Psychologia społeczna - ćwiczenia
Zaliczenie ćwiczeń:
obecność (dopuszczalna 1 nieobecność)
ocena z kolokwium (dwie części: 3 pytania z ćwiczeń, 2 pytania z lektury)
aktywność
prezentacja - 15-20 minut, mają się na niej znaleźć najważniejsze rzeczy , a nie wszystko, co będziemy mówić, ważna jest interaktywność z grupą, 3 dni wcześniej trzeba ją wysłać do akceptacji do prowadzącej.
Zaliczenie wykładu:
test 15 pytań
10 pytań otwartych po 2 punkty
punkty ujemne
Zaliczenie: 22 stycznia na zajęciach
Obowiązkowe do przeczytania: CIALDINI
Inne lektury:
Aronson „Psychologia społeczna”/”Człowiek istota społeczna”
Wojciszek „Człowiek wśród ludzi”/”Psychologia społeczna”
Część rzeczy będzie do opracowania samemu ^^
Dlaczego Marek zaatakował Jana:
różnica pozycji społecznej
różnica wieku
stereotypowe myślenie
igranie z emocjami
niezrealizowane marzenia Jana
środowisko.
Różne perspektywy:
Perspektywa poznawcza - szukanie przyczyn zachowania w procesie poznawczym. Ludzki umysł jest tak zbudowany, żeby uprościć życie, dlatego opiera się na pewnych schematach i skojarzeniach.
Perspektywa ewolucyjna - jeden słabszy - drugi silniejszy. Słabszy nie odda. Silniejszy postępuje zgodnie z prawem natury. Szukanie w historii gatunku przyczyn danego zachowania, np. mężczyźni szukają instynktownie w kobietach rodzicielki dla swoich przyszłych dzieci, a kobiety w mężczyznach szukają oparcia i bezpieczeństwa.
Perspektywa społeczno-kulturowa - na zachowanie ludzi wpływa środowisko, w którym jednostka się rozwija.
Perspektywa motywacyjna - ludzkimi zachowaniami kierują motywy, poczucie własnej wartości. Motyw waloryzacji, czyli dowartościowywania się. Ten motyw jest ważniejszy niż perspektywa ewolucyjna.
Teoria społecznego uczenia się - modelowanie, czyli naśladowanie innych zachowań. Na to wpływa rodzina, wykształcenie, środowisko, możliwości intelektualne. To jest wynik procesów uczenia się. Mogą istnieć warunki instrumentalne albo sprawcze (zachowanie nagradzane lub zachowanie karane).
Uwarunkowanie klasyczne - odruch Pawłowa, przyzwyczajanie zachowań nieświadomych.
16/10/2012
Komunikowanie się to przekazywanie informacji, porozumiewanie się. Słowa, które kojarzą się z komunikowaniem: komunia, komuna, komunizm, komunikacja - we wszystkich tych słowach elementem łączącym jest „wspólnota”.
Celem komunikowania jest tworzenie wspólnoty.
Co jest ważne w komunikowaniu się:
Nadawca
Odbiorca
przekaz
kanał - determinuje kontekst.
kod - jest istotny z punktu widzenia psychologicznego.
sprzężenie zwrotne
kontakt
kontekst są z nim związane czynniki sytuacyjne.
szumy.
Co wpływa na komunikacje niewerbalną - jakie czynniki związane z Nadawcą i Odbiorcą:
kultura
osobowość
temperament
płeć psychologiczna
nastrój - jest bardziej trwały od emocji.
emocje.
Osobowości:
ekstrawersja - uzewnętrznianie swoich potrzeb
introwersja - komunikowanie się bardziej „do siebie”
ambiwarencja - pośrodku
To raczej zawsze nadawca będzie bardziej ekspresyjny niż odbiorca.
Kontekst zależy od:
a) miejsca, w którym odbywa się komunikacja:
- miejsce dospołecznione - restauracja, kawiarnia
- miejsce odspołecznione - poczekalnia.
b) czas
c) liczba osób w grupie (optymalna 4-6) - im więcej osób tym więcej szumów
d) formalność
e) role społeczne/rozkład władzy
f) usytuowanie partnerów interakcji - naprzeciwko siebie (w opozycji do siebie - dystans, narzucanie kontaktu wzrokowemu), obok siebie (za blisko), bokiem do siebie (najbardziej komfortowo), na końcach po przeciwnych stronach stołu („nie chce mieć z tobą nic wspólnego”).
Język migowy - to komunikacja werbalna (bo to jest kod).
Komunikacja niewerbalna:
a) indywidualna:
- mowa ciała (gesty, mimika, postawa, sposób porozumiewania się, zapach)
- oczy - ruchy gałek ocznych (jak ktoś parzy w lewy górny róg - tzn. kłamstwo - bo prawa półkula odpowiedzialna jest za tworzenie; rozszerzanie źrenic - pozytywne emocje; jak ktoś ma ciemne oczy jest postrzegany za bardziej sympatycznego i godnego zaufania)
- sposób mówienia: ton głosu, prędkość mówienia, akcent.
b) interakcyjna (minimum 2 osoby):
-dotyk
-dystans personalny - Edward Hall:
*strefa ochronna (intymna) - pół metra
*dystans osobisty 40-120 cm
*dystans społeczny 120-360 cm
*dystans publiczny powyżej 360 cm
-kontakt wzrokowy
-terytorialność.
Podział KNW:
ilustratory - ilustrują, wzbogacają, uzupełniają
emblematy
regulatory - elementy komunikacji pozawerbalnej, np. pochylanie się do kogoś, kontakt wzrokowy
ekspresje afektu - mimika, 6 uniwersalnych emocji
adaptatory (manipulatory) - pokazują emocje (drapanie się po głowie, chwytanie kosmyka włosów)
Funkcje komunikacji pozawerbalnej:
ekspresyjna - informowanie o emocjach i postawach
wzbogaca i uzupełnia komunikację werbalną
wzmacnia spójność między jedną komunikacją a drugą
zupełnie zastępuje komunikację werbalną
nawiązywanie kontaktu, tworzenie więzi
reguluje przepływ rozmowy - powoduje lepsze zrozumienie, wypowiedź można zmienić w zależności od rozmówcy.
Cechy komunikacji pozawerbalnej:
nieświadoma więc wiarygodna
mniej kontrolowana
gesty, mimika jeszcze jesteśmy w stanie kontrolować, natomiast to, co poniżej pasa już trudniej nam kontrolować (oczywiście chodzi o nogi)
bezkodowa - mniej precyzyjna
wysoko kontekstowa - znacznie gestu uzależnione jest od kultury
stała - trwa cały czas
wielokanałowa - „wszystko mówi”.
Wypowiedzi kwalifikacyjne - nie wprost, tylko „na około” tematu
Lateralizacja - specjalizacja mózgu.
Sposób poznawania świata i ludzi - trzy cele:
a) uproszczenie rzeczywistości - bo zbyt dużo informacji, mamy ograniczenia czasowe i umysłowe. Nasz mózg nie nadąża za nadmiarem informacji.
Mamy efekt google - mniej korzystamy z mózgu i pamięci, bo wszystko możemy sprawdzić w Internecie. Google jest naszą pamięcią zewnętrzną.
b) poczuć się lepiej
c) zrozumieć jak najlepiej.
Strategie upraszczające:
a) Schematy - uporządkowany zbiór, wzór, który narzuca nam pewien sposób myślenia, np. stereotyp (uproszczona wizja danej grupy). Efekt schematu - teorie dotyczące świata i innych ludzi, np. białe kozaczki. Poza tym nie wszystkie schematy są uniwersalne kulturowo.
Z kilku schematów wybieramy te najbardziej popularne - z tych, których najczęściej używamy lub z tych, których ostatnio korzystaliśmy.
Schemat narzuca nam interpretacje wydarzenia.
Zagrożenie związane ze schematem: media mogą nam coś narzucić.
*Efekt uporczywości - nawet jeśli docierają do nas informacje, to my i tak mamy pewien schemat w głowie. Silne pierwsze wrażenie, którego nie możemy zmienić.
*Zjawisko wrogich mediów - badając grupy skonfliktowane i chcąc zachować obiektywizm, dla każdej ze zwaśnionych stron zawsze będziemy nieobiektywni.
*Samospełniające się proroctwo - sytuacja, kiedy narzucony schemat pokazuje rzeczywistość, schemat na nią wpływ, np. jeżeli ktoś jest niemiły dla mnie, bo myśli, że ja jestem niemiła, to ja zaczynam być dla niego niemiła.
Schemat wpływa na zachowanie wobec obiektu, który odpowiada nam tym samym.
Atrakcyjność fizyczna - ładniejsze dzieci mają lepsze oceny - to też może być wina schematu, który powstaje w głowie nauczyciela.
b) Heurystyki
*Heurystyka dostępności - przeceniamy znaczenie rzeczy, o których słyszymy. Oceniamy dostępność danego zdarzenia na podstawie tego, jak często o nim słyszymy.
*Heurystyka zakotwiczenia i dostosowania - korzystamy z informacji, którą traktujemy jako punkt wyjścia. Heurystyka zakotwiczenia: ile mamy % biednych krajów na świecie - jedna osoba podaje 40% i wszyscy oscylują wokół tej liczby - bo tak jest bezpiecznie.
*Heurystyka reprezentatywności - oceniamy na podstawie jej podobieństwa do przypadku losowego.
c) Podstawowy błąd atrybucji - wyjaśniamy czyjeś zachowanie, odwołując się do przyczyn wewnętrznych. Koncentrujemy się na aktorze, a nie na przyczynach. Robimy tak, bo jest dla nas łatwiej rozumować w ten sposób. W kulturach indywidualistycznych szukamy przyczyn wewnątrz aktora, w kulturach kolektywistycznych szukamy przyczyn w środowisko zewnętrznym. Dlaczego?
*Perspektywa aktora i obserwatora - Dlaczego Ana studiuje psychologię? A dlaczego ja studiuję psychologię? - dwie różne odpowiedzi szukające przyczyn u różnych źródeł.
*Wnioskowanie z prób niereprezentatywnych - i uogólniamy na wszystko.
d) Ukryta teoria osobowości - tendencja do wnioskowania o innych cechach osobowości na podstawie jednej cechy (efekt aureoli)
e) Efekt halo - budowanie pierwszego wrażenia na podstawie jednej cechy.
Efekt aureoli - jedna pozytywna cecha
Efekt diabelskości -jedna negatywna cecha.
27/11/2012
Strategia podnoszenia poczucia własnej wartości
Atrybucje w służbie ego |
Atrybucje obronne (teoria opanowanej trwogi) |
1. Atrybucje sukcesów i porażek - porażki wyjaśniamy czynnikami zewnętrznymi, a sukcesy wewnętrznymi (mężczyźni częściej zrzucają winę niż kobiety - lata 70. dzisiaj wygląda to pewnie inaczej, ale nadal faceci w tym przodują)
2. Świecenie odbitym blaskiem - podpisanie się pod czyjś sukces (sukces ma wielu ojców) → my wygraliśmy, ale ONI przegrali
3. Porównanie społeczne: a) do gorszych → żeby się pocieszyć b) do lepszych → żeby się zmotywować Ktoś o niższej samoocenie będzie porównywał się do lepszych. Jeżeli ktoś ma kontrolę nad sytuacją, wtedy będzie porównywał się do lepszych, a jak ktoś nie ma panowania, wtedy lepiej porównywać się do gorszych.
4. Złudzenie kontroli - samemu typujemy liczby w lotka, żeby mieć „kontrolę” nad naszym losem
5. podkreślanie atutów/minimalizowanie słabości |
1. Wiara w sprawiedliwy świat - dobre rzeczy przytrafiają się dobrym ludziom, złe rzecz przytrafiają się złym ludziom. W kulturach indywidualistycznych oznacza to: mam coś, na co zasłużyłem.
2. Nierealistyczny optymizm do własnej przyszłości - ludzie podwajają prawdopodobieństwo, że spotkają ich dobre rzeczy, natomiast te złe mogą się przytrafić komuś innemu. |
Sposoby podnoszenia jakości decyzji:
1. Pozyskiwanie bezstronnych informacji
2. Bycie swoim adwokatem diabła - te decyzje, które odrzuciliśmy są złe, a może są jednak dobre - więc uzasadniamy i usprawiedliwiamy swoje decyzje.
3. Model współzmienności - chroni nas przed podstawowym błędem atrybucji
a) Spójność - powtarzalność w czasie
b) Wybiórczość - jak zachowuje się wobec innych bodźców
c) Zgodność - jak inni się zachowują wobec tego samego bodźca
Przykład: Kobieta krzyczy na dziecko na ulicy.
Atrybucje WEWNĘTRZNE - wysoka spójność, niska wybiórczość (często), niska zgodność
Atrybucje ZEWNĘTRZNE - wysoka spójność, wysoka wybiórczość (rzadko), wysoka zgodność
Z reguły ludzie przypisują przyczyny do atrybucji wewnętrznych, czyli wina tkwi w człowieku, a ofiara sama sobie jest winna.
5