1) Budowa pocisków rakietowych.
Pocisk rakietowy jest to bezzałogowy aparat latający, który służy do przeniesienia ładunku do celu i rażenia go tym ładunkiem. W siłach morskich pociski rakietowe wykorzystywane są do niszczenia lub obezwładniania okrętów wszystkich klas, obezwładniania i niszczenia umocnień lub urządzeń brzegowych systemu obrony przeciwdesantowej, obrony rejonu bazowania zespołów przed siłami i środkami napadu przeciwnika od strony morza i z powietrza oraz obrony przeciwdesantowej wybrzeża morskiego. Inaczej mówiąc jest to pocisk bojowy napędzany silnikiem przepływowym lub rakietowym, ewentualnie odrzutowym (pociski odrzutowe). Pociski rakietowe mogą być jedno- lub wielostopniowe i posiadać dodatkowe silniki startowe. Pocisk rakietowy składa się z:
a) kadłuba- jest elementem łączącym w całość wszystkie części składowe. Ponieważ przejmuje na siebie wszystkie obciążenia podczas lotu musi być bardzo wytrzymały i zarazem lekki. Istnieją kadłuby np. cienkościenne (wzmocnione powierzchnie) oraz integralne (o przestrzeniach zamkniętych; mogą gromadzić paliwo; są lepsze ale droższe!)
b) głowicy naprowadzającej (układu naprowadzania)
c) głowicy bojowej- służy do rażenia celu energią zawartą w materiale wybuchowym. Głowice dzielimy na konwencjonalne (ładunek chemiczny) i jądrowe (ładunek jądrowy). Składa się z zapalnika i samolikwidatora.
d) układu napędowego- dzielimy na: rakietowe (paliwo stałe i ciekłe) oraz przelotowe-sprężarkowe (turboodrzutowe), pulsacyjne, strumieniowe
e) układu kierującego (sterowania) z elementami wykonawczymi
2) Podział pocisków rakietowych.
Z punktu widzenia bojowego zastosowania używa się następującego podziału broni rakietowej:
1) w zależności od charakteru lotu:
a) rakiety balistyczne- poruszające się po krzywej balistycznej na biernym odcinku toru lotu
b) rakiety kierowane- wyposażone w urządzenia zdolne do zmiany toru lotu za pośrednictwem układu sterowania zgodnie z danymi systemu zdalnego kierowania, założonym programem lub wg danych układu samonaprowadzania
c) rakiety niekierowane- nie mające możliwości zmiany toru swojego lotu bez zmiany warunków zewnętrznych
2) w zależności od miejsca startu i miejsca położenia celu- eliminując z uwagi na zawarte umowy międzynarodowe ośrodka przestrzeni kosmicznej wszystkie pociski zaliczamy nie do 25 lecz do 16 klas, np. woda-woda, powietrze-powietrze. Nie wszystkie są w użyciu, np. głębina wodna- powietrze.
3) w zależności od wykonywanych działań bojowych:
a) taktyczne- o zasięgu do 150 km, do bezpośredniej walki na lądzie, morzu i w powietrzu
b) operacyjne 150÷1000 km i więcej
c) strategiczne:
- balistyczne śr. zasięgu (1000-5000 km)
- balistyczne dal. zasięgu (międzykontalne)
4) w zależności od przeznaczenia:
a) naziemne- przeciwpancerne, rakietowe, artyleryjskie
b) przeciwlotnicze- do zwalczania samolotów i rakiet balistycznych
c) lotnicze- do zwalczania samolotów, celów nawodnych i podwodnych
d) morskie- kierowane i niekierowane do zwalczania celów nawodnych i podwodnych
3) Morski Zestaw Rakietowo-Artyleryjski ZU-23-2MR.
Służy do zwalczania celów powietrznych, nisko lecących, manewrujących i nieruchomych. Pozwala również na zwalczanie lekko opancerzonych celów nawodnych i nadbrzeżnych oraz rażenie siły żywej nie osłoniętej lub znajdującej się za lekkimi ukryciami typu polowego. Środki bojowe zestawu:
a) podwójna 23mm samoczynna armata przeciwlotnicza chłodzona cieczą
b) dwie rakiety 9M32M samonaprowadzające na podczerwień
Dane taktyczno-techniczne zestawu:
- masa 250kg
armata:
- żywotność automatu 6000 strzałów
- kaliber 23 mm
- żywotność lufy 3000 strzałów
- masa 81 kg
- chłodzenie lufy cieczą
- masa naboju 450 g
- masa pocisku 190 g
- prędkość początkowa pocisku 950÷1000 m/s
- szybkostrzelność teoretyczna 1700÷2170 strz/min
- szybkostrzelność praktyczna 450 strz/min
- prędkość naprowadzania w poziomie: 70s automat/ 30s ręczny
- prędkość naprowadzania w pionie: 50s automat/40s ręczny
- zasilanie amunicją prawo- i lewostronne
4) Systemy kierowania + schemat blokowy.
Podział systemów kierowania:
Autonomiczne (programowe):
1) automatyczne (programowe)- wykorzystanie żyrokompasu
2) bezwładnościowe (inercyjne)- mierzymy przyspieszenie pocisku w różnych płaszczyznach. Wyznacznikiem zmiany toru lotu jest pomiar przyspieszenia.
3) grawitacyjne- oparte na wykorzystaniu pola przyciągania ziemskiego
4) topograficzne- polega na ciągłym elektronicznym porównywaniu obrazu terenu nad którym przelatuje w danej chwili pocisk z uprzednio przygotowanym obrazem terenu
5) astronawigacyjne- polega na określaniu bieżących współrzędnych pocisku metodą obserwacji astronomicznych
6) radioastronawigacyjne- wykorzystuje ono do określenia położenia pocisku jego promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie fal radiowych
7) radionawigacyjne- najszerzej stosowane są systemy hiperboliczne
Kierowanie programowe jest przeznaczone do kierowania lotem pocisku za pomocą aparatury zamontowanej w pocisku i nie otrzymującej w procesie pracy żadnej informacji od stanowiska kierowania naziemnego ani od celu.
Telekierowania (zdalnego kierowania):
1) sposoby kontroli:
a) wzrokowy
b) optyczny
c) telewizyjny
d) termolokacyjny
e) radiolokacyjny
2) sposoby kierowania:
a) przewodowy
b) radiowy
c) radiolokacyjny
3) sposoby wyprowadzania komend:
a) ręczny
b) półautomatyczny
c) automatyczny
Samonaprowadzanie:
1) bierne:
a) radiolokacyjne
b) termiczne (w podczerwieni)
2) półaktywne (półczynne):
a) radiolokacyjne
3) czynne (aktywne):
a) radiolokacyjne
b) hydroakustyczne
Kombinowane:
Polega na zastosowaniu kilku systemów kierowania dla jednego pocisku, każdego na wydzielonym odcinku toru lotu w zależności od efektywnej pracy. Proces naprowadzania dzielimy na 2 lub 3 fazy w zależności od liczy wykorzystywanych sposobów naprowadzania. Fazy te pokrywają się z etapami lotu pocisku.
1) faza naprowadzania początkowego- faza startowa
2) faza naprowadzania na środkowym odcinku toru lotu (na etapie zbliżania)- faza kierowania zasadniczego
3) faza naprowadzania końcowego- faza końcowa
5) Omów 2 pociski rakietowe.
Morskie pociski rakietowe:
1) RGM 84A Harpoon
Wykorzystywane są do uderzeń na silnie uzbrojone okręty. Pokładowy system kierowania lotem składa się z aktywnego radiolokacyjnego USN oraz komputerowego systemu nawigacji inercyjnej. Dane:
- zasięg 5÷150 km
- masa 650 kg
- prędkość 0,85 Ma (1044 km/h)
- głowica bojowa konwencjonalna- 221 kg
- silnik startowy rakietowy na paliwo stałe, silnik maszynowy-turboodrzutowy
- wysokość lotu na odcinku marszowym- 15m a na odcinku samonaprowadzania 2-5m
- system kierowania: komputerowy system nawigacji inercyjnej, impulsowy radiowysokościomierz, aktywne radiolokacyjne USN
2) MM-40 Exocet
Może być wykorzystywany do ataku na okręty różnych klas w każdych warunkach pogodowych i porze doby. Posiada własne systemy pokładowe, zapobiegające wykryciu go i zniszczeniu przed dotarciem do celu. Rakieta może unosić się nad powierzchnią wody i manewrować atakując cel. Dane:
- prędkość 0,93 Ma
- zasięg 70 km
- głowica bojowa 155 kg
- ciężar 850 kg
Rakieta po starcie unosi się na ok. 100m i następnie zmierza w kierunku celu na wysokości 3-15 m pod kontrolą inercyjnego systemu kierowania i wysokościomierza radarowego. Na około 10-12 km przed przypuszczalną pozycją celu włącza się aktywna głowica samonaprowadzania radarowego. Napęd- dwustopniowy silnik rakietowy na stały materiał pędny.
WKM 14,5 mm
Przeznaczenie:
Do niskolecących celów powietrznych, lekkoopancerzonych celów naziemnych, środków ogniowych i siły żywej przeciwnika.
Podstawowe dane:
szybkostrzelność teoretyczna 1100 strz/min
szybkostrzelność praktyczna 300 strz/min
prędkość początkowa pocisku 980÷1010 m/s
kąt ostrzału poziomego 360º
kąt ostrzału pionowego -15º ÷ +90º
zasięg ognia skutecznego:
- do celów opancerzonych 1000 m
- do celów powietrznych 1500 m
- do skupionej siły żywej 2500 m
ciężar karabinu 50,2 kg
ciężar PKM-Z z 300 nabojami- 600 kg
Budowa:
LUFA- służy do nadania pociskowi kierunku lotu. Przewód lufy składa się z:
a) komory nabojowej
b) stożka przejściowego
c) części gwintowanej
Na zewnątrz lufy znajduje się:
a) tuleja wzmacniająca lufy
b) tuleja kierunkowa
c) ogranicznik odrzutu lufy
Na wylotowej części lufy znajduje się gwint do nakręcania tłoka.
OSŁONA LUFY- łączy podstawę odrzutnika z komorą zamkową.
ODRZUTNIK- wraz z tłokiem służy do powiększania energii odrzutu lufy i tłumienia płomieni przy strzelaniu.
KOMORA ZAMKOWA- służy do połączenia zasadniczych części karabinu, wodzenia części ruchomych, zapewnia obrót tłoka zaporowego przy ryglowaniu i odryglowaniu lufy. Na zewnątrz komory znajduje się:
a) podstawa muszki
b) czop do zamocowania pokrywy
ZAMEK- służy do wyciągania z donośnika i podawania do komory nabojowej naboju, zaryglowania przewodu lufy podczas strzału, spowodowania wystrzału, wyciągnięcia i wyrzucenia łuski oraz uruchomienia urządzenia donoszącego taśmę. Zamek składa się z:
a) tłoka zaporowego
b) trzona zamkowego
c) iglicy z grotem iglicznym i kołka iglicy
d) przyspieszacza
e) podajnika ze sprężyną
f) rozdzielacza
g) sprężystego przetrzymywacza nabojów
POKRYWA KOMORY ZAMKOWEJ
URZĄDZENIE SPUSTOWE- służy do napinania i zwalniania zamka oraz do powstrzymywania tylca od obrotu względem komory zamkowej.
TYLEC- tylna ścianka komory zamkowej i opora sprężyny powrotnej. W tylcu znajduje się zderzak.