art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej,

10.Ustalenie sposobu sprawienia pogrzebu - art. 44 ustawy o pomocy społecznej,

11.Podwyższenie kryterium dochodowego, o którym mowa w ust. 1, - art. 5 ust. 2 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”,

12.Określenie warunków odpłatności za pomoc w formie posiłków przyznaną osobom wskazanym w ustawie - art. 6 ust. 2 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”,

13.Określenie szczegółowych zasad stosowania ulg i uprawnień wskazanych w ustawie - art. 20 ust. 6 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

14.Podniesienie kwot dodatków do zasiłku rodzinnego, o których mowa w art. 9-15 ustawy - art. 5a ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych,

15.Określenie szczegółowych zasad udzielania zapomogi z tytułu urodzenia dziecka - art. 22a ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych,

16.Podwyższenie lub obniżenie, nie więcej niż o 20 punktów procentowych, wysokości wskaźników procentowych, o których mowa w art. 6 ust. 10 ustawy - art. 6 ust. 11 ustawy o dodatkach mieszkaniowych,

 

 

B. Tematyka - podstawy prawne:

 

- Drogi publiczne - ustawa z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2004 roku Nr 204, poz. 2086 z późn. zm.),

- Ruch drogowy - ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 Nr 108, poz. 908 z późn. zm.),

- Transport drogowy - ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2004 nr 204, poz. 2088 z późn. zm.),

- Przewozy - ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 Nr 50, poz. 601 z późn. zm.),

- Handel - ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku - Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 142 z późn. zm.),

- Straże gminne - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o strażach gminnych (Dz. U. Nr 123, poz. 778 z późn. zm.),

- Czystość i porządek - ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( Dz. U. z 2005 Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.),

- Zaopatrzenie w wodę - ustawa z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747 z późn. zm.),

- Zagospodarowanie przestrzenne - ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.),

- Gospodarka nieruchomościami - ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 Nr 261 poz.2603 z późn. zm.),

- Finanse publiczne - ustawa z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),

- Ceny - ustawa z dnia 5 lipca 2001 roku o cenach (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.),

- Lokatorzy - ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 Nr 31, poz. 266 z późn. zm.).

 

 

1.Ustanowienie stref płatnego parkowania - art. 13b ust. 3 ustawy o drogach publicznych,

2.Zaliczenie do kategorii dróg gminnych - art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych,

3.Pozbawienie drogi gminnej kategorii - art. 10 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych,

4.Ustalenie przebiegu dróg gminnych - art. 7 ust. 3 ustawy o drogach publicznych,

5.Zaliczenie do kategorii dróg powiatowych - art. 6a ust. 2 ustawy o drogach publicznych,

6.Pozbawienie drogi powiatowej kategorii - art. 10 ust. 1 w związku z art. 6a ust. 2 ustawy o drogach publicznych,

7.Ustalenie przebiegu dróg powiatowych - art. 6a ust. 3 ustawy o drogach publicznych,

8.Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich - art. 6 ust. 1 ustawy o drogach publicznych,

9.Pozbawienie drogi wojewódzkiej kategorii - art. 10 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o drogach publicznych,

10.Ustalenie przebiegu dróg wojewódzkich - art. 6 ust. 3 ustawy o drogach publicznych,

11.Ustalenie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego - art. 40 ust. 8 i 9 ustawy o drogach publicznych,

12.Ustalenie wysokości opłat za parkowanie usuniętego z drogi pojazdu na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym - art. 130a ust. 6 ustawy - Prawo o ruchu drogowym,

13.Ustalenie liczby przeznaczonych do wydania nowych licencji na dany rok na wykonywanie zarobkowego przewozu osób taksówką na terenie gminy - art. 6 ust. 6 ustawy o transporcie drogowym,

14.Ustalenie przepisów porządkowych obowiązujących w gminnym transporcie zbiorowym - art. 15 ust. 5 ustawy - Prawo przewozowe,

15.Ustalenie przepisów porządkowych obowiązujących podczas przejazdu taksówkami - art. 15 ust. 5 ustawy - Prawo przewozowe,

16.Ustalenie przepisów porządkowych obowiązujących w powiatowym transporcie zbiorowym - art. 15 ust. 6 ustawy - Prawo przewozowe,

17.Ustalenie przepisów porządkowych obowiązujących w wojewódzkim transporcie zbiorowym - art. 15 ust. 6 ustawy - Prawo przewozowe,

18.Wprowadzienie obowiązkowego stosowania dodatkowych oznaczeń i dodatkowego wyposażenia technicznego w odniesieniu do taksówek - art. 15 ust. 7 ustawy - Prawo przewozowe,

19.Sposób ustalania opłat dodatkowych obowiązujących w komunikacji miejskiej oraz ustalania wysokości przysługującej przewoźnikowi opłaty manipulacyjnej - art. 34a ust. 2 ustawy - Prawo przewozowe,

20.Ustalenie dni i godzin otwierania i zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i usługowych - art. XII § 1 ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks pracy,

21.Uchwalenie regulaminu straży gminnej - art. 8 ust. 2 ustawy o strażach gminnych

22.Regulamin określający szczegółowe zasady utrzymania czystości, porządku i gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy - art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,

23.Ustalenie górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi wykonywane przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości lub w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych - art. 6 ust. 2 i ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,

24.Uchwalenie regulaminu zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków - art. 19 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków,

25.Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz jego zmiany - art. 26 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,

26.Uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz jego zmiany - art. 42 ust. 1 i ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,

27.Ustalenie stawki procentowej opłaty adiacenckiej - art. 98a ust. 1 w zw. z art. 146 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

28.Podwyższenia stawki procentowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu - art. 76 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

29.Określenie szczegółowych zasad i trybu udzielania ulg w stosunku do należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa - art. 43 ust. 1 i ust. 2 ustawy o finansach publicznych,

30.Ustalenie cen urzędowych za usługi przewozowe transportu zbiorowego oraz za przewozy taksówkami na terenie gminy - art. 8 ust. 1 ustawy o cenach,

31.Ustalenie cen urzędowych za usługi przewozowe transportu zbiorowego na terenie powiatu - art. 8 ust. 2 ustawy o cenach,

32.Określenie stref cen (stawek taryfowych) obowiązujących przy przewozie osób i ładunków taksówkami na terenie gminy - art. 8 ust. 3 ustawy o cenach,

33.Zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy - art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

 

 

C.Tematyka - podstawy prawne:

 

- Ochrona przyrody - ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.),

- Ochrona środowiska - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.),

- Prawo łowieckie - ustawa z dnia 13 października 1995 roku - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn. zm),

- Prawo wodne - ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.),

- Grunty rolne i leśne - ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.),

- Ochrona zwierząt - ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwiarząt (Dz. U. Z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 z późn. zm.),

- Alkohol - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.),

- Tytoń - ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.),

- Zdrowie - ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.).

 

 

1.Wyznaczenie, likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu - art. 23 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody,

2.Ustanowienie, zniesienie pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu przyrodniczo-krajobrazowego - art. 44 ust.1 i 4 ustawy o ochronie przyrody,

3.Uchwalanie programu mającego na celu doprowadzenie do przestrzegania standardów jakości środowiska - art. 84 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska,

4.Ograniczenie lub wprowadzenie zakazu używania jednostek pływających lub niektórych ich rodzajów na określonych zbiornikach powierzchniowych wód stojących oraz wodach płynących - art. 116 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska,

5.Wyznaczenie obszarów cichych w aglomeracji lub obszarów cichych poza aglomeracją, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb ochrony przed hałasem tych obszarów i z podaniem wymagań zapewniających utrzymanie poziomu hałasu co najmniej na istniejącym poziomie - art. 118b ustawy - Prawo ochrony środowiska,

6.Tworzenie obszaru ograniczonego użytkowania dla zakładów lub innych obiektów - art. 35 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska,

7.Ustanowianie ograniczeń co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko - art. 157 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska,

8.Dokonanie podziału na obwody łowieckie oraz zmian granic tych obwodów w obrębie województwa - art. 27 ust. 1 ustawy - Prawo łowieckie,

9.Wprowadzenie powszechnego korzystania z wód powierzchniowych innych niż wymienione w art. 34 ust. 1 ustawy, służącego zaspokajaniu niezbędnych potrzeb społecznych, z ustaleniem dopuszczalnego zakresu tego korzystania - art. 35 ust. 1 ustawy - Prawo wodne,

10.Objęcie na obszarze gminy ochroną określonych gruntów rolnych - art. 12 ust. 15 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,

11.Określenie miejsca, warunków, czasu i sposobów ograniczenia populacji zwierząt stanowiących nadzwyczajne zagrożenie dla życia, zdrowia lub gospodarki człowieka - art. 33a ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt,

12.Określenie zasad wyłapywania bezdomnych zwierząt oraz rozstrzyganie o dalszym postępowaniu z tymi zwierzętami - art. 11 ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt,

13.Ustalenie liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży oraz liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży - art. 12 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

14.Ustalenie zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży napojów alkoholowych i warunków sprzedaży tych napojów - art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

15.Wprowadzenie stałego lub czasowego zakazu sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych w innych, nie wymienionych w ustawie miejscach, obiektach lub na określonych obszarach gminy, ze względu na ich charakter - art. 14 ust. 6 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

16.Ustalenie na terenie gminy miejsc przeznaczonych do użytku publicznego jako stref wolnych od dymu tytoniowego - art. 5 ust. 4 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.

 

 

D.Tematyka - Podstawy prawne:

 

- Nauczyciele - ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 roku Nr 118, poz. 1112. z późn. zm.),

- Oświata - ustawa z dnia 9 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.),

- Pracownicy samorządowi - ustawa z dnia 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.),

- Biblioteki - ustawa z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz. U. Nr 85, poz. 539 z późn. zm.),

- Herby, Flagi, Emblematy, Insygnia - ustawa z dnia 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31, poz. 130 z późn. zm.),

- Kultura - ustawa z dnia 25 września 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.),

- Muzea - ustawa z dnia 21 listopada 1996 roku o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5 poz. 24 z późn. zm.),

- Sport kwalifikowany - ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298),

- Kultura fizyczna - ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001r. Nr 81, poz. 889 z późn. zm),

- Zabytki - ustawa z dnia 23 czerwca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.).

 

 

 

1.Uchwalanie regulaminu wynagradzania nauczycieli - art. 30 ust. 6 ustawy - Karta Nauczyciela,

2.Ustalanie kryteriów i trybu przyznawania nagród dla nauczycieli - art. 49 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela,

3.Zasady rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin dla nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego - art. 42 ust. 7 pkt 1 ustawy - Karta Nauczyciela,

4.Zasady udzielania i rozmiar zniżek, o których mowa w ust. 6 oraz przyznanie zwolnień od obowiązku realizacji zajęć, o których mowa w ust. 6 - art. 42 ust. 7 pkt 2 ustawy - Karta Nauczyciela,

5.Określenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin nauczycieli - art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy - Karta Nauczyciela,

6.Określenie wysokości nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego oraz szczegółowych zasad jego przyznawania i wypłacania - art. 54 ust. 7 w zw. z ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela,

7.Uchwalenie regulaminu pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów - art. 90f ustawy o systemie oświaty,

8.Określenie zasad dokonywania ocen kwalifikacyjnych mianowanych pracowników samorządowych - art. 17 ustawy o pracownikach samorządowych,

9.Uchwalenie statutu biblioteki samorządowej - art. 11 ustawy o bibliotekach,

10.Ustanowienie herbu, flagi, emblematu, insygniów i innych symboli - art. 3 ust. 1 ustawy o odznakach i mundurach,

11.Uchwalenie statutu samorządowej instytucji kultury - art. 9 w zw. z art. 11 i 13 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,

12.Określenie zasad i trybu przyznawania nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury, oraz ich wysokości - art. 7a ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,

13.Określenie zasad i trybu przyznawania stypendiów za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury, oraz ich wysokości - art. 7b ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,

14.Uchwalenie statutu samorządowego muzeum - art. 6 ust. 1 ustawy o muzeach,

15.Określenie warunków i trybu przyznawania wyróżnień i nagród za osiągnęcie wysokich wyników sportowych w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym lub w krajowym współzawodnictwie sportowym - art. 37 ust. 4 ustawy o sporcie kwalifikowanym,

16.Określenie warunków i trybu przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów za osiąganie wysokich wyników sportowych w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym lub w krajowym współzawodnictwie sportowym - art. 35 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym,

17.Określenie szczegółowych zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokości stypendiów sportowych - art. 22 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy o kulturze fizycznej,

18.Określenie rodzaju wyróżnień i wysokości nagród oraz szczegółowych zasad i trybu ich przyznawania dla zawodników - art. 28 ust. 2 ustawy o kulturze fizycznej,

19.Określenie rodzaju wyróżnień i wysokości nagród oraz szczegółowych zasad i trybu ich przyznawania dla trenerów i działaczy sportowych - art. 28 ust. 3 ustawy o kulturze fizycznej,

20.Utworzenie parku kulturowego - art. 16 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

 

 

Uchwały podlegające publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym na podstawie konkretnych wskazań ustawowych:

 

1.Utworzenie stałych obwodów głosowania - art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw ( Dz. U. z 2003 roku Nr 159, poz. 1547, z późn. zm.),

2.Ustalenie podziału gminy na okręgi wyborcze, ustalenie ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w każdym okręgu - art. 92 ust. 2 i 3 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin (...),

3.Ustalenie planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę, określenie granic obwodów publicznych szkół podstawowych i gimnazjów, z wyjątkiem specjalnych, mających siedzibę na obszarze gminy - art. 17 ust. 4 ustawy o systemie oświaty,

4.Uchwalenie wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów opieki nad zabytkami - art. 87 ust. 3 i 4 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

5.Zasady, tryb i harmonogram opracowania strategii rozwoju województwa i programów wojewódzkich - art. 12a ustawy o samorządzie województwa,

6.Uchwalanie strategii rozwoju województwa - art. 18 pkt 2 ustawy o samorządzie województwa.

 

 

Powyższy wykaz sporządzony został przez pracowników Oddziału Nadzoru, Wydziału Prawnego i Nadzoru Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Opracowując wykaz opieraliśmy się na dotychczasowej praktyce nadzorczej, orzecznictwie sądowym oraz na poglądach (często rozbieżnych) prezentowanych w piśmiennictwie. O ile zakwalifikowanie niektórych uchwał do aktów prawa miejscowego nie budzi najmniejszych wątpliwości, gdyż wynika to wprost z delegacji ustawowej (np. statuty, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego), czy utrwalonej linii orzeczniczej (np. regulaminy wynagradzania nauczycieli), o tyle status prawny niektórych uchwał budził i budzi nadal spory pomiędzy samorządem lokalnym a organem nadzoru. Celem sporządzonego wykazu jest minimalizacja ewentualnych, sygnalizowanych wyżej konfliktów, które mogą pojawiać się na tle kwalifikowania podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego uchwał, do kategorii aktów prawa miejscowego. Mamy nadzieję (i wierzymy, że jest to również pragnienie jednostek samorządu terytorialnego), iż ustawodawca w przyszłości wprowadzi zapis, który będzie warunkował nadanie aktom organów jednostek samorządu terytorialnego rangi aktu prawa miejscowego, od wyraźnie wyartykułowanej delegacji ustawowej.

Z przedstawionych powyżej względów opracowany wykaz ma charakter otwarty, a kwalifikacja konkretnej uchwały do kategorii aktów prawa miejscowego należy do organu, który uchwałę taką podejmuje.

Zwracamy się z prośbą o ewentualne uwagi na temat ustawowych delegacji, które stanowią podstawę dla podjęcia uchwały posiadającej walor aktu prawa miejscowego i nie zostały ujęte w wykazie, sygnalizowanie zmian ustawowych oraz o zwracanie uwagi na orzeczenia sądów administracyjnych.

---