Jak definiujemy bank komercyjny i jak dzielimy operacje bankowe.Banki komercyjne są samodzielnymi przedsiębiorstwami, które prowadzą własną politykę w zakresie podstawowych operacji. Samodzielnie ustalają założenia polityki depozytów i kredytów. Operacje bankowe dzielimy na pasywne inaczej bierne polegają na gromadzeniu depozytów jednostek gospodarczych oraz innych osób prywatnych oraz wkładów oszczędnościowych gospodarstw domowych. Ponadto emitowanie przez bank własnych papierów wartościowych oraz podejmowanie przez bank działań, zmierzających do zwiększania wartości materialnych, które są w dyspozycji banku.. Aktywne- pozyskiwanie majątku przez bank. I są to operacje zwiększające majatek trwały przez bank oraz wartości niematerialnych i prawnych- np. budynki bankowe, wyposażenie centrali i odziałów. Pr\zechowywanie środków pieniężnych czyli są to środki w formie gotówki przechowywane w skarbcach bankowych, działalność kredytowa, operacje lokat międzybankowych czynnych, inwestycje w papiery wartościowe. Pośredniczące- bank jest pośrednikiem miedzy innymi czynnikami życia gospodarczego.
Co to znaczy, że bank jest instytucją zaufania publicznego.Banki koncentrują około 71% oszczędności gospodarstw domowych, w II kwartale 2008r. oszczędności gosp. domowych wynosiły 671,9 mld PLN. Tak więc bank obraca prawie wyłącznie pieniędzmi pochodzącymi z depozytów klientów. Bank wykorzystuje te środki na inwestycje bankowe np. kredyty gospodarcze na dłuższe terminy i w przypadku kiedy bank traci zaufanie klientów , będą oni wówczas chcieli szybko wycofać swoje wkłady , a bank nie może żądać od kredytobiorców wcześniejszego spłacenia kredytu. Wówczas bank staje się niewypłacalny i traci płynność. Dlatego mówimy że bank jest instytucją zaufania publicznego, bo klienci lokujący swoje oszczędności w bankach ufają, że jest to bezpieczne miejsce dla ich kapitałów. Drugi aspekt zaufania klienta do banku, to przestrzeganie przez bank i jego pracowników tajemnicy bankowej. Naruszenie tajemnicy bankowej jest karalne. Prawo bankowe określa co stanowi tajemnicę bankową są to: informacje o obrotach i stanach rachunków bankowych , gwarancje i poręczenia bankowe oraz zawartość skrytek sejmowych.
operacje bierne-przykłady wkłady oszczędnościowe gospodarstw domowych, lokaty przyjmowane od innych banków, własne papiery wartościowe emitowane przez bank, kredyt refonansowy zaciągany w banku centralnym,pieniąd transakcyjny i lokaty terminowe jednostek
Operacje bierne- działalność kredytowa, operacje lokat międzybankowych, inwestycje w papiery wartościowe.
Co to są operacje pośredniczące- przykłady - Operacje pośredniczące-bank realizując je, działa na koszt, ryzyko i rachunek klienta, bezpośrednio nie angażując własnych pieniędzy, np. operacje związane z kartami płatniczymi i kredytowymi, rozliczenia gotówkowe , polecenia przelewu, czek
Cele banku komercyjnego. Nadrzędnym celem banku komercyjnego jest osiągnięcie maksymalnych zysków, zwiększenie skali działania-poprzez rozbudowę sieci placówek banku np. oddziały, filie i agencje oraz zwiększanie bezpieczeństwa banku. Narzędziem do uzyskania pozytywnych wyników banku jest prowadzenie odpowiedniej polityki aktywów i pasywów, która opiera się na badaniu opłacalności operacji jaką dokonuje bank.
Zadania i funkcje BC zadania to zwiększenie efektywności polityki pieniężnej, podnoszenie sprawności całego systemu finansowego państwa a szczególnie sektora bankowego, ochrona stabilności systemu finansowego, zachowanie wartości pieniądza krajowego na rynku wewnętrznym jak również w stosunku do walut obcych. Funkcje - regulowanie podaży pieniądza i kredytów w gospodarce. Bank odziaływuje na podaż pieniądza poprzez odpowiednią politykę czyli takie kształtowanie pieniądza, aby jego nadmiar nie wzbudzał inflacji natomiast niedobór nie utrudniał wzrostu gospodarczego.Bank banków-zapewnia sprawne funkcjonowanie systemu bankowego. Bank państwa - finansowanie deficytu, rozliczenia budżetu, obsługa długu publicznego, gromadzenie rezerw dewizowych i zarządzanie nimi.
Oddziaływanie BC na banki komercyjne w zakresie regulacji makroekonomicznych.BC oddziałuje na na globalny popyt oraz globalną podaż przez to ma wpływ na wielkość produkcji i poziomu cen. Banki muszą utrzymywać rezerwy w stosunku do depozytów. Jeżeli BC chce zmniejszyć podaż pieniądza, to wówczas podejmuje działania zmierzające do ograniczenia rezerw dostępnych dla banku. Zmniejszenie rezerw z kolei powoduje ograniczenie całości pieniądza bankowego. Ograniczenie podaży pieniądza powoduje wzrost stóp procentowych, co w konsekwencji powoduje zmniejszenie kredytów dostępnych dla ludzi. Wyższe stopy procentowe powodują, że kredyt jest trudno dostępny, co z kolei wpływa na spadek wydatków publicznych i prywatnych a co za tym idzie spadek inwestycji. BC może pobudzić aktywność gospodarczą w czasie gdy znajduje się w kryzysie poprzez zwiększenie rezerwy, a pozostałe banki zmniejszają depozyty. Zwiększa się podaż pieniądza, który staje się łatwiejszy dlatego, że niskie oprocentowanie ułatwia dostęp do kredytu, co z kolei wpływa na wzrost wydatków i inwestycji, rośnie konsumpcja, spada bezrobocie ale też może wzrosnąć inflacja. BC kształtując politykę pieniężną oddziałuje na operacje otwartego rynku-sprzedaż i kupno obligacji rządowych na wolnym rynku, stopę dyskontową- jest to stopa, którą BC obciąża banki z tytułu pożyczek, stopa rezerw obowiązkowych.
Co to jest ryzyko kredytowe. Głównym celem działalności banku w gospodarce rynkowej jest osiągania i pomnożenie zysku. Najwięcej zysku bank uzyskuje poprzez udzielanie kredytów. W związku z prowadzaną działalnością bank ponosi ryzyko kredytowe czyli niebezpieczeństwo, że kredytobiorca nie będzie w stanie z jakichkolwiek powodów spłacić zaciągniętego zobowiązania.. Wyróżniamy dwa rodzaje ryzyka-ryzyko aktywne i pasywne. Pierwsze dot. zagrożenia terminowości spłat rat i odsetek przez kredytobiorcę, w drugim przypadku, kiedy deponenci wycofują znaczące kwoty depozytów, a bank nie ma możliwości
uzyskania kredytu w innym banku lub banku centralnym.
Źródła ryzyka kredytowego-sytuacja makroekonomiczna, stopy procentowe BC, kursy walutowe, cena papierów wartościowych
Jak definiujemy zdolność kredytową Podstawowym warunkiem udzielania kredytu, wynikającym z polskiego prawa bankowego jest posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej czyli jest to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach. Zdolność kredytowa nie dotyczy tylko bieżącej sytuacji majątkowej kredytobiorcy ale również jego przyszłej działalności gospodarczej i jej wyników-czyli bank bierze pod uwage również perspektywiczną zdolność kredytową.
Jak bada się zdolność kredytową osób fizycznych.Na ocenę zdolności kredytowej osób fizycznych składają się dwa elementy:
1. ocena wiarygodności klienta - scoring
2. ocena zdolności kredytowej.Bank oceniając zdolność
kredytową osoby fizycznej bierze pod uwagę następujące cechy klienta takie jak: wiek, stan cywilny, sytuacja rodzinna, zawód, dochód, miejsce zamieszkania.
Zabezpieczenia prawne udzielonych kredytów.Wyróżniamy dwie grupy zabezpieczeń: osobiste i rzeczowe. Osobiste zabezpieczenie - dłużnik ponosi osobistą odpowiedzialność za spłatę długu. Czyli gwarantuje on całym swoim obecnym i przyszłym majątkiem wywiązanie się z zobowiązań wobec banku. Do zabezpieczeń osobistych należą: weksel własny In blanco, poręczenie wekslowe, przelew wierzytelności. Zabezpieczenia rzeczowe-przedmiotem jest określona część majątku dłużnika bądź osoby trzeciej. Do zabezpieczeń rzeczowych należą różne formy hipoteki. przewłaszczenia i zastawy jak również blokada środków na rachunku bankowym i kaucja
Elementy umowy kredytowej.Umowa kredytowa jest podstawowym dokumentem , który reguluje wszystkie sprawy związane z kredytem. Umowa jest wiążąca dla obu stron. Umowa kredytowa powinna być zawsze zawarta na piśmie. W umowie zawarte są elementy określające strony umowy, kwotę kredytu termin lub terminy-transze wyplaty kredytu , termin spłaty i oprocentowanie kredytu oraz wysokość prowizji.. Umowa może określać sposoby wykorzystania kredytu np. przelanie środków na rachunek bieżący lub realizowania zleceń na rzecz osób trzecich. Ponadto w umowie zawarte. Są warunki spłaty kredytu, formę prawnego zabezpieczenia jego zwrotu oraz warunki ewentualnego wypowiedzenia umowy.
Monitoring kredytowy- Jest to stwierdzenie czy warunki zawarte w umowie kredytowej są przestrzegane. Monitorowanie polega także na kontrolowaniu sytuacji ekonomiczno - finansowej. Pracownicy bankowi przeprowadzają okresowe inspekcje. Monitorowanie może skutkować zmianami w umowach kredytowych. Polega również na analizie obrotów bieżących na rachunkach, które klient posiada.
Na czym polega windykacja należności-pstępowanie banków w zakresie egzekucyjnym jest uproszczone. Na podstawie ksiąg bankowych lub innych dokumentów związanych z wykonywaniem czynności bankowych bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, który jest podstawą do prowadzenia egzekucji według przepisów kadeksu postepowania cywilnego, po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności. Bankowy tytuł egzekucyjny powinien być opatrzony pieczęcią banku i podpisany przez osoby upoważnione do działania w jego imieniu.
Typy kredytów-gotówkowe i bez gotówkowe, złotowe i dewizowe, komercyjne i preferencyjne, gospodarcze, obrotowe - np. przeznaczone na pokrycie potrzeb związanych z zakupami materiałow i towarów. inwestycyjne,- są to najczęściej kredyty długoterminowe do 5 lat- np. budowa i wyposażenie nowej hali produkcyjnej budowlano-mieszkaniowe.
Różnice i podobieństwa między czekiem a wekslem. Różnice między czekiem i wekslem.
trasatem czeku może być tylko instytucja bankowa,
czek jako środek płatniczy powinien mieć pokrycie u bankiera w momencie wystawienia, weksel, jako środek kredytu, może mieć pokrycie po wystawieniu dokumentu,
czek w przeciwieństwie do weksla może być po upływie czasu określonego przez prawo czekowe do prezentacji odwołany,
wystawca czeku odpowiada cywilnie i karnie za brak pokrycia w momencie wystawienia czeku, lub za doprowadzenie do braku pokrycia w okresie późniejszym.
Podobieństwa pomiędzy wekslem a czekiem trasowanym:
oba dokumenty są samoistne i abstrakcyjne (nie powiązane z przedmiotem transakcji, płatności,obydwa dokumenty są bezwarunkowymi poleceniami zapłaty,
w obydwu dokumentach mamy trzech partnerów: wystawcę - trasanta, płatnika - trasata, beneficjanta - remitenta,czek podobnie jak i weksel może być wystawiany również przez płatnika, w tym wypadku wystawca jest zarazem trasatem.
Weksle mogą być wykorzystane: w transakcjach inkasa dokumentowego, w akredytywie dokumentowej, w factoringu, w forfaitingu.
Jak grupujemy innowacje finansowe. Innowacje bankowe polegają na stałym postępie w organizacji i zarządzaniu działalnością bankową z wykorzystaniem rozwoju nauki i techniki w funkcjonowaniu banków. Wyróżniamy innowacje o charakterze organizacyjnym, operacyjnym i technicznym.
Innowacją bankową są nowe instrumenty rozliczeniowe-np. karty płatnicze. Innowacją jest również wykorzystanie nowoczesnej techniku w dziedzinie informatyzacji operacji bankowych. Do innowacji z dziedziny kredytowania można zaliczyć np. factoring i forfaiting. Innowacją jest również np. „automatyczne okienko kasowe” Są to urządzenia umieszczone przewaznie w foyer banku i służą do samoobsługi klientów. Wprowadzenie do banków systemu teletransmisji SWIFT umozliwia bankom przeprowadzanie transakcji z zgranicą.
Czynniki decydujące o wysokości stóp procentowych. Stopy procentowe banku centralnego mają decydujące znaczenie dla rynku finansowego - według nich banki określają wysokość oprocentowania depozytów i kredytów. Rada Polityki Pieniężnej określa cel inflacyjny, a następnie dostosowuje poziom podstawowych stóp procentowych. Czynniki wpływające na wysokość stóp procentowych to sytuacja gospodarcza kraju tzn. poziom inflacji, bezrobocia, podaż i popyt na pieniądz.
Jak wylicza się odsetki proste Prawo bankowe obowiązujące od 01.01.98r. określa, że do obliczania odsetek przyjmuje się że miesiąc liczy 30 dni a rok 365dni. Odsetki proste oblicza się od kapitału po okresie oprocentowania, pobierane po ich naliczeniu. Wzór do obliczania 0=k/100xdxt gdzie 0-odsetki proste, k-kapitał, d-stopa procentowa, t-czas korzystania z kapitału lub jego deponowanie
Odsetki składane - to rachunek odsetek charakteryzujący się tym, że roczny dochód(procent) z kapitału jest dodawany (kapitalizowany) do kwoty kapitału pierwotnego. Oznacza to, że dochód ten powiększa podstawę naliczania odsetek i przy danej stopie procentowej kwota odsetek wzrasta z okresu na okres. Wzór S=K(1+d/100) S-suma skapitalizowana, K- kapitał początkowy, d-stopa procentowa.
Uwarunkowane operacje handlu zagranicznego Do najczęstszych form rozliczeń zagranicznych jest transfer pieniędzy za pośrednictwem banku. Klienci w tym również importerzy i eksporterzy towarów i usług , wydaja bankowi polecenie przetransferowania odpowiedniej ilości dewiz, a bank czyni to przelewając pieniądze na konto banku zagranicznego lub zapisując na koncie klientów przelewy z bankiem tym dokonuje się wymiany rachunków i określa zakres świadczonych usług. Zazwyczaj bank polski musi założyć konto w banku korespondencie i wpłacić określoną kwotę w dewizach. Banki, aby przeprowadzić transakcję transferu pieniędzy muszą posiadać odpowiednie możliwości techniczne. Taką możliwość daje włączenie się w międzynarodowy system rozliczeniowy-SWIFT. Jedną z form transferów zagranicznych pieniądza jest międzynarodowy obrót czekowy. Polskie banki wydają tzw. Czeki turystyczne i karty płatnicze, które można realizować za granicą np. karty systemu Visa. Banki polskie prowadzą również skup czeków bankowych i podróżnych, emitowanych za granicą-zarabiają na tym pobierając z tego tytułu prowizję.
Akredytywa dokumentowa, na czym polega-akredytywa dokumentowa jest pisemnym zobowiązaniem banku importera do wypłacenia eksporterowi należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar. W rozliczeniu tym występują trzy osoby: eksporter, importer i bank importera. W praktyce tego typu operacje wiążą się naturalną nieufnością eksportera do importera, wynika to z obawy, że nie otrzyma on zapłaty za dostarczony towar. Aby zapobiec takiej sytuacji importer zwraca się do swojego banku o udzielenie mu akredytywy dokumentowe, która jest jakby gwarancją warunkową. Gdy towar zostanie przywieziony na teren kraju importera, pracownik banku udzielającego akredytywę otrzymuje dokumentację tego towaru i sprawdza dokumentację czy jest zgodna z warunkami akredytywy i wówczas bank wypłaca eksporterowi należność.
Inkaso dokumentowe -operacja pośrednicząca związana z handlem zagranicznym.. Podmiotem inkasa mogą być dokumenty finansowe w postaci czeków, weksli, dokumenty handlowe potwierdzające dostawy towarów. Inkaso dokumentowe polega na wydaniu przez bank dokumentów importerowi w zamian za zapłatę lub jej zabezpieczenie.. . W operacji inkasa dokumentowego biorą udział eksporter, który składa dokumenty i zlecenie inkasowe w banku, bank eksportera, bank importera i importer. Bank eksportera przesyła przyjęte od eksportera dokumenty do banku importera w zamian za zapłacenie żądanej przez eksportera kwoty. Bank importera pobiera tę kwotę z rachunku bankowego importera.
Jak definiujemy bankowość internetową- Bankowość internetowa polega na przeprowadzaniu usług i transakcji bankowych z wykorzystaniem sieci internet. Witryna internetowa banku umożliwia dokonywanie on-line różnorodnych operacji na rachunku. Do korzystania z zalet i-bankowości potrzebny jest komputer, przeglądarka WWW na nim zainstalowana oraz dostęp
Co to jest bankowość elektroniczna. Bankowość elektroniczna jest usługą oferowaną przez większość banków, umożliwiającą klientowi dostęp do jego rachunku za pośrednictwem komputera (bądź innego urządzenia elektronicznego, np. bankomatu czy telefonu) i łącza telekomunikacyjnego (np. linii telefonicznej). W zależności od banku i wykorzystywanego oprogramowania, może ona pozwalać jedynie na bierny wgląd w stan konta i ewentualne uzyskanie ogólnych informacji na temat usług banku (np. oprocentowanie lokat), bądź również na aktywne dokonywanie operacji na rachunkach, takich jak przelewy czy zakładanie lokat. Jednym z rodzajów bankowości elektronicznej jest tzw. bankowość internetowa, która umożliwia dostęp do rachunku bankowego przy wykorzystaniu technologii przeglądarek internetowej. możliwość szybszej obsługi klienta i lepszego dostosowania się do jego potrzeb; Oszczędność kosztów związanych z tworzeniem rozbudowanej sieci oddziałów; Oszczędność kosztów związanych z obsługą klientów i przetwarzaniem dokumentów papierowych; Eliminacja zagrożeń związanych z tradycyjnymi przestępstwami, jak np. fałszowanie dokumentów bankowych. Ogólnie rzecz ujmując, bankowość elektroniczna daje oszczędność pieniędzy, oszczędność czasu i eliminację tradycyjnych zagrożeń.Części składowe bankowości elektronicznej.
Podział kart płatniczych. Karty bankomatowe, które umożliwiają dokonywanie transakcji (gotówkowych i bezgotówkowych) za pomocą urządzeń elektronicznych,wykorzystanie do komunikacji z bankiem telefonii stacjonarnej i komórkowej,wykorzystanie komputerów i oprogramowania dostarczanego przez bank (tzw. home banking),wykorzystanie komputerów i standardowego oprogramowania umożliwiającego połączenie z bankiem za pośrednictwem ogólnodostępnej sieci komputerowej (internet banking).
Karty płatnicze- karty debetowe, kredytow, typu charge, karty do bankomatów.
Gwarancja bankowa na czym polega-to nieodwołalne zobowiązanie banku do wypłacenia beneficjentowi gwarancji określonej kwoty pieniężnej w przypadku, gdyby zleceniodawca gwarancji nie wypełnił świadczenia, do wykonania którego był zobowiązany. Do gwarancji bankowych zaliczamy: gwarancje kredytowe, sprzedaży emitowanych papierów wartościowych, zabezpieczające zapłatę za zakupione towary i usługi, zapłaty za cła, akredytywy, przetargowe, rat leasingowych, dobrego wykonania umowy, zwrotu zaliczki. Podstawowy charakter tych gwarancji polega na tym ,że bank nie angażuje w dużym zakresie własnych środków finansowych, natomiast jest odpowiedzialny za przeprowadzenie konkretnej operacji finansowej ,za którą pobiera prowizję.
Na czym polega factoring, leasing, forfaiting.
Faktoring-to skup wierzytelności. Polega na tym, że banki występują w roli faktorów podpisując umowę z firmą ,od której odkupują wierzytelność. Umowa ta zawiera określony czas ważności, limit płatności, a bank ma prawo do odmowy skupy wierzytelności w przypadku, gdy ma wątpliwość co do wypłacalności wystawcy. Zgodnie z taką umową klient przedstawia bankowi fakturę i dostaje większość należności. Reszta pieniędzy, po potrąceniu kosztów factoringu wpływa na rachunek klienta, w momencie, gdy wystawca faktury wywiąże się z zobowiązań. Wystawca to przeważnie odbiorca towarów sprzedanych przez klienta. Faktoring zazwyczaj dotyczy należności, których termin upływa w okresie krótszym niż trzy miesiące.
Forfaiting- Forfaiting jest sposobem finansowania rozliczeń pomiędzy eksporterem a importerem. Polega na zbyciu przez eksportera wierzytelności o odroczonym terminie płatności, zabezpieczonych w formie weksla własnego importera lub traty (weksla trasowanego) akceptowanej przez importera.Importer przekazuje eksporterowi weksel jako zapłatę za dostarczony towar. Eksporter odstępuje weksel bankowi i natychmiast otrzymuje od niego zapłatę pomniejszoną o dyskonto, nie ponosi przy tym odpowiedzialności za realizację weksla. Bank - forfaiter dyskontuje weksel bez prawa regresu do eksportera, a więc na własne ryzyko. Weksel importera musi być poręczony przez jego bank, ryzyko banku nie jest więc duże. Kiedy nadchodzi termin płatności weksla, bank - forfaiter przedstawia go do wykupienia bankowi importera
Leasing- transakcja leasingowa polega na dostarczeniu przez leasingodawcę leasingobiorcy ustalonego w umowie przedmiotu leasingu np. mogą to być urządzenia, samochody, budynki. Leasingodawca jest właścicielem przedmiotów umowy, przez co leasing ma charakter podobny do dzierżawy. Umowa może jednak przewidywać przeniesienie własności na leasinggobiorcę po upływie określonego czasu. Leasingobiorca zobowiązuje się do płacenie ustalonej w umowie opłaty leasingowej rozłożonej na raty. Jeżeli umowa przewiduje przeniesienie własności na leasingobiorcę, raty leasingowe, obok opłat za dzierżawę, obejmują również cześć zapłaty za nabywany obiekt. Wyróżniamy dwie formy leasingu:: leasing bezpośredni, ma miejsce wtedy, kiedy producent bezpośrednio oddaje swoje wyroby w użytkowanie innym przedsiębiorcom. Leasing pośredni, gdy między producentem, a użytkownikiem występuje pośrednik.
W jaki sposób wylicza się zdolność kredytową podm. Gospodarczych. Aby uzyskać kredyt gospodarczy-potencjalny kredytobiorca misi wypełnić wniosek kredytowy. Do wniosku musi załączyć wiele dokumentów np. bilans i rachunek zysków i strat w przedsiębiorstwie-zazwyczaj z ostatniego roku, wyciąg z rejestru handlowego, zaświadczenie o barku zaległości podatkowych i wobec ZUS. Oświadczenie o obecnej wysokości zobowiązań przedsiębiorstwa. Na podstawie przedłożonych dokumentów bank wstępnie ocenia zdolność kredytową przesięb. Kolejny krok to określenie wysokości kredytu jaką chce uzyskać przedst.. oraz z cel kredytowania, jak i ocena korzyści jaskie przeds. może uzyskać dzięki kredytowi. |Następnie przedst.. przedstawie możliwości i formy spłaty kredytu. Przyszły kredytobiorca podaje proponowany rozkład spłaty zobowiązania. Następnie przeds. Przedstawia zabezpieczenia kredytu. Następnie bank dokonuje analizy na podstawie zebranych dokumentów-tzw. Analiza wskaźnikowa. Analiza wskaźnikowa jest podstawą do przeprowadzenia tzw. Credit-scoring-czyli punktacji kredytowej i tak np. bank stawia 8 pkt. Za wysoki wskaźnik płynności. Kolejnym etapem jest wizyta inspektora kredytowego w przedsięb. Następnie wszytkie dokumenty są dokładnie analizowane przez tzw. Komitet kredytowy, który opiniuje wniosek kredytobiorcy, pozytywnie bądź negatywnie. Jeżeli opinia jest pozytywna przedsięb. To wówczas bank przygotowuje umowę kredytową.
Rezerwy na złe kredyty: Należności nieregularne dzieli się na 3 grupy: 1) należności poniżej standardu-opóźnienie wynosi 1-3 mies.-bank trzirzy rezerwę w wysokości 20% należności pozostałej do spłaty-kapitał plus odsetki 2) należności wątpliwe -opóźnienie od 3-6 mies. Rezerwa bankowa wynosi 50% całej naależności 3) należności stracone-przy opóźnienu ponad 6 mies. Rezerwa musi wynosić 100%całej należności.