PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

Wykład 8

Wczesne dzieciństwo - zagadnienia

1. Obszary rozwoju we wczesnym dzieciństwie
(Newman & Newman)

• niemowlęctwo (0-1)

• Społeczne przywiązanie - jakość relacji

• Inteligencja sensoryczno - motoryczna

• Stałość przedmiotu

• Rozwój emocjonalny w powiązaniu dziecko - opiekun

• dzieciństwo (2-3)

• Doskonalenie lokomocji

• Fantazja, tworzenie i zabawa

• Rozwój języka - pojawienie się funkcji symbolicznej

• Samokontrola własnych emocji i otoczenia

2. Czynniki ryzyka we wczesnym dzieciństwie

• biologiczne

• Urazy

• Infekcje mózgowe i wirusowe

• Czynniki toksyczne

• Zaburzenia metabolizmu

• Zaburzenia hormonalne

• Schorzenia somatyczne

• Niedożywienie

Zespół nagłej śmierci łóżeczkowej

3. STADIUM NOWORODKA

•  fazy

• okołoporodowa - 15 - 30 min. po urodzeniu

• neonatalna - do 2 tż

• sfery przystosowania:

• temperatura

• oddychanie

• pobieranie pożywienia

• wydalanie

4. Specyfika noworodka

• Duża głowa

• Charakterystyczny wygląd skóry

• Sine palce

• Opuchnięte oczy

• Zmienna waga

• Oddech

• Ułożenie ciała

• Płacz i krzyk

• Charakterystyczne ułożenie ciała

Ocena noworodka - skala Apgar

• Czynność serca

• Oddychanie

• Napięcie mięśni

• Reakcja na cewnik w nosku

• Zabarwienie skóry

Inne testy: Test Prechtla, SOZN Brazeltona,

5. Rozwój psychoruchowy noworodka

• Grupa ryzyka - dzieci urodzone przedwcześnie

• Odruchy

• Wrodzone zachowania zorganizowane

• Sen i czuwanie

• 6 poziomów snu i aktywności

• Specyfika zmysłów noworodka

6. Rozwój fizyczny we wczesnym dzieciństwie

• Okres szybkiego wzrostu - 1 rż

• Zmiany proporcji

• Rozwój uzębienia

• Rozwój UN

• Proces kostnienia

7. Rozwój motoryczny

• Pionizacja

• Lokomocja

• Stabilizacja

• Manipulacja niespecyficzna

• Manipulacja specyficzna

8. Rozwój poznawczy wg Piageta

• Okres sensoryczno - motoryczny

• Ćwiczenie odruchów 0;0 - 0;1

• Rozwijanie schematów 0;1 - 0;4

• Odkrywanie procedur 0;4-0;8

• Intencjonalne zachowanie 0;8-1;0

• Nowość i eksploracja 1;0 - 1;6

• Reprezentacje umysłowe 1;6 - 2;0

9. Rozwój mowy

• Okres przedsłowny

• Krzyk

• Głużenie

• Gaworzenie

• Gesty

• Ekspresja mimiczna

• Okres wyrazu - holofrazy

• Rozwój słownika - 2 rż

• Eksplozja nazywania

• Zmieniona postać słów

• Rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, spójniki, przyimki i zaimki

• Styl referencyjny i ekspresyjny

• Specyfika mowy małego dziecka - Kaczmarek

• Głoska, sylaba = wyraz

• Reduplikacja sylab

• Powtarzanie wyrazu jednosylabowego

• Opuszczanie sylab w wyrazie

• Skracanie

• Augmentacje

• Metatezy

• Onomatopeje

• Hipergeneralizacje

• Hipogeneralizacje

• Neologizmy

• Hiperregularyzacje

• Liczba mnoga

Okres zdania

• Początek rozwoju gramatyki

• Zlepki dwuwyrazowe

• Równoważniki

• Zdania dwuwyrazowe

• Zdania złożone

• Nieprawidłowe formy osobowe czasowników

• Złe stosowanie reguł składniowych

10. Rozwój emocjonalny

• Ogólne podniecenie ⇒ zadowolenie i niezadowolenie, zainteresowanie

• I, CZ, P, Z, Zm,U

• Uśmiech do dorosłego - 3 - 4 mż

• Odniesienie społeczne - 1 rż

• Uczucia a stan fizyczny

• Wpływ kory mózgowej - 2 rż

• Poszerzenie repertuaru emocji

• Uczucia dominujące

• Kontrola emocji

• Deprywacja emocjonalna

11.Rozwój społeczny

1. Reakcje na dorosłych

2. Reakcja na dzieci

3. Kierunki badań nad rozwojem społecznym

• Jednostka

• Diada

• Poliady

4. Uspołecznienie - uśmiech społeczny, lęk przed obcymi, przywiązanie

5. Schemat rozwoju według Schaffera

• Okres bezpośrednio po porodzie

• 2 m ⇑

• 5 m ⇑

• 8 m ⇑

• 18 m ⇑

6. Teoria przywiązania Bowlby'ego

- brak różnicowania

- preferencja

- silne przywiązanie

- przemieszczanie się w kierunku

7. Procedura Obcej Sytuacji Ainsworth - przywiązanie pewne i niepewne

8. Badania Ruttera - krótkotrwałe i długotrwałe efekty pozbawienia kontaktu z opiekunem

9. Rodzic/opiekun - niemowlę

- epizody wspólnego zaangażowania się

(Bakeman, Adamson)

- snr (Wygotsky)

- rusztowanie (Bruner)

- praktykowanie (Kaye)

- sprawowanie kontroli (Minton, Power i Parke,

Cunningham i Barkley, Brinich, Hoffman, Bornstein)

12. Rozwój osobowości

• Okres płodowy i 1 rż - stan nierozdzielności

• Podstawy rozwoju osobowości - 2 - 3 rż

Orientacja Ja:

• Etap preosobowy / 0;0-0;6/

• Osobowość symbiontyczna

z Ja empatyczno - fizjologicznym /0;6-1;0/

• Osobowość ekspansywna

z Ja pośrednio odzwierciedlonym /1;0-3;0/

Początki tożsamości płciowej / 2;0-3;0/