NIEROZłĄCZNE 1)SZTYWNE:1)tulejowe kołkowe, pasowanie tulei na wale-J8/h7 lub M8/h7 OBLICZENIA:l=3d;D=2d kołki obl. się na ścinanie:4F/dkolka2n;F=2M/d
2)łubkoweMt>=M wartość momentu tarcia między czopem i łubkami wyznacza się zakładajac równomierny rozkład nacisku między współpracującymi powierzchniami Mt=pd(L/2)(d/2); siłę rozciągającą: Q=pdL/n=4Mt/(dn); naprężenia: 4Q/(d(śruby)2)<=kr
3)kołnierzowe:śruby ciasne: 8M/(dśrDn)<=kt (Dśr rozstaw śrub) luźne: M<=Mt=QnniD/2
SAMONASTAWNE łączenie wałów gdy ich osie nie pokrywają się
1)kłowe: siła potrzebna do wył: Q1=2Ms[(/d)-tg(-ρ)/dśr] (dśr-śr.średnica na której położone są kły, d-śr.czopa) siła potrzebna do włączenia:Q2=2Ms[(/d)+tg(+ρ)/dśr] Aby sprzęgło samoczynnie nie wył się jest: Q1>0
2)Oldhama dopuszcza też odchylenie kątowe
3)zębate
4)przaegubowe(Cardana) stosowane przy kątach do 40 stopni
PODATNE
1)kabłąkowe(oponowe)
2)wkładkowe tulejkowe
3)ze sprężynami płaskimi
4)ze spr. Wężykową
STEROWANE: 1)synchroniczne: przełączanie następuje tylko przy równych prędkościach kątowych członów czynnego i biernego (kłowe, zębate,)
2)asyn, moment jest przekazywany w wyniku sił tarcia umożliwia przełączanie przy różnych prędkościach obrotowych
a)cierne; tarczowe Mt>=M
T=F; Mt=T0,5D (śr średnica tarcia; D=(Dz+Dw)/2; trwałość zależy od nacisków powierzchniowych:
p=F/{(Dz2- Dw2)/4}=F/s ; b- szerokość pow. ciernej więc s=Db; spr. na rozgrzewanie: pv<=(pv)dop
wielopłytkowe p=2Mt/[bd2 (i-1); (i-liczba płytek); (pv)dop jest tu 2 do 4 razy mniejsze zależnie od ilości płytek;
stożkowe siła normalna Fn=Fw/sin
T=Fn; '=/sin; Mt=0,5 FwD'; p=Fn/Db =Fw/Dbsin<=ko trwałość powierzchni ciernej w godz: Lh=v/qN (v-zużycie objętościowe powierzchni ciernych;
q-zal od materiałów pary ciernej, stanu pow war smar nacisk prędko temp; N-śr moc tarcia
SAMOCZYNNE:
1)ODŚRODKOWE[rozruchowe] wł. lub rozł. następuje w skutek działania siły odśrodkowej umożliwiają rozruch bez obciążenia silników o dużych prędkościach początkowych. Bezwładność mas członu biernego w początkowej fazie rozruchu powod poślizgi na pow ciernych i dopiero po osiągnięciu odpowiedniej prędkości obr następ przeniesienie całkowitego momentu
2)jednokierunkowe działają pod wpływem siły obwodowej jako siły nacisku lub tarcia
3/bezpieczeństwa ad1)1)
4)elektromagnetyczne
5)hydrodynamiczne