Wszystko zaczęło się po południu 10 sierpnia 1992 roku, kiedy przez wyszuszona ówczesnymi rekordowymi upałami Puszczę Notecką przejechał niesprawny technicznie pociąg z Poznania do Krzyża. Wzdłuż torów palił się las. Mimo natychmiastowej akcji gaśniczej, pożoga błyskawicznie rozprzestrzeniała się, nabierając cech tzw. burzy ogniowej - niekontrolowanego przerzucania sie ognia na kolejne rejony puszczy. Zmasowana akcja leśników i strażaków nie powstrzymała płomieni, a dopiero po kilkunastu godzinach w sukurs ratownikom przyszła rzesista ulewa, która osłabiła impet pozaru i pozwoliła na jego opanowanie. Spłoneło ponad 5 tys. hektarów pełnowartościowego, sosnowego lasu. Największe straty poniosło Nadleśnictwo Potrzebowice: pożar strawił niemal całość jego leśnych zasobów.
Spośród działań profilaktycznych związanych z ochroną przeciwpożarową stosowanych w Polsce stosowane są następujące przedsięwzięcia:
tworzenie prawa z zakresu ochrony przeciwpożarowej lasu,
działalność informacyjna i propagandowa,
udostępnianie lasów uwzględniające aspekty ochrony lasu przed pożarami,
wykonywanie pasów przeciwpożarowych,
stosowanie zaleceń hodowlanych,
prowadzanie obligatoryjnych szkoleń pracowników.
Przyczyną zdecydowanej większości pożarów leśnych jest bezpośrednia lub pośrednia działalność człowieka (ryc. 8-9). Wśród nich dominują pożary powstające w wyniku nieostrożności dorosłych (40,2%), ale najbardziej niepokoi fakt narastającej liczby pożarów wskutek podpaleń (44,2%). Rośnie też liczba pożarów wskutek przerzutów ognia z gruntów nieleśnych będących wynikiem wypalania ściernisk oraz traw na łąkach, w przydrożnych rowach czy nieużytkach. Powierzchnia nieużytków i odłogów wyłączanych z produkcji rolniczej znacznie wzrosła od momentu przeobrażeń ustrojowych i przechodzenia do gospodarki rynkowej. Przejawia się to powstawaniem na tych terenach rocznie ogromnej liczby pożarów (od ok.14000 w roku 1994 do 23000 w roku 2000) obejmujących powierzchnię spaloną od ok. 30 tys. do 54 tys. ha (tab. 3). Proceder wypalania traw, mimo prawnego zakazu, stanowi poważny problem już od wielu lat. Od płonących traw zapalają się lasy i gospodarstwa rolne, a także niejednokrotnie giną ludzie, często sami sprawcy. Snujące się dymy stanowią też poważne zagrożenie w rejonach dróg, ograniczając widoczność kierowcom. W sezonie wypalania liczba pożarów wzrasta nawet pięciokrotnie. Rekordowym pod tym względem był rok 1996, kiedy przerzuty z gruntów nieleśnych stanowiły przyczynę 28% pożarów lasu w LP. Tylko w kwietniu powstało 66,5% wszystkich pożarów lasu, co stanowiło aż 90,1% rocznej powierzchni spalonej. Podczas wypalania łąk i nieużytków zginęło wówczas 9 osób, w tym jeden strażak.
Nadal istotną przyczyną powstawania pożarów są umyślne podpalenia, a ich udział ulega dalszemu wzrostowi. Świadczą o tym dane dotyczące zarówno lasów państwowych, jak i pozostałych. W okresie zmian ustrojowych ta przyczyna powstawania pożarów nabiera czasem nowego znaczenia. Dotąd związane były na ogół z jakimiś zaburzeniami psychicznymi sprawców podpaleń. Obecnie pojawiają się też względy ekonomiczne. Zdarzają się wypadki, gdy sprawcy rekrutują się z grup społeczno-zawodowych, dla których jest to często jedyna możliwość pozyskania dodatkowych bądź jedynych środków finansowych w trudnym okresie przeobrażeń. Dotyczy to w szczególności rejonów, gdzie bezrobocie jest wysokie i bardzo trudno znaleźć pracę.
Gaszenie
Dużą rolę w gaszeniu pożarów leśnych w Polsce odgrywają ochotnicze straże pożarne, które są zlokalizowane bliżej lasów i dlatego są częściej w pierwszej kolejności dysponowane do pożarów lasu. Mankamentem zaś jest często fakt wyposażenia tych jednostek w dość przestarzały sprzęt mało przydatny w trudnych warunkach terenowych. Istnieją też ochotnicze straże pożarne w niektórych nadleśnictwach. Oprócz tego Lasy Państwowe dysponują własnymi siłami ratowniczymi, które dysponują sprzętem gaśniczym. Siły te, tzw. pogotowia przeciwpożarowe tworzone są przede wszystkim w nadleśnictwach, które zaliczone są do I bądź II kategorii zagrożenia pożarowego. Dysponują one samochodami gaśniczymi typu lekkiego oraz sprzętem podręcznym, które przydatne są przy zarodkowych pożarach lasu. Lasy Państwowe są również organizatorem lotniczego systemu patrolowania i gaszenia pożarów lasu. Siły lotnicze dysponowane są do akcji gaśniczych zarówno przez Państwową Straż Pożarną, jak i służbę leśną. W akcjach gaśniczych w lasach stosowane są:
podręczny sprzęt gaśniczy, w tym oryginalne gaśnice wodno-pianowe wielokrotnego użytku, napełniane na miejscu akcji,
sprzęt gospodarczy będący w dyspozycji służb leśnych przydatny w akcjach (spychacze, pługi, maszyny do rozdrabniania masy drzewnej),
samochody gaśnicze z napędem przede wszystkim terenowym różnych typów wyposażone między innymi w agregaty pompowe wysokiego ciśnienia,
samoloty i śmigłowce głównie M-18 Dromader, Mi-2 i PZL Sokół.
Działania profilaktyczne
Spośród działań profilaktycznych związanych z ochroną przeciwpożarową stosowanych w Polsce stosowane są następujące przedsięwzięcia:
tworzenie prawa z zakresu ochrony przeciwpożarowej lasu,
działalność informacyjna i propagandowa,
udostępnianie lasów uwzględniające aspekty ochrony lasu przed pożarami,
wykonywanie pasów przeciwpożarowych,
stosowanie zaleceń hodowlanych,
prowadzanie obligatoryjnych szkoleń pracowników