METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI)

Metoda integracji sensorycznej (SI) - zwana również metodą współpracy zmysłów

• Metoda ta powstała w latach 70 - tych w USA. Jej autorką była nieżyjąca już Ann Jean Ayres - psycholog kliniczny i terapeutka. Pracownik naukowy Uniwersytetu Południowej Kalifornii w Los Angeles.

• Dr Ayres definiuje integrację sensoryczną jako proces, w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego organizmu wrażeń, tak by mogły być wykorzystane w celowym, zakończonym sukcesem działaniu.

• W 1993 roku metoda SI dotarła do Polski, a rozpowszechniła ją jedna z współpracownic A.J.Ayres - Violet F. Mass.

• Metoda integracji sensorycznej to, najogólniej mówiąc, system ćwiczeń, które mają nauczyć mózg właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne.

SI jest metodą głównie przeznaczoną dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Metoda SI jest wykorzystywana w pracy z dziećmi:

• o prawidłowym rozwoju intelektualnym z trudnościami w nauce szkolnej, oraz w nauce szeroko pojętej, w tym m.in.:

- z nadruchliwością z deficytem równowagi;

- z grupy ryzyka dysleksji.

• upośledzonymi umysłowo;

• z zespołem Downa;

• autystycznymi;

• niedowidzącymi;

• z mózgowym porażeniem dziecięcym;

• z zaburzeniami werbalno-słuchowymi;

• z niemowlętami z grupy ryzyka.

Zachowania, których podłożem jest problem w procesach integracji sensorycznej:

1. Dziecko nie lubi być głaskane, przytulane. Nie lubi mycia twarzy, czesania włosów. Odmawia lepienia z plasteliny, bądź malowania palcami

Przy takich objawach dziecko ma zaburzenia w odbiorze bodźców czuciowych nazywane obronnością (nadwrażliwością) dotykową.

2. Dziecko ma trudności ze wspinaniem się po drabince ( np. wchodzi wyżej tylko nogami nie dołączając do tego pracy rąk). Nie potrafi rozhuśtać się samo na huśtawce

Są to objawy DYSPRAKSJI - trudności w planowaniu ruchowym o podłożu zaburzeń w integracji.

3. Dziecko bardziej zainteresowane jest odgłosami zza okna, niż bajką, którą opowiada mu mama lub pani w przedszkolu.

Możliwe, że mamy tu do czynienia z rozpraszalnością uwagi typu słuchowego i krótkotrwałą koncentracją.

4. Dziecko uporczywie myli litery b i d , w i m.

Są to przejawy zaburzeń w różnicowaniu prawo-lewo, orientacji przestrzennej.

5. 6-latek nie potrafi odbijać piłki, łapać jej i rzucać do innego dziecka.

Dziecko prawdopodobnie ma problemy z integracją wzrokowo-ruchową.

Mówiąc o deficytach SI, nie ma się na myśli chorób, czy uszkodzeń narządów zmysłu tj. krótkowzroczności czy niedosłuchu, ale zaburzenia interpretacji, w percepcji bodźców, która dokonuje się w układzie nerwowym.

Ludzie różnią się między sobą pod względem sprawności procesów SI tak samo jak różnią się pod względem inteligencji czy uzdolnień językowych.

Dysfunkcje SI mogą mieć różne nasilenie. Te duże deficyty SI zwykle współwystępują z zespołami neurologicznymi (autyzm, mózgowe porażenie dziecięce).

Terapia metodą SI:

• Terapia trwa zwykle od 1 roku do 2 lat, a sesje terapeutyczne odbywają się zwykle 1-2 razy w tygodniu i trwają około 1 godziny.

• Terapia jest prowadzona głównie w ruchu na specjalnych przyrządach.

• Terapia w metodzie SI wygląda jak zabawa, ale jest to zabawa „naukowa”, poprzez którą układ nerwowy i mózg uczą się i integrują wrażenia zmysłowe, nabywają doświadczenia w ich celowym wykorzystaniu.

• To system ćwiczeń mających nauczyć mózg właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne.

• Dzieci odczytują litery, które terapeuta pisze im na plecach, bawią się pluszowymi zwierzętami, wąchają różne zapachy, leżą na dużej piłce, ściskają gumową gruszkę, wodzą oczami za ruchomym przedmiotem, uczą się liczyć podczas zabaw ruchowych.

• Terapia sprawia, że nie tylko ciało ale i umysł pracuje coraz lepiej. Dzieci, których problemy szkolne miały charakter słuchowo-językowy, stają się bardziej rozmowne, łatwiej zapamiętują polecenia, osiągają większe postępy w czytaniu.

• W czasie terapii metodą SI dziecko ma nie tyle nauczyć się konkretnych umiejętności, ile raczej usprawnić bazowe systemy sensoryczne i procesy nerwowe, leżące u podłoża tych umiejętności.

• Ćwiczenia w terapii są dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka i mają postać tzw. „ twórczej zabawy”.

Sala terapeutyczna:

Terapia odbywa się na specjalnie wyposażonej sali terapeutycznej. Najważniejszą jej częścią jest sprzęt podwieszany. Służy on do stymulowania podstawowych układów sensorycznych.

1. GRZYBEK - urządzenie do ćwiczeń stymulacji funkcji mięśni zginaczy. Odpowiednio zawieszony pozwala na uzyskanie ruchu rotacyjnego, orbitalnego lub liniowego co pozwala na wiele kombinacji ćwiczeń.

2. HUŚTAWKA TERAPEUTYCZNA - długość liny może być dostosowana do potrzeb terapeutycznych dzięki specjalnego regulatorowi długości. Pozwala na poprawę funkcji zginaczy.

3. KONIK - pozwala m.in. na ćwiczenia równoważne.

4. T HUŚTAWKA - dzięki specjalnej pozycji utrzymywanej przez dziecko podczas huśtania pozwala na wzmacnianie funkcji mięśni zginaczy. Podwieszenie pozwala na ruch rotacyjny i liniowy.

5. HAMAK TERAPEUTYCZNY - wykonany jest ze specjalnego materiału, podwieszany. Pozwala terapeucie na wykonanie różnego rodzaju ćwiczeń wzmacniających funkcję prostowników, obustronną koordynację ruchową. Doskonale stymuluje układ wzrokowy, przedsionkowy, proprioceptyczny.

6. BECZKA - sprężysty walec, pusty wewnątrz. Takie wykonanie pozwala na ułożenie dziecka wewnątrz urządzenia. Beczka pozwala na ćwiczenie reakcji postawy i ułożenia oraz izolacji ruchów oczu od ruchów głowy. Stymuluje układ dotykowy, wzrokowy, przedsionkowy, proprioceptyczny.

7. DESKOROLKA - zalecana szczególnie do ćwiczeń stosowanych w dyspraksjach, ale również do stymulacji układu przedsionkowego.

8. HELIKOPTER - Długość liny może być dostosowywane do wieku dziecka dzięki specjalnemu regulatorowi długości. Urządzenie pozwala na wykonywanie wielu ćwiczeń szczególnie pobudzających mięśnie prostowników. Dostarcza silnej stymulacji proprioceptywnej i przedsionkowej.

---