Pierwsze spotkanie z rodzicami Poradnik przedstawia zagadnienia związane ze skuteczną pracą wychowawczą w szkole, wskazuje na olbrzymie znaczenie, jakie ma współpraca nauczyciela z rodzicami dziecka. W poradniku wskazuje się, że skuteczne, wartościowe wychowanie nie jest możliwe bez współpracy z domem rodzinnym. W pracy wychowawczej niezwykle ważne znaczenie ma nieustający kontakt szkoły z domem rodzinnym dziecka, oparty na wzajemnym partnerstwie, zaufaniu i wspieraniu się. Obok refleksji w poradniku znajduje się przykład organizacji pierwszego spotkania z rodzicami, począwszy od zaproszenia po przebieg tego spotkania (najważniejsze jego elementy). Pierwsze spotkanie z rodzicami Celem współpracy nauczycieli i rodziców jest przede wszystkim dbałość o prawidłowy psychiczny, intelektualny i fizyczny rozwój dziecka. Mówiliśmy już o tym, że dobra współpraca powinna umożliwić realizację istotnych celów pedagogicznych nie tylko w teorii, lecz także w praktyce. Nauczyciele starają się „przyciągnąć" rodziców uczniów w progi szkoły. Jest to zadanie trudne, bo przecież chodzi o to, by rodzice przychodzili do szkoły nie na zaproszenie lub - jeszcze gorzej - na wezwanie, ale by przychodzili tu po prostu z potrzeby kontaktu z partnerem, który pomaga wychowywać ich dziecko. Najlepszym bodźcem do przyciągnięcia rodziców do szkoły jest organizowanie wspólnych przedsięwzięć. Należy jednak pamiętać, że tylko imprezy bardzo interesujące, zawierające w sobie nowy element lub też cykliczne, ale akceptowane przez rodziców, są w stanie zwrócić ich uwagę na tyle, że zechcą wziąć w nich udział jako widzowie, a jeszcze lepiej - jako współorganizatorzy. Sądzę, że dobra współpraca może dać wiele satysfakcji, przede wszystkim nauczycielowi, który odnajduje prawdziwy sens swojej pracy z uczniem, dostrzega rozwój psychiczny i intelektualny dziecka, w wyniku czego rodzi się zadowolenie ucznia i jego rodziny. Dla budowania dobrego kontaktu szkoły z domem rodzinnym dziecka niezwykle ważna jest forma zaproszenia do współpracy. Kiedy mamy do czynienia z rodzicami uczniów, z którymi właśnie rozpoczynamy wspólną pracę w danym cyklu kształcenia, dobrze jest od samego początku zadbać o prawidłowe, partnerskie relacje w kontaktach nauczyciel-rodzic, szkoła-dom. Jak powinno wyglądać pierwsze spotkanie z rodzicami w nowym roku szkolnym? Zaproszenie na spotkanie Przede wszystkim ważna jest forma zaproszenia - pamiętajmy, że rodzice naszych uczniów są bardzo różni, czasami otwarci na kontakt, innym razem pełni obaw, szczególnie wtedy, gdy mają za sobą niezbyt przyjemne doświadczenia. Bywają ludźmi bardzo zapracowanymi, dlatego termin pierwszego spotkania należy podać co najmniej dwa tygodnie wcześniej. Niejednokrotnie będziemy mieli do czynienia z ludźmi mniej wykształconymi, lub pozostającymi bez pracy - dlatego dokładnie musimy przemyśleć formę zaproszenia, tak aby skutecznie dotarła do wszystkich. Warto zadać sobie trochę trudu i do rodziców naszych uczniów wystosować serdeczny w tonie list, na przykład: Szanowni Rodzice Jasia Kowalskiego! Nazywam się...i w tym roku szkolnym mam przyjemność pełnić funkcję wychowawcy klasy, do której uczęszcza Państwa syn. Zależy mi bardzo na tym, aby dzieci w naszej klasie czuły się dobrze i abyście Państwo byli zadowoleni z postępów dziecka. Zależy mi na tym, aby Jaś odniósł pełny sukces, zapraszam więc Państwa do współpracy. Chciałabym, abyśmy wszyscy się poznali, dlatego też zapraszam Państwa na spotkanie dnia... o godzinie..., w sali.... Przewiduję, ze spotkanie będzie trwało do godz. ... Do miłego zobaczenia! podpis Nazywam się...i w tym roku szkolnym mam przyjemność pełnić funkcję wychowawcy klasy, do której uczęszcza Państwa syn. Zależy mi bardzo na tym, aby dzieci w naszej klasie czuły się dobrze i abyście Państwo byli zadowoleni z postępów dziecka. Zależy mi na tym, aby Jaś odniósł pełny sukces, zapraszam więc Państwa do współpracy. Chciałabym, abyśmy wszyscy się poznali, dlatego też zapraszam Państwa na spotkanie dnia... o godzinie..., w sali.... Przewiduję, ze spotkanie będzie trwało do godz. ... Do miłego zobaczenia! podpis   Oczywiście forma pisemnego zaproszenia może być inna, to dziecko może przygotować zaproszenie i dostarczyć rodzicom: Kochana Mamo, Kochany Tato, W mojej nowej klasie uczy się ...uczniów. To są moi nowi koledzy i koleżanki. Nie znamy się jeszcze ani nie znamy Rodziców naszych kolegów. Nasza Pani też chce poznać naszych Rodziców, więc postanowiliśmy, że musimy wszyscy się spotkać i poznać, dlatego też zapraszamy Was na spotkanie w dniu ... o godzinie... w klasie.... Spotkanie będzie trwało do godziny.... podpis W mojej nowej klasie uczy się ...uczniów. To są moi nowi koledzy i koleżanki. Nie znamy się jeszcze ani nie znamy Rodziców naszych kolegów. Nasza Pani też chce poznać naszych Rodziców, więc postanowiliśmy, że musimy wszyscy się spotkać i poznać, dlatego też zapraszamy Was na spotkanie w dniu ... o godzinie... w klasie.... Spotkanie będzie trwało do godziny.... podpis Tak naprawdę każda forma jest dobra, jeśli tylko spełni swoje zadanie - zaintryguje rodzica i spowoduje jego przybycie do szkoły. Rodzic wchodzi i... Przygotowanie spotkania Należy pamiętać, że to nauczyciel jest gospodarzem spotkania, więc przede wszystkim nie wolno mu się spóźnić, a wręcz odwrotnie, jako dobry gospodarz powinien w drzwiach witać swoich gości. Jeśli zapraszali uczniowie, to oni mogą pełnić funkcję pierwszych witających, ale krok za nimi powinien stać nauczyciel. Bardzo ważnym elementem stanowiącym o powodzeniu spotkania jest też sceneria klasy, w której się spotykamy. Zwyczajowo wygląda to tak: Tablica   Biurko nauczyciela   ławka                             Rodzice tak usadowieni nie mogą czuć się dobrze. Wracają wszystkie złe wspomnienia z ich pobytu w szkole. Stojącego przed nimi nauczyciela traktują jak kogoś, komu należy się przeciwstawić. Ten układ siłą rzeczy sprowadza rodziców do roli „uczniów" - podporządkowanych głównodowodzącemu, czyli nauczycielowi. Zdecydowanie lepsze, korzystniejsze dla zbudowania dobrego kontaktu jest takie przebudowanie przestrzeni klasy, aby rodzice czuli się w niej bezpiecznie i aby odebrali klasę jako przyjemną, a nie wrogą. Jeśli tylko możemy, ustawmy stoliki w kręgu, lub w większe skupiska „kawiarniane", tak aby zburzyć charakter sali lekcyjnej.   W polskiej szkole nie ma zwyczaju częstowania herbatą, kawą czy zimnymi napojami podczas spotkania z rodzicami, ale być może warto się potrudzić i przygotować drobny poczęstunek, aby to pierwsze spotkanie nabrało mniej oficjalnego charakteru. Nie namawiam oczywiście do inwestowania własnych pieniędzy (chociaż, jeśli nauczyciel może sobie na to pozwolić, to czemu nie?), ale być może uda się przekonać dyrekcję szkoły do zainwestowania w symboliczny poczęstunek, a tak naprawdę w przyjemną atmosferę spotkania z rodzicami. Samo przygotowanie napojów i ciasteczek możemy powierzyć uczniom, którzy na ogół chętnie włączają się do tego typu zadań. Nabierze to dodatkowego wymiaru - poprzez przykład uczymy szacunku dla gości, a przecież to cecha szczególna Polaków. Podobnie z aranżacją przestrzeni klasowej, nie musimy sami przestawiać ławek, na pewno chętnie pomogą nam w tym uczniowie. Być może warto też przygotować karteczki z nazwiskami rodziców, które poustawiamy na stolikach, lub identyfikatory, które można przypiąć. Pomoże nam to zidentyfikować rodziców poszczególnych uczniów, a i rodzicom ułatwi poznawanie się. Jeśli są to zupełne nowi uczniowie i rodzice w naszej szkole, to warto też zaprosić dyrektora szkoły, pedagoga i psychologa (jeśli tacy w szkole funkcjonują), należy jednak pamiętać, aby wspomnieć o tym w liście zapraszającym, żeby rodzice nie poczuli się zaskoczeni, a więc i zaniepokojeni niezapowiedzianymi gośćmi spotkania. Przywitanie Kiedy wszyscy przybyli na spotkanie rodzice zajęli już swoje miejsca, następuje moment oficjalnego, ale serdecznego przywitania. Należy pamiętać o odpowiednim sposobie wypowiadania się, doborze słów i gestów oraz o uśmiechu, który wyrazi również nasze zadowolenie ze spotkania. W tym pierwszym wystąpieniu musimy pamiętać, aby: Powitać wszystkich obecnych - rodziców i uczniów.   Przedstawić się wyraźnie z imienia i nazwiska.   Jeśli zaprosiliśmy dyrektora szkoły, pedagoga lub psychologa również należy ich przedstawić, wraz z podaniem funkcji, jaką pełnią w szkole.   Nie możemy zapomnieć o podziękowaniu za przybycie (i pod żadnym pozorem nie wypominamy tych, których nie ma - bo przecież obecni nie są temu winni!).   Potwierdzamy czas trwania spotkania (który podaliśmy w zaproszeniu).   Krótko przedstawiamy program - Podczas naszego spotkania będziemy się zajmować: tu w punktach podajemy zagadnienia, które będziemy omawiać podczas tego spotkania.   Na zakończenie pytamy, czy może goście mają jakieś sprawy, o których chcieliby porozmawiać, a czego my nie uwzględniliśmy w naszym planie.   Musimy też pamiętać o przestrzeganiu czasu - mówimy krótko, na temat i zrozumiale. Zawsze upewniamy się, że zostaliśmy właściwie zrozumiani. Pamiętamy, ze zaprosiliśmy rodziców, aby ich pozyskać do współpracy na rzecz naszej klasy, a więc i szkoły. Swoją postawą i zachowaniem chcemy wywrzeć na nich taki wpływ, aby zechcieli w tę współpracę czynnie się zaangażować. Nauczyciele powinni zrobić wszystko, aby zachęcić rodziców do ścisłej współpracy ze szkołą, ale wywierając wpływ na rodziców trzeba pamiętać o ważnych elementach strategii pozyskiwania sojuszników: Jeśli chcesz wywrzeć wpływ: MUSISZ NIE WOLNO CI zdecydować, czego chcesz   zdecydować, czy jest to uczciwe   wyraźnie o to prosić   nie bać się podejmowania ryzyka   otwarcie wyrażać swoje uczucia, potrzeby, problemy   swobodnie się wypowiadać   wypowiadać i przyjmować uczciwą krytykę   stosować różne metody - taktyki postępowania  owijać w bawełnę    chować się za czyimiś plecami    obrażać innych    zwymyślać kogoś    obrażać się, kiedy spotkasz się  z odmową    manipulować   Właściwy program spotkania Podczas tego pierwszego spotkania musimy zadbać o to, aby rodzice przybyli na zebranie poznali się wzajemnie, a możemy to osiągnąć poprzez stworzenie możliwości prowadzenia swobodniejszych rozmów w grupach. Wprowadzenie już na pierwszym spotkaniu form aktywizujących przygotuje rodziców do tego rodzaju metod pracy, co bardzo ułatwi nam późniejsze wspólne rozwiązywanie różnorodnych problemów czy też podejmowanie decyzji, na przykład dotyczących wycieczek klasowych lub organizacji imprez. Istotnymi elementami tego pierwszego spotkania są niewątpliwie: 1. Przedstawienie kadry nauczycielskiej - imię i nazwisko nauczyciela, jakiego przedmiotu będzie nauczał; dobrze byłoby także wskazać, w jakich dniach i godzinach prowadzący zajęcia będzie do dyspozycji rodziców. Rodzice są zadowoleni, gdy dowiadują się o sukcesach kadry nauczającej ich dziecko, warto więc przy przedstawianiu nauczycieli uwzględnić ich osiągnięcia i sukcesy. 2. Zaprezentowanie programu dydaktycznego i wychowawczego szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem specyficznych zamierzeń szkoły odnośnie do nauczania oraz metod pracy z uczniami. Warto w tym punkcie przybliżyć rodzicom wizję i misję naszej placówki, aby rodzice mogli się zorientować, na czym nam naprawdę zależy, i przekonać się, że dokonali dobrego wyboru. I znowu musimy dostosować język do możliwości zrozumienia naszego odbiorcy. Przeciętny rodzic rzadko kiedy orientuje się w zawiłościach procesu edukacyjnego, nie powinniśmy więc zarzucać go sformułowaniami typu: kompetencje kluczowe, plany wynikowe, podstawy programowe, hospitacja diagnozująca itp. Starajmy się w sposób komunikatywny, zrozumiały dla wszystkich przedstawić, czego ich dzieci w naszej szkole się dowiedzą i nauczą, czego potrafią dokonać, jakie postawy będziemy się starali wypracowywać. Nie bójmy się pytań i uwag rodziców, załóżmy, że pytają, bo naprawdę chcą się dowiedzieć, a tylko wtedy, kiedy dobrze poznają - co, kiedy i dlaczego - będą mogli aktywniej uczestniczyć w całym procesie edukacyjnym, służąc pomocą i radą swoim dzieciom w domu. Jeśli wyniknie taka potrzeba, zorganizujmy spotkania dodatkowe (nawet tylko dla grupy zainteresowanych rodziców), tak aby wszystko zostało wytłumaczone, bo tylko z niejasnych sytuacji mogą zrodzić się wątpliwości i wzajemne pretensje. 3. Ustalenie obszaru współpracy między nauczycielem a rodziną ucznia, a przede wszystkim - wspólne ustalenie zasad, które będą obowiązywały obie strony. Sadzę, że powinno się to odbyć na zasadzie wzajemności, to znaczy i nauczyciel, i rodzice zgłaszają swoje potrzeby i możliwości w tym zakresie. Proponują zapisy, nad którymi wspólnie się zastanawiają, poddają je dyskusji i w końcu zapisują, jako ważny i obowiązujący wszystkich element „umowy o współpracy". Poniżej przytoczę przykładowe zapisy, istotne z punktu widzenia udanej, a więc korzystnej dla dziecka współpracy: Rodzice będą powiadamiani o zebraniach klasowych w formie... (tu wpisujemy ustalona razem formę - list, zapis w dzienniczku ucznia, telefon itp.)   Rodzice będą zawiadamiani o ważniejszych wydarzeniach z życia klasy i szkoły w formie podobnej, jak w punkcie wyżej.   Nauczyciel będzie kontaktował się z rodzicami ucznia, w przypadku jego absencji na lekcjach trwającej dłużej niż... (liczba dni), telefonicznie lub osobiście.   Nauczyciele i rodzice będą powiadamiać się nawzajem o niepokojących zjawiskach, zaobserwowanych w różnych sytuacjach dotyczących dziecka.   Rodzice będą zgłaszali potrzeby związane z ich osobistą niemożnością pomocy dziecku, tak aby nauczyciel pomógł im rozwiązać problem, przy współudziale profesjonalistów.   Rodzice i nauczyciele będą konsekwentni w stawianiu wymagań wobec dziecka  i ucznia, dla jego własnego ciągłego rozwoju.   Te zapisy są tylko przykładowe, nauczyciele i rodzice sami najlepiej wiedzą, co i jak powinno zostać ustalone. Najważniejsza i generalna zasada brzmi: Wszystko, co wspólnie zrobimy, robimy po to, aby wspierać prawidłowy rozwój dziecka, tak aby stawało się mądrzejsze, aby więcej potrafiło osiągnąć i aby było dobrym człowiekiem.

---