1. Biografia

Stanisław Józef Konopka (1896-1982) - lekarz, historyk medycyny, bibliotekarz, bibliograf, właściciel księgozbioru.

Po ukończeniu I Gimnazjum Klasycznego wstąpił do Legionów Polskich służąc w armii austriackiej i wojsku polskim. Mając 29 lat ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie i do wybuchu II wojny światowej kierował Biblioteką i Muzeum Historycznym Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Wojska Polskiego, która dzięki jego staraniom stała się wówczas największą biblioteką lekarską w Polsce. W 1939 roku brał udział w wojnie obronnej Polski pracując w szpitalnictwie wojskowym. Do stycznia 1943 roku, w którym został aresztowany przez gestapo, kierował Biblioteką Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. Do 1945 roku był więziony na Pawiaku i w obozach koncentracyjnych: Majdanku, Gross Rosen, Litomierzycach.

Po wojnie pracował jako naczelnik Wydziału Naukowo-Wydawniczego w Ministerstwie Zdrowia, kierował Lekarskim Instytutem Naukowo-Wydawniczym, był założycielem i dyrektorem Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie, z której uczynił bibliotekę centralną dla sieci bibliotek medycznych w kraju. Od 1947 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego oraz został mianowany kierownikiem Katedry oraz Zakładu Historii Medycyny Akademii Medycznej w Warszawie.

St. Konopka był właścicielem jednego z największych wówczas prywatnych księgozbiorów w Warszawie, liczącego ok. 20 tyś. pozycji, który obecnie jest własnością Głównej Biblioteki Lekarskiej. Do najważniejszych osiągnięć piśmienniczych St. Konopki należy zaliczyć Polską Bibliografię Lekarską, opracowanie Słownika haseł z dziedziny medycyny i nauk pokrewnych, który stał się podstawą budowy katalogów przedmiotowych w bibliotekach medycznych, oraz bibliografie osobowe, m. in. Józefa Piłsudskiego, Władysława Osmólskiego. Liczne odznaczenia, tj. Krzyż Niepodległości, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, świadczą o jego zaangażowaniu w odbudowę powojennej Polski oraz rozwój nauki w kraju.

2. Zasięg bibliografii

Na podstawie polskiego piśmiennictwa lekarskiego XIX i XX wieku St. Konopka opracował Polską Bibliografię Lekarską XIX Wieku (1801-1900), Polską Bibliografię Lekarską za okres wojny światowej w latach 1939-1945, Polską Bibliografię Lekarską za lata 1925-1927 (której dwa roczniki ukazały się jako część Warszawskiego Kalendarza Lekarskiego), 1945-1965. Należy ona do bibliografii retrospektywnych i jak sama nazwa wskazuje, jej zasięg jest ograniczony do jednej dziedziny wiedzy - medycyny. Ogółem liczy 59 tomów oraz Suplement dołączony do Polskiej Bibliografii Lekarskiej XIX wieku. Od 1961 roku opracowywana była przy pomocy zespołu utworzonego przy Głównej Bibliotece Lekarskiej.

3. Zakres bibliografii

Rejestruje:

• książki, broszury i druki ulotne z dziedziny medycyny, farmacji i weterynarii, napisane przez lekarzy Polaków

• prace oryginalne i streszczenia zbiorowe ogłoszone w polskich czasopismach lekarskich, farmaceutycznych i weterynaryjnych oraz w książkach zbiorowych

• artykuły mające związek z medycyną, higieną i bezpieczeństwem pracy ogłoszone w czasopismach polskich nielekarskich

• prace lekarzy Polaków ogłoszone w zagranicznych czasopismach i wydawnictwach zbiorowych

• książki i prace tłumaczone z języków obcych na język polski związane z zagadnieniami medycznymi dotyczące Polski i Polaków

• tytuły streszczeń odczytów i pokazów klinicznych przedstawionych na posiedzeniach towarzystw naukowych, lekarskich, stomatologicznych i farmaceutycznych, a ogłoszone w czasopismach lekarskich tylko w streszczeniu (na końcu opisu bibliograficznego są opatrzone znakiem „spr.”, nazwą towarzystwa i datą posiedzenia naukowego)

• prace z innych dziedzin nauki i wiedzy, pamiętniki i utwory literackie napisane przez lekarzy, stomatologów, farmaceutów, lekarzy weterynarii i pielęgniarki

• oceny książek i broszur polskich ogłoszone w czasopismach

• opisy odbitek z czasopism i książek zbiorowych

• prace anonimowe lub podpisane kryptonimem, sprawozdania i wspomnienia pośmiertne, prace zbiorowe dotyczące medycyny

• książki z medycy popularnej

Nie rejestruje:

• ustępów sprawozdań, w których jest wymieniony tylko tytuł referatu lub pokazu bez bliższego opisu

• artykułów z zakresu medycyny i higieny popularnej drukowanych w dziennikach

4. Układ bibliografii

• układ krzyżowy - w jednym alfabecie znajdują się nazwiska autorów i hasła przedmiotowe

• prace ułożone są alfabetycznie według nazwisk autorów oraz haseł przedmiotowych i opatrzone są numerem kolejnym

• w układzie haseł znajdują się liczne odsyłacze rzeczowe, przede wszystkim w języku łacińskim, odsyłające do właściwej nazwy polskiej

5. Aparat pomocniczy

• spis wyzyskanych czasopism lekarskich i nielekarskich

• objaśnienia skrótów czasopism, towarzystw naukowych i lekarskich

1