Komunikacja społeczna - nauka o procesach porozumiewania się ludzi. Komunikowanie:-jest procesem porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji,-jego celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami, ideami,-proces ten odbywa się na różnych poziomach, przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki,Rodzaje komunikacji:-pozioma i pionowa,-werbalna, symboliczna i niewerbalna,-formalna i nieformalna,-intencjonalna i nieintencjonalna,-scentralizowana i nie scentralizowana,-osobowa i nie osobowa,Cechy komunikowania:-proces: społ.,kreatywny,dynamiczny, ciągły, symboliczny, interakcyjny,kontekst społeczny,świadomośc,celowośc,nieuchronnośc, złożonośc, nieodwracalnoścTeorie i kierunki badań nad procesem komunikowania się ludziKomunikologia, modele komunikacyjne
Etapy rozwoju nauki o komunikowaniunauka o komunikowaniu pojawiła się na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku jako samodzielna dyscyplina o charakterze interdyscyplinarnym. U jej podstaw znajdują się m.in. filozofia, historia, geografia, psychologia, matematyka itp.ETAPY:etap prekursorski - 2 i 3 dekada XX wieku. J. Dewey wprowadził termin „komunikowanie”Mass Media - lata 30 i 40-te XX wieku. „Ojcowie” nauki o komunikowaniu: Harold Lesswel, Kurt Lewin. Komunikowanie samodzielną dziedziną badań naukowych.Etap konsolidacji nauki o komunikowaniu - l. 50 i 60-te Xxw. W. Schramm.Współczesne badania nad komunikowaniem:szkoła empiryczna - J. Klapper, J. Blumer, E. Katz. Teoria „porządku dziennego” i kultury Gerbnerz szkoła krytyczna - (szkoła Frankfurcka, teoria działania komunikacyjnego Hubermasa,) inne teorie komunikacyjne - teoria spirali milczenia, determinizm technologiczny.Modele komunikacyjne:-modele podstawowe,-m. przypływu informacji-m. efektu długoterminowego-m. semiotyczne-m. pozostałeModel Aktu Perswazyjnego Lasswella (1948)-kto mówi?-Co mówi?-Za pośrednictwem jakiego kanału mówi?-Do kogo mówi?-Z jakim skutkiem mówi?Model przekazu sygnałów Shannona i Weavera (1948):Źródło informacji → nadajnik → źródło zakłóceń → odbiornik → adresatInne wybrane podstawowe modele:-Model trójkątny Newcomba (1953)-Model socjologiczny Rileyow (1959)-Model komunikowania interpersonalnego wg Schramma (1954)System komunikowania społecznego. Podział systemów.Ujęcie sposobu rozumienia systemu komunikowania:instytucjonalny: -ukazanie powiązań między elementami -ukazanie usytuowania elementów -ukazanie liczby, typu, rodzaju elementów np. instytucji, organów, grup, jednostek.Funkcjonalny: -miejsce komunikowania interpersonalnego zajmuje złożony, wieloaspektowy proces komunikowania -pojawiają się nadawcy zespołowi np. formalne organizacje -styczności interpersonalne zastąpione są sformalizowanymi relacjami O typie funkcjonalnym decydują czynniki:-- uczestnicy systemu - kontrola zawartości komunikatów - źródła i drogi dopływu informacji do nadawców i odbiorców
- charakter kontaktów i styczności między członkami systemu- zadania do wykonania dla członków systemu- reguły, normy i wzorce rządzące zachowaniami członków systemu
Komunikacja masowaŚrodki masowego komunikowania: mass media - oznaczają narzędzie komunikacji środki masowej informacji - akcentują masowy charakter przekazywanej informacji środki masowej komunikacji Komunikowanie masowe (pośrednie): -proces emisji komunikatów od nadawcy medialnego (komunikatora masowego) do publiczności środków masowego przekazu za pośrednictwem mediów -między nadawcą pierwotnym, a odbiorcą występuje pośrednik (nadawca wtórny) Cechy komunikowania masowego: -brak bezpośrednich styczności -uczestniczą 2 zmysły - słuch i wzrok, -sprzężenie zwrotne jest opóźnione -kontekst społeczny i polityczny-pośrednik - środki masowego przekazu- występuje selekcjoner - pracownik mediów rządzący przekazem informacyjnym, -odbiorca jest anonimowy - rzesza ludzi (publiczność) KOMUNIKOWANIE SPOŁECZNE: -masowa publicznośc- szeroka, heterogeniczna, anonimowa -nadawca medialny -praktyka, komunikacja publiczna, szybka Komunikowanie masowe, a system medialny: -podstawową rolę w komunikowaniu masowym odgrywa kontekst społeczny bo komunikatorzy masowi powiązani są z organizacjami medialnymi, które wchodzą w skład instytucji medialnej będącej elementem wewnątrzs połecznego Komunikowanie masowe:
odbywa się ono zawsze w społeczeństwie, którego niektórzy członkowie występują w roli nadawców, pozostali zaś w roli odbiorców, a system komunikowania masowego będącym elementem wewnątrz społecznego. Komunikator - osoba pracująca w środkach masowego przekazu lub ich właściciel. Kategorie komunikatorów:właściciele i zarządcy mediami- menadżerowie, dyrektorzy, redaktorzy naczelni etc, twórcy i kreatorzy - reżyserzy, pisarze, artyści etc, dziennikarze, technicy i operatorzy kamer, montaż i inni specjaliści, scenografowie, Aktorzy komunikowania masowego: -użytkownicy, obywatele i konsumenci decydują o powodzeniu lub upadku przedsiębiorstw medialnych, -nadawcy polityczni: politycy stający się na skutek mediatyzacji polityki i ważnymi aktorami medialnymi, System medialny:
Zbiór układów strukturalnych i finansowych, limitowanych przez specyficzne prawne i instytucjonalne czynniki obejmujące problem własności, dostęp do mediów, kontrolę środków przekazu, polityczne ograniczenia.
Podmioty rynku medialnego - współczesne środki przekazu:media drukowane - rynek prasowy i wydawniczy media elektroniczne (radio i tv) nowe media - tematyka sieci kablowo - satelitarnej, informatyczne, telekomunikacji, multimedia, przemysł audiowizualny i wytwórnie filmowe, producenci i dostawcy programów radiowych i telewizyjnych.
Cechy aktualnego systemu medialnego (powstałego w latach 60. Xx w.): - otwartość i dynamika rozwoju - decentralizacja -prywatyzacja - komercjalizacja i konkurencyjność(od mediów publicznych do mediów w systemie rynkowym) - dyfuzja nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych - rozwój rynku medialnego globalnie i lokalnie System komunikowania publicznego i organizacyjnego.System komunikowania publicznego:komunikowanie formalne, które ma na celu wymianę i dzielenie się informacjami mającymi publiczne zastosowanie oraz podtrzymywanie więzi społecznych, za które są odpowiedzialne instytucje publiczne. Cechy komunikowania publicznego: - kompromis między jednostkami a grupami społecznymi w ramach istniejącego prawa, jako rezultat negocjacji sił grup interesów (kontrowersyjny) - charakter regulacji podtrzymującej równowagę systemu, odnoszącej się do procedur informacji o dokumentach do wypełnienia (niełatwy) - gwarancja praw i obowiązków obywateli, praw człowieka, stanie na straży bezpieczeństwa dóbr i ludzi - wyprzedzanie działań instytucji publicznych, przygotowywanie obywateli do nowych rozwiązań prawnych. Formy komunikowania publicznego: -rozporządzanie danymi publicznymi, - stosunki między służbami publicznymi a ich użytkowanikami - promocja usług oferowanych publiczności - podnoszenie prestiżu instytucji publicznych
Nadawcy i odbiorcy w systemie komunikowania publicznego: - system ten ma szeroki zasięg: wiele osób ma status aktora publicznego (politycy, dyrektorzy, władza regionalna i lokalna, urzędnicy i działacze) - obywatel jest podmiotem, partnerem do władzy - odbiorca jest: klientem usług publicznych, decydentem, - zależność ta jest dwustronna, symetryczna, Aktywny odbiorca w systemie komunikowania publicznego: - tworzy komunikowanie publiczne, jest ważniejszy od nadawcy, - komunikowanie publiczne pozwala obywatelom determinować zgodnie z ich orientacjami, zakres oferty publicznej, organizację i odpowiedzialność instytucji społecznych System komunikowania organizacyjnego: jest typowy dla wszelkich instytucji, stąd inna nazwa - system komunikowania instytucjonalnego. Występuje wszędzie tam, gdzie są zamknięte struktury i aparat zarządzania, a więc w instytucjach władzy publicznej, w przedsiębiorstwach, w szeroko rozumianym biznesie, w partiach politycznych, organizacjach społecznych itp.
Istota i zakres skutecznej komunikacji interpersonalnej. O typie systemu decydują czynniki: 1. uczestnicy systemu - ich skład, struktura i cechy 2. kontrola zawartości komunikatów przekazywanych w systemie oraz drogi i sposoby ich dystrybucji 3. Źródła i drogi dopływu informacji do systemu do nadawców i do odbiorców 4. charakter kontaktu, rodzaj styczności między członkami systemu 5. zadania jakie mają do wykonania członkowie systemu 6. reguły, normy i wzorce rządzące członkami systemu Stopień trudności rozmowy w zależności od celów czynniki wpływające na skuteczne komunikowanie się, zdarzenie: wartości, spostrzeżenia, założenia, styl komunikowania się. Porozumienie składa się z:- tego co mówisz - co masz na myśli - co słyszy druga osoba - co druga osoba sądzi że powiedziałeś FILTRY: 1.Uwagi: hałas, przerywanie, warunki zewnętrzne, czas, pośpiech 2. Emocji: uprzedzenie, status danej osoby, wartości, przekonania, przyjmowane założenie 3. Słowne:krytyka, moralizowanie, groźby, rady, zmiana tematu, pocieszenia, język pseudo naukowy Bariery komunikacyjne: 1. Osądzanie: krytykowanie, obrażanie, orzekanie, chwalenie z oceną 2. Decydowanie za innych: rozkazywanie, grożenie, moralizowanie, nadmierne wypytywanie 3. Uciekanie od cudzych problemów: doradzanie, zmienianie tematu, logiczne argumentowanie, pocieszanie,
Style komunikacji: ekstrawertyczny, efektywnej komunikacji, przetargowy, introwertyczny, obronny, Postawy komunikacji: asertywna, dominująca, uległa, manipulacyjna, Zachowania komunikacyjne w konflikcie interpersonalnym: 1. Akty unikania: zaprzeczenia, brak kontynuowania 2. Akty odcinania: bezpośrednie, ukryte odcinanie się 3. Akty jednoczenia - informowaniem, wspieranie, Pomosty komunikacji: - rozumienie siebie, swoich słabych i mocnych stron, samoakceptacja, - zachowania autentyczne i otwarte - odróżnienie faktów od interpretacji - odróżnienie przeszłości od teraźniejszości - budowanie bezpieczeństwa - rozumienie mowy ciała - prawidłowe odbieranie i udzielanie informacji zwrotnych Umiejętność słuchania ważna, bo: - unika się przykrych niespodzianek - efektywnie kontroluje - skutecznie motywuje - łatwiej podejmuje decyzje - szybciej wykrywa problemy - wyprzedza działania innych - rozładowuje konflikty Zasady dobrego słuchania: 1. koncentracja na rozmówcy 2. daj poznać osobie mówiącej jak ją rozumiesz 3. pytaj, gdy czegoś nie rozumiesz, ale nie wyciągaj od kogoś informacji gdy nie chce powiedzieć 4. nie oceniaj Techniki słuchania aktywnego: - parafraza (powtarzanie wypowiedzi swoimi słowami) - odzwierciedlanie uczuć - podsumowanie - dowartościowanie - wyjaśnienie