BIOLOGIA KOMÓRKI 03.11.2011 r. Ćwiczenia 4.
Temat: Budowa jądra komórkowego.
Prowadzący: dr Anna Wilczek
Zakres treści: Budowa i funkcje jądra komórkowego: otoczka jądrowa, budowa poru, chromatyna: euchromatyna zwarta i luźna, heterochromatyna, jąderko - budowa i funkcje. Rodzaje kwasów nukleinowych. Stopnie kondensacji chromatyny: nukleosom (rodzaje białek histonowych), solenoid, domeny. Białka niehistonowe jądra. Budowa chromosomu metafazowego, budowa telomeru i funkcja telomerazy, znaczenie centromeru i kinetochoru. Chromosom NOR; organizacja chromatyny w jądrze - konfiguracja Rabla. Rodzaje mRNA: Pre-rRNA (jąderko) -> 33-38S, 16-18S, 26S rRNA; hnRNA -> mRNA (jądro); małocząsteczkowe (jądro): 4S tRNA, 5S rRNA, SnRNA i jego funkcja, pojęcie rybozymu.
Studenci biorą udział w ćwiczeniach w fartuchach ochronnych.
Zadanie 1.
Obserwacja budowy jądra komórkowego bawionego safraniną w mikroskopii świetlnej na przykładzie komórek epidermy wewnętrznej strony liścia spichrzowego cebuli. Skórkę liścia spichrzowego cebuli umieścić na szkiełku podstawowym. Stosowane roztwory barwnika:
a) 1% safranina w wodzie.
b) 2% orceina w kwasie octowym 45% z dodatkiem 1 n HCl (9:1).
Preparat umieścić w kropli barwnika na kilka minut. Nie dopuścić do wyschnięcia barwnika. Po kilku minutach przepłukać preparat wodą, po czym zamknąć preparat w wodzie. Obserwować kolejno przy powiększeniu 100x, 400x i 600x.
Wykonać rysunki widocznych struktur. Zwrócić uwagę na kształt i rozmiar jądra, obecność jąderek.
Zanotować zastosowane barwniki oraz uzyskany efekt barwny.
Zadanie 2.
Wykonać schematyczny rysunek chromosomu metafazowego NOR, opisać: ramię p i q, centromer, kinetochory, chromatydy, przewężenie wtórne, satelitę.
Zadanie 3.
Obserwacja jądra komórkowego epidermy liścia spichrzowego cebuli w technice kontrastu fazowego. Wykonać rysunek widocznych struktur. Zwrócić uwagę na kształt i rozmiar jądra, obecność jąderek.
Sugerowana literatura:
Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P.: Podstawy Biologii Komórki. PWN. 2009.
Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L.: Biologia komórki roślinnej. PWN. 2008.