Dzienniki Urzędowe poszczególnych ministrów (ministrów kierujących działaniami administracji rządowej) oraz Dz. Urz. Poszczególnych urzędów centralnych zawierają one, co do zasady te same treści. W każdym z ww dzienników urzędowych znajdują się pakiety (zbiorcze zestawienia) aktów prawnych dotyczących problematyki objętej przedmiotem działania danego ministerstwa bądź też urzędu centralnego.
Orzeczenia TK w sprawach zgodności i niezgodności z Konstytucją w zakresie ww aktów prawnych,
• Wyjaśnienia (wytyczne), które nie posiadają charakteru prawnego i w związku z tym jako niebędące źródłami prawa stanowią tylko wskazówki postępowania w określonych sytuacjach uregulowane w ustawie, np. wyjaśnienie Ministra Finansów w sprawie interpretacji poszczególnych przepisów podatkowych bądź wyjaśnienia prezesa UOKiK w sprawie wysokości kar pieniężnych nakładanych na przedsiębiorców, który prezes UOKiK wskazuje czynniki wpływające na zwiększenie kary.
• Orzeczenia sądowe jak i decyzje administracyjne przedmiotowej dotyczące działalności organu wydającego dany Dz. U.
Wojewódzki Dz. Urz. Ogłasza się w nim m.in.:
• Akty prawa miejscowego wydawanego przez wojewodę
• Akty prawa miejscowego wydawane przez organy gminy, organy powiatu i organy samorządowe województwa.
• Akty Prezesa RM, które uchylają akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę.
• Orzeczenia sądów administracyjnych uwzględniających skargi, które zostały złożone na akty prawa miejscowego.
W ustawie tej zawarte są także postanowienia dotyczące dzienników urzędowych UE.
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej wydawany jest przez Urząd Oficjalnych Publikacji Komisji Europejskiej:
• serii L - legislacja (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia oraz opinie)
• serii C - komunikaty, m. in. dotyczące streszczenia orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i sądów pierwszej instancji
• serii S - umowy publiczne, umowy dotyczące państw UE.
Istnieją dwa rodzaje Dz. Urz.:
• Tzw. Promulgacyjne (Dziennik Ustaw, Dziennik Urzędowy)
• Informacyjne.
Cechą tych pierwszych (promulgacyjnych) jest, iż ogłaszanie aktu prawnego w dziennikach tego rodzaju jest warunkiem rozpoczęcia ich obowiązywania. Istnieje, bowiem konstytucyjna zasada ogłaszania aktów prawnych.
W sytuacji dokonania licznych zmian w ustawie (nowelizacji) możliwość posługiwania się tekstem ustawy może być znacznie utrudniona, dlatego też w takiej sytuacji Marszałek Sejmu posiada uprawnienia do ogłaszania tzw. Tekstów jednolitych.
Sposoby eliminacji norm prawnych z porządku prawnego:
1. Poprzez orzeczenia sądu administracyjnego i decyzje nadzorcze Prezesa RM nad aktami prawa miejscowego wydawane przez wojewodę.
2. W wyniku orzeczeń TK.
Podstawą prawną działalności TK jest ustawa z 01.08.1997.
Trybunał Konstytucyjny to organ władzy sądowniczej powołany przede wszystkim do badania zgodności z konstytucją aktów prawa:
Uprawnienia TK:
1. Badanie zgodności aktów prawnych z konstytucją
2. Rozpoznawanie skarg konstytucyjnych
3. Rozstrzyganie tzw. Sporów kompetencyjnych
4. Badanie zgodności z prawem działalności partii politycznych.
W skład TK wchodzi 15 sędziów, którzy są wybierani na okres 9 letniej kadencji.
Zasady postępowania przed TK:
Trybunał zobowiązany jest w toku postępowania zbadać wszystkie istotne okoliczności, które mogą przyczynić się do wszechstronnego wyjaśnienia danej sprawy. W związku z tym TK nie jest związany wnioskami dowodowymi zaproponowanymi przez uczestników postępowania. W postępowaniu przed TK zasadniczo poza przepisami ustawy o TK zastosowania mają przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego w tym wyjątkiem, iż w sprawach zgodności działalności partii politycznych zastosowanie będą miały przepisy KPK.
Zasadą postępowania przed TK jest jawność rozpraw. TK orzeka w następujących składach:
a) W pełnym składzie rozstrzyga sprawy z zakresu sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
b) W składzie 5 sędziów rozstrzyga sprawy w sprawie zgodności ustaw z konstytucją
c) W składzie 3 sędziów orzeka np. w sprawach o wyłączenie sędziego.
Pełny skład to, co najmniej 9 sędziów. Orzeczenia zapadają większością.
Postępowanie prowadzone, przed TK jest wyłącznie postępowaniem wnioskowym. Mogą to być:
− Wnioski o stwierdzenie niezgodności ustaw z konstytucją
− Pytania prawne
− Skargi konstytucyjne.
TK może także odpowiadać na pytania prawne. Każdy sąd posiada uprawnienia do tego, aby zwrócić się do TK z zapytaniem prawnym, co do zgodności aktu prawnego (ustawy, rozporządzenia) z Konstytucją, jeżeli odpowiedzi na pytanie zadane przez sąd zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. Istnieją dwa podejścia do stwierdzenia przez organy sądowe niezgodności z konstytucją:
1. Pogląd stanowi, iż w sytuacji wątpliwości przy rozpoznawaniu danej sprawy sąd może samodzielnie uznać, iż dany przepis jest niekonstytucyjny.
2. W sytuacji, ww sąd zobowiązany jest do zwrócenia się do TK o wyjaśnienia powyższej kwestii. Ten drugi pogląd znalazł poparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
TK umarza postępowanie w sytuacji:
1. Cofnięcia wniosku o stwierdzenie niezgodności przepisu z konstytucją
2. Cofnięcia pytania prawnego
3. Cofnięcia skargi konstytucyjnej
4. Gdy akt prawny w zakwestionowanym przez skarżącego zakresie utraci moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia przez TK.
Postępowanie:
a) W przedmiocie stwierdza zgodności aktów prawnych z konstytucją
b) W sprawie pytań prawnych.
Istnieje obowiązek udziału w sprawie przedstawicielki organu, który wydał akt prawny, który jest objęty wnioskiem.
W sprawach o stwierdzenie zgodności aktu prawego z konstytucją, w wyniku którego orzeczenia trybunału mogą powstać negatywne skutki finansowe dla budżetu państwa prezes TK zobowiązany jest zwrócić się do RM o wydanie opinii o tym przedmiocie.
Orzekanie w sprawie, tzw. Skarg konstytucyjnych:
Skargi te mogą być wniesione wyłącznie po wyczerpaniu tzw. Drogi prawnej (przejścia z prawem przez wszystkie instancje). Skarga ta może być złożona w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia podmiotowi, który składa skargę odpisu prawomocnej decyzji (w przypadku spraw administracyjnych) lub prawomocnego wyroku (w przypadku spraw karnych lub cywilnych).
Rozpoznawanie sporów kompetencyjnych:
Wyróżniamy dwa rodzaje sporów:
a) Pozytywny, który polega na tym, że co najmniej 2 centralne konstytucyjne organy państwa uznają się za właściwe do rozstrzygania danej sprawy.
b) Negatywna - ma miejsce, gdy co najmniej 2 uprawnione konstytucyjnie organy uważają, że są niewłaściwe dla rozstrzygnięcia danej sprawy.
Badanie zgodności z konstytucją celów bądź też faktycznej działalności partii politycznej.
Zasady orzekania przez TK oraz zasady dotyczące wykonywania orzeczeń:
• Zasadą jest, iż Trybunał rozstrzyga na posiedzeniach jawnych.
• Orzekając TK jest związany granicami wniosku, zapytania prawnego bądź też skargi konstytucyjnej.
• Orzeczenia zapadają większością głosów.
Orzeczenia TK mogą dotyczy cl
a) Całego aktu normatywnego
b) Poszczególnych przepisów tego aktu.
Rozstrzygnięcia TK zapadają w formie wyroku, natomiast w formie postanowienia, np. w sprawach dotyczących sporów kompetencyjnych.
Wyroki TK podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.