ROZWÓJ SPOŁECZNY
ZMIANY ROZWOJOWE W RELACJACH DZIECKA
Z DOROSŁYMI I Z RÓWIEŚNIKAMI
1. Początki rozwoju społecznego
szczególna wrażliwość noworodka na bodźce związane z ludźmi
wzory zachowań społecznych w niemowlęctwie
uczucie przywiązania
specyfika kontaktów społecznych w pierwszych dwóch latach życia
2. Początki kontaktów społecznych z rówieśnikami
pierwsze doświadczenia społeczne - z dorosłymi
zainteresowanie innymi dziećmi
reakcje na inne dzieci podobne do reakcji na... nowe zabawki
3. Zmiany rozwojowe w kontaktach z dorosłymi i z rówieśnikami w dzieciństwie
konflikty z dorosłymi właściwe dla okresu negatywizmu dziecięcego
potrzeba aprobaty, akceptacji, przyciągania uwagi
radość i konflikty w zabawach z rówieśnikami - rozwój zabawy
naśladowanie dorosłych i rówieśników
4. Wzrost znaczenia grupy rówieśniczej w okresach późnego dzieciństwa
i adolescencji
stopniowe osłabianie relacji z dorosłymi, zacieśnianie więzi z rówieśnikami
wzrost znaczenia przynależności grupowej, identyfikacja z grupą
konformizm wobec rówieśników
najsilniejszy wpływ rówieśników - w okresie dorastania
5. Zmiany rozwojowe w rozumieniu przyjaźni
WPŁYW GRUPY RÓWIEŚNICZEJ NA ROZWÓJ DZIECKA
Wpływ pozytywny:
- Rówieśnicy jako towarzysze zabaw
- Rówieśnicy jako nauczyciele
- Rówieśnicy jako terapeuci
Wpływ negatywny:
- Rówieśnicy a zachowania aspołeczne, agresywne, uzależnienia...
- Czynniki decydujące o sile oddziaływania grupy rówieśniczej na rozwój dziecka: cechy dziecka (w tym zwłaszcza samoocena), cechy grupy (np.: spójność, atrakcyjność), więzi rodzinne dziecka (!).
Możliwości zapobiegania negatywnemu wpływowi grupy rówieśniczej
np.: bliska więź emocjonalna z dzieckiem, kształtowanie postaw w okresie dzieciństwa, kształtowanie pozytywnej samooceny, uczenie asertywności...
Psychologiczne konsekwencje odrzucenia przez grupę rówieśniczą
- poczucie osamotnienia, krzywdy, nieszczęścia
- obniżona samoocena
- agresja lub nieśmiałość
- brak możliwości uczenia się umiejętności społecznych
Możliwości pomocy dziecku odrzucanemu. Profilaktyka.
- wczesne rozpoznawanie dzieci zagrożonych odrzuceniem
- kształtowanie pozytywnej samooceny u dziecka i pozytywnego obrazu dziecka w grupie
- pomoc w nawiązaniu przyjaźni z jednym wybranym dzieckiem z grupy
- kształtowanie w dzieciach postawy tolerancji dla inności
- zajęcia integracyjne w nowych grupach, np. klasowych
- ...