Pytania z Piątku:
definicja wstrząsu oraz opis fazy II
Stany i zmiany przedrukowe- definicja, przykłady i omówienie jednego znich
Retinoblastoma- histoklinika i rola genu Rb w nowotworzeni
Graging i staging
Histoklinika włośnicy
Włośnica, trychinoza, trichinelloza (łac. trichinosis, trichinellosis, ang. trichinosis, trichinellosis) - ciężka choroba pasożytnicza, spowodowana zarażeniem człowieka lub zwierzęcia włośniem krętym (Trichinella spiralis). Do zarażenia dochodzi przez zjedzenie zarażonego mięsa. Standardowe gotowanie mięsa nie chroni przed zarażeniem. Larwy włośnia nie osiągają u człowieka dojrzałości i lokalizują się w mięśniach, gdzie ulegają otorbieniu (powstają cysty) i zwapnieniu.Objawy uzależnione są od stopnia inwazji i charakteryzują się m.in. wysoką gorączką, bolesnością mięśni, bólami brzucha, biegunką i charakterystycznym dla ludzi obrzękiem twarzy (reakcja alergiczna). We krwi stwierdza się wysoką leukocytozę i eozynofilię. Choroba może być śmiertelna. Jedynym sposobem zapobiegania zarażeniu jest poubojowe badanie mięsa świń, dzików czy koni.Możliwe są ciężkie powikłania: zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis), zapalenie płuc (pneumonia), zapalenie mózgu (encephalitis).
Protoonkogeny
PROTOONKOGENY
geny kodujące 4 typy podstawowych regulatorów normalnego wzrostu komórki:
czynniki wzrostu, które przekazują sygnały z jednej komórki do drugiej,
receptory specyficzne dla czynników wzrostu,
cząsteczki transdukcji sygnału,
jądrowe czynniki transkrypcyjne,
zmutowany protoonkogen staje się onkogenem:
aktywny produkt onkogenu może doprowadzić do niekontrolowanego wzrostu i różnicowania komórki,
onkogen
gdy komórka przechodzi od wzrostu kontrolowanego do niekontrolowanego, mówi się o niej, że uległa transformacji,
jedna kopia zmutowanego onkogenu wystarczy dla zapoczątkowania wieloetapowego procesu rozwoju nowotworu,
onkogeny są aktywowane przez mutacje powodujące nabycie funkcji,
większość onkogenów nie wykazuje mutacji w komórkach zarodkowych, które odpowiadają za zespoły nowotworów dziedzicznych, obserwowane są w ich przypadku mutacje somatyczne, prowadzące do powstawania nowotworów sporadycznych.
Protoonkogeny zostają aktywowane za pomocą:
mutacji punktowych
amplifikacji genów
translokacji chromosomowych
innych zmian strukturalnych:
rekombinacja chromosomowa,
delecja,
rearanżacja wewnętrzna.
poddanie protoonkogenu kontroli silnego promotora
np. hst 1, myc, ras, cdk, cyklina
GENY SUPRESOROWE
normalnie blokują niekontrolowany rozrost komórek, mogący prowadzić do rozwoju nowotworu,
wykazują w komórce recesywny efekt działania - obydwa alelle genu muszą być inaktywowane, czyli musi nastąpić utrata funkcji genu aby rozwinął się nowotwór.
Np. Rb, Tp53, BRCA-1, BRCA2, APC
Rak przedinwazyjny i przykłady
RAK PRZEDINWAZYJNY(ca praeinvasium, ca in situ)rozrost kom.atypowych, o cechach neo złośliwego na całej grubości nabłonka, ale NIE przekraczający bł. podstawnej.Przykł:usunięcie neo z niewielkim marginesem=>wyleczenie, grubość nabłonka prawidłowa, jest to pojęcie mikroskopowe - można stwierdzić jego istnienie dopiero w badaniu hist-pat, cechy kom:większe, duże jądra o nieregularnych kształtach, jądra barwią się intensywnie. Lokalizacja:bł. śluzowa szyjki macicy,ch. Pageta, Bowena,skóra,sutek.Przykł:rak szyjki macicy,rak zrazikowy i wewnątrzprzewodowy sutka,ch. Bowena,ch. Pageta: postać sutkowa i pozasutkowa,ADENOMA POLYMORPHUM SIALOGENES, CYSTOADENOMA PROLIFERANS OVARII,EPITHELIOMA BASOCELLULARE,ADENOMA BRONCHI, DERMATOFIBROSARCOMA PROTURBERANS,FIBROMATOSIS, DESMOID,FIBROADENOMA CELLULARE,NEUROFIBROMA,CHONDROBLASTOMA
.CH. BOWENA w skórze
-rak nieinwazyjny, postać śródnaskórkowa raka kolczystokomórkowego, rzadko przechodzi w postać inwazyjną,
-na jej podłoży powstają raki płaskonabłonkowe,
Makroskopowo: na skórze ostro ograniczone, nieregularne plamy czerwonobrązowe, łuszczące się lub ze strupami, na tułowiu, pośladkach, kończynach, czasem na prąciu
= ERYTROPLAZJA QUEYRATA - odpowiednik ch. Bowena na bł. śluzowych, szybciej nacieka, Mikroskopowo: dysplazja naskórka, bł. podstawna - nienaruszone, komórki atypowe - BUKIETOWE (wielojądrzaste) i OCZKOWATE (zwakuolizowane, jądra zepchnięte na obwód), wadliwe rogowacenie - PARA-, HYPER- i DYSKERATOSIS;
CH. PAGETA-rak inwazyjny, 2 postacie: sutkowa i pozasutkowa,
postać sutkowa:rak inwazyjny przewodów wyprowadzających gruczołów sutkowych, szerzy się śródnaskórkowo w otoczce brodawki sutkowej, jest to nowotwór inwazyjny i przedinwazyjny (do inwazji nie dochodzi w obrębie brodawki, wgłębi - przekroczenie bł. podstawnej),
klinicznie: brodawka sączy, krwawi, sprawia wrażenie zmienionej zapalnie,
postać pozasutkowa: w okolicy narządów płciowych, odbytu, wypryski pokryte łuskami, sączące, rzadko świąd, okrągłe komórki Pageta - pojedynczo lub w skupieniach - gromadzą się między właściwymi komórkami nabł. przewodów.
Diagnostyka laboratoryjna ??
Fluorescencyjna hybrydyzacja In situ (FISH z ang. fluorescent in situ hybridization)
- techniką cytogenetyczną,
- wykrywania w badanym materiale genetycznym określonej sekwencji DNA za pomocą fluorescencyjnych sond DNA.
- W celu analizy badanego materiału konieczne jest użycie mikroskopii fluorescencyjnej.
Reakcja łańcuchowa polimerazy, PCR
- metoda powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych,
- polegająca na sekwencji wielokrotnego podgrzewania i oziębiania próbki.
W wyższej temperaturze (zwykle około 95°C) pękają wiązania wodorowe i podwójna helisa DNA rozdziela się na dwa pojedyncze łańcuchy. W temperaturze niższej, ściśle określonej dla danej pary starterów (pomiędzy 45-70°C), przyłączają się one domatrycy. Podwyższenie temperatury do około 72°C powoduje utworzenie się na matrycy, z przyłączonymi do niej starterami, kompleksu z polimerazą DNA, wskutek czego rozpoczyna się synteza nici komplementarnej do matrycy.
RFLP (ang. Restriction Fragments Length Polymorphism - polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych).
- organizmy mogą być różnicowane poprzez analizę wzorów pochodzących z pocięcia ich DNA.
- Tą techniką wykrywa się różnice pomiędzy rozmiarami fragmentów DNA pociętych restryktazami. Różnice długości fragmentów DNA powstają w wyniku mutacji, które tworzą lub eliminują miejsca rozpoznawane przez te enzymy. Sekwencje polimorficzne RFLP, które wykrywa się tą metodą, są używane jako znaczniki zarówno w mapach fizycznych jak i genetycznych.
jeżeli polimorfizm zostaje wykryty w pobliżu miejsca gdzie występuje defekt genetyczny, RFLP jest wartościowym znacznikiem pokazującym drogę dziedziczenia tego defektu.W szczególności dana osoba może być zidentyfikowana dzięki tej metodzie przy badaniu pozostałości krwi, włosów i nasienia i w związku z tym RFLP jest szeroko używana w kryminalistyce. WTOREK
Zakrzepica zylna i tetnicza
met, dys, ana -plazja, mikroinwazja(pojecie dotyczy raka szyjki macicy, rak naciekający na grubość maks 5 mm i szer 7 mm, dobrze rokuje) , rak wczesny (w raku żołądka i jelita grubego, dobrze rokuje, nacieka bl slus i podsluz niezależnie od przerzutow do węzłów chłonnych)
SRODA
Mukowiscydoza- zmiany narządowe
Ektropion- wynicowanie nabłonka kanalu szyjki macicy na skutek zmian kształtu szyjki spowodowana czynnikami hormonalnymi, czestymi poronieniami lub laceracja szyjki
Opisowe
1.nowotwory nabłonkowe łagodne- typy , podział i cechy charakterystyczne oraz miejsca wystepowania poszczególnych typow
NŁ składają się z dojrzałych zróżnicowanych morfologicznie i czynnościowo komórek,mają prawidłową strukturę, a figury mitotycznie występują rzadko
Stosunkowo bliskie tkance macierzystej.
Ucisk na otaczające tkanki - pojawia się otorebkowanie.
Nie naciekają tkanek.
Nie dają przerzutów.
Możliwe - obrzęki, odczyny zapalne.
OGROMNE ZNACZENIE UMIEJSCOWIENIA!
Rokowanie stosunkowo dobre - konieczne usunięcie i ocena zmiany!
Gruczolaki
Brodawczaki
Torbielami
nabl. Wielowarstw plaski- brodawczak,
nabl. Wyscielajacy gruczoly i przewody- gruczolak, brodawczak, torbielakogruczolak
dr.oddech- gruczolak oskrzela
nabl nerki- gruczolak z kom kan nerkowych
watroba- gruczolak z kom wątroby
nabl dr. Mocz- brodawczak nabl przejściowego
nabl lozyska- zasniad groniasty
2. wstrzas- definicja, fazy, opisz faze 1
4.grading i staging (NA S JAK SZPITAL DLATEGO KLINICZNE)