Książka składa się z bloku książki i oprawy.
Blok książki
Strony tytułowe (4),
Spis treści - obecnie preferuje się umieszczanie go na początku
Materiały poprzedzające tekst główny [wstępy, motto]
Tekst główny
Materiały uzupełniające tekst główny [tablice, mapy]
Materiały informacyjno-pomocnicze
Indeksy
Bibliografia
Format papieru - najlepiej typowy, by ograniczyć straty przy wycinaniu kwadratowej karteczki z prostokątnego A4.
Tabela 1 Typowe formaty papieru - każdy następny jest rezultatem złożenia na pół poprzedniego
Format |
Rozmiar w mm |
Format |
Rozmiar w mm |
A0 |
840x1189 |
B0 |
1000x1414 |
A1 |
595x840 |
B1 |
707x1000 |
A2 |
420x595 |
B2 |
500x707 |
A3 |
297x420 |
B3 |
353x500 |
A4 |
210x297 |
B4 |
250x353 |
A5 |
148x210 |
B5 |
176x250 |
A6 |
105x148 |
B6 |
125x176 |
Zastosowanie poszczególnych formatów:
A4 - podręczniki szkolne, zeszyty ćwiczeń, książki dla dzieci
A5 -literatura piękna
A6 - podręczne słowniki, rozmówki
B5 - powszechny standard dla podręczników akademickich
Różnice między serią A i B dotyczą formatu podstawowego, od którego pochodzą wszystkie następne, dawniej zależało to od rozstawu maszyn drukarskich. Możliwe są rozmiary mniejsze niż przedstawione wyżej, natomiast nie istnieją rozmiary większe niż podstawowe [A0 i B0].
Oprawa:
Miękka - najtańsza, z jednego kawałka tektury, klejona [mało trwała, kartki wypadają z czasem - przyp. red.]
Miękka ze skrzydełkami - można na nich umieścić biogram autora, inne tytuły z serii, informacje o ew. innych tomach
tzw. bigowanie - przy oprawie klejonej jest to linia, gdzie zaciśnięty został blok książki w okładce.
Twarda - składki kart szyte nićmi do paska materiału zw. kapitałką
całopapierowa - kilka warstw papieru wzmocnione tekturą,
pokryta dermą, tworzywem sztucznym, czymkolwiek,
pokryta płótnem [dawniej b. popularna],
pokryta skórą [wydania luksusowe],
tzw. półskórek [grzbiet i rogi pokryte skórą, reszta z tektury - tańsze książki w okresie dominacji opraw ze skóry]
Półtwarda vel zintegrowana [nieprawidłowo zw. półmiękką] - miększy karton, giętki, lecz wytworzona z szyciem bloku książki
Wykończenie okładki
matowa
błyszcząca
matowa z lakierem UV - błyszczące wyróżnienie np. fotografii autora, liter tytułu
z wytłoczeniami - litery [np. tytuł] lub znak graficzny
wklejone zdjęcie
Elementy dodatkowe:
opaska [„książka nagrodzona…”],
naklejka [„nowość!”],
zakładka: przymocowana lub luźna [materiały promocyjne, inf. o innych książkach z serii etc.]
ulotka - gł. materiały reklamowe.
Objętość tekstu - arkusz:
autorski - 40 000 znaków ze spacjami niezależnie od rozmiaru znaku [22,2 str. mnp stand.]
wydawniczy - objętość tekstu autorskiego + elementy dodane przez wydawcę, 40 000 zn. j.w.
drukarski - obowiązuje w kwestiach poligraficznych jako jednostka obliczeniowa [16 str., jedynie
przy bardzo małych formatach 32]
Czwórka tytułowa
Strona przedtytułowa - tytuł, można bez podtytułu
Strona przytytułowa / kontrtytułowa
w pracach zbiorowych - redaktor prowadzący i skład redakcji
przy wielotomowych - podać tytuły innych tomów
nie powtarzać jednej informacji wiele razy - wyjątek: tytuł na str. przedtytułowej i tytułowej
Strona tytułowa - najważniejsza, podstawa do opisów bibliograficznych
pełne imiona autora(-ów), choć w wydawnictwach anglosaskich stosuje się inicjały, w rosyjskich nie umieszczamy otczestwa, powyżej 3 autorów praca jest uznawana za zbiorową, należy pisać „pod red.”.
tytuł książki w pełnej formie wraz z podtytułem aby ograniczyć nieporozumienia przy kwalifikacji tematycznej,
numer wydania,
miejsce i rok wydania,
nazwa wydawcy i ew. jego logo.
Strona redakcyjna
nazwiska współtwórców, redaktorów technicznych, korektorów, red. naukowych, recenzentów, projektantów graficznych, donatorów, współwydawców, informacje o poprzednich wydaniach,
ISBN
copyright [umieścić jeden raz - albo autor udziela licencji, albo sprzedaje prawa autorskie - musimy wiedzieć, kogo prosić o zgodę na wykorzystanie]
w obcojęzycznych umieścić podstawę tłumaczenia i tytuł oryginału, wtedy należy umieścić copyright dwukrotnie: dolny copyright dotyczy tłumaczenia
w przypadku podręczników świadectwo dopuszczenia przez MEN wraz z nr dopuszczenia
Przedmowa (Wstęp) - może być oddzielna dla każdego wydania [zmora - przyp.red.], może poprzedzać każdą część książki
Autorska - autor informuje, dlaczego napisał książkę, dla kogo, składa podziękowania etc.
Honorowa - w wypadku książek wydanych okolicznościowo, z okazji jubileuszu pracy naukowej etc.
Wstęp krytyczny - jak pracować z daną książką, jakie przyjęto założenia metodologiczne
Posłowie - po tekście, może być rodzajem podsumowania, recenzji [„Większość tez Konopczyńskiego przetrwała próbę czasu…”] etc.
Nota wydawnicza [edytorska] - informacja o problemach formalnych lub edytorskich związanych z opublikowaniem dzieła
Motto - może być oddzielne dla każdego rozdziału
Dedykacja - osobna pusta strona tylko z mottem, osobna z ew. dedykacją, aby nie były wciśnięte w tekst, trzeba wkleić pojedynczą stronę, jeśli nie mieści się w ark. druk.
Nazwiska należy stosować konsekwentnie - w książkach naukowych [tzw. wydawnictwa referencyjne] używać wersji oryginału [Descartes, Voltaire], w popularnych lepiej spolszczać [Kartezjusz, Wolter].
Przypisy - podział:
autora,
redaktora,
tłumacza - rzeczy oczywiste w jednym kraju, niekoniecznie są zrozumiałe w innym,
rzeczowe - objaśniają i komentują tekst główny
słownikowe - co oznacza dany wyraz obcojęzyczny / staropolski / slangowy
bibliograficzne - opisy źródeł / publikacji z których pochodzą cytaty lub informacje w tekście
Zasady umieszczania:
w ramach działu lub całej książki - gdy dużo, lepiej po 100 na rozdział niż 1000 w całej treści
sposób numeracji - przy gwiazdkowych maksymalnie 3 gwiazdki na stronę
miejsce - u dołu strony, na końcu rozdziału czy całości - 75% czytelników oleje przypisy na końcu [dobre do kwestii bibliograficznych, rozbudowane przypisy
przykładowo P. Leveque, Świat grecki, Warszawa 1973 wydany w formacie 220x230cm
pasek tkaniny przymocowany do kapitałki - może być jeden lub wiele, jak np. Mała Encyklopedia Wojskowa, Wyd. MON, Warszawa 1967.
dla niewtajemniczonych: 60 znaków na 30 linii - przyp. red.
sama żywa pagina w książce o objętości 300 str. może zająć jeden arkusz wydawniczy
przynajmniej pierwsze imię, drugie może zostać inicjałem, np. Jerzy W. Borejsza.
ros. imię ojca, czyli Józef Wissarionowicz Stalin, Lew Dawidowicz Trocki
Popiół i diament zakwalifikowano kiedyś do geologii, więc Jak hartowała się stal można by wrzucić do metalurgii
3
Książka jako produkt wydawnictwa
} w kwestiach merytorycznych