Rozwój człowieka
Okres prenatalny - można ustalać płeć dziecka i jego zaburzenia. Można mówić o psychologii dziecka. Rozwój trwa 9 miesięcy i jest intensywny.
Fazy rozwoju prenatalnego
Faza jajowa (trwa od zapłodnienia do zagnieżdżenia zarodka w ścianie macicy)
Ustalają się cechy dziedziczne oraz wrodzone. Następuje przekazanie chromosomów od matki i ojca. Kiedy komórka jajowa się przemieszcza następuje jej podział. Jest największa. Zygota podlega podziałom: narula, blastula, gastrula.
Niektóre właściwości dziedziczne
Kolor oczu
Wzrost
Skłonność do chorób
Hemofilia
Astygmatyzm
Grupa krwi
Inteligencja
Talent np. słuch muzyczny
Temperament
W fazie jajowej powstaje 8 z 45 generacji komórek
Faza embrionalna (do końca 2 miesiąca)
Tworzą się zaczynają funkcjonować wszystkie wązniejsze struktury zewnętrzne i wewnętrzne (płuca, nogi, uszy, nerki itd.), mózg wysyła fale mózgowe.
Zarodek mierzy 3,81 - 5,08 cm i waży 28, 35 g.
Istnieje duża łatwość uszkodzenia dziecka.
Serce jest w postaci rurki
Środowisko wewnętrzne:
Łożysko -pulchna poduszka, zbudowana z tkanki embrionu i matki. Tu odbywa się wymiana produktów zużytych (od dziecka) na świeże (od matki) na zasadzie osmozy.
Pępowina - sznur łączący płód z łożyskiem złożony z 2 tętnic i 1 żyły, długość około 50 cm umożliwia aktywność płodu.
Pęcherz płodowy - worek uzupełniony płynem i złożony z kilku warstw (owodnia, omocznia, kosmówka). Przymocowany jest do łożyska
Czynniki uszkadzające płód:
niedożywnienie - powoduje zmniejszenie mózgu
infekcje (różyczka) - wady wrodzone, upośledzenie narządów zmysłu
stres - poronienie, przedwczesny poród, rozszczepienie podniebienia, niedorozwój
Do końca fazy embrionalnej powstaje 30 z 45 generacji komórek
Faza płodowa
Rozwijają się zewn. i wewn. Struktury organizmu. Następuje rozwój zmysłów i aktualności. Zaczyna się rozwój psychiczny.
Powstaje 41 z 45 generacji komórek.
Pojawia się faza REM, w której występują marzenia senne i następuje porządkowanie informacji
Już 4-mies. Płód przeciąga się, połyka, ssie kciuk
Rozwijają się zmysły: równowagi, dotyku, bólu, smaku, wzroku, słuchu
Kształtują się odruchy wrodzone: chwytny, Moro (chwytny)
Dzieci bardziej aktywne okazują się rozwinięte ruchowo
Nadmierne - płaczą, są drażliwe, wykazują nadruchliwość we wczesnym dzieciństwie wszystkie
Psychiczne życie płodu:
zdolność uczenia się i zapamiętywania
przeżywanie prostych emocji: zadowolenie - stres - substancje trafiają z układu krwionośnego matki do krwioobiegu dziecka. Dziecko to otrzymuje np. adrenalinę i to wywołuje stany emocjonalne i jeśli się powtarzają to dziecko się uczy
dziecko pamięta swoją pozycję prenatalną przez całe życie
Okres postnatalny
Dzieli się na podokresy:
faza noworodka (kilka tygodni trwa, przystosowuje się do życia pozamacicznego)
faza niemowlęca
faza poniemowlęca
ROZWÓJ MOTORYCZNY (postawa ciała, lokomocja- przemieszczanie się w przestrzeni
, manipulacja-ruchy rąk z przedmiotami)
2 miesiące - pozycja pozioma, horyzontalna (przewaga zginaczy nad prostownikami), główka spada, asymetria (jedna rączka podkurczona, druga wyprostowana), lekko kopie nóżkami
3 - dziecko położone potrafi oderwać się od podłoża, dobrze opanowuje ruchy głowy, najchętniej układa się na brzuchu, lub na plecach, wyciąga ręce do podanych przedmiotów
4 - skupia wzrok na drobnych przedmiotach, siedzi z niewielkim opraciem, obraza się na boki delikatnie, odwraca głowę w kierunku dochodzących dźwięków, trzyma głowę do góry, kiedy jest unoszone do pozycji siedzącej
5 - siedzi bez podtrzymywania w pasie wyciąga ręce ku przedmiotom
6 - chwyta rękami za stopy, odwraca głowę na boki, trzyma się podpory siedząc (dłużej siedzi), unosi klatkę piersiową
7 - postukuje zabawką, plecy ma pochylone do tyłu, siedzi z niewielką pomocą, zanika synkretyzm spostrzegania
8 - wyrzuca zabawki z łóżeczka, stoi trzymany za obie ręce, siedzi samodzielnie, pełza do przodu,
9 - raczkuje przy użyciu rąk i kolan, raczkuje, ma dużą głowę
10 - chodzi podtrzymując się dwoma rękami - pozycja pionowa, trenuje równowagę, raczkuje gdy napotka przeszkodę
11 - stoi samodzielnie, siedząc obraca się dookoła, chodzi trzymając się za jedną rączkę
12 - wkłada piłkę do pudełka, buduje wieże z klocków, staje samodzielnie, bez oparcia, może posługiwać się łyżką, rozpoczyna regularny stolec, próbuje samodzielnie chodzić
15 - pije samodzielnie z filiżanki, popycha przed sobą wózek, rozbiera się, otwiera i zamyka szuflady
18 - dotyka, ściąga, wchodzi po schodach podtrzymując się obustronnie, biega sztywnointeresuje się otoczeniem
19 - prakcja(?!) - opanowuje ruchy narzędziowe np. ołówek
21 - sprawnie posługuje się łyżką, trzyma się poręczy wchodząc po schodach, samo wchodzi ale się trzyma
2 lata - chodzi, biega pewnie, mało rozlewa przy jedzieniu, kopie z rozmachem piłkę, trzyma kubek jedną ręką, potrafi jeździć na 3-kołowym rowerku,
2,5 - rysuje kreski, okręgi, wchodzi po schodach krokami naprzemiennymim, potrafi budowac konstrukcję z klocków
3 - samodzielnie je, załatwia sam potrzeby fizjologiczne, próbuje tańczyć, huśta się, wspina się,
Ksztaltowanie się krzywizn kręgosłupa
1 półrocze - chodzenie samodzielne, z pomocą
2 półrocze - raczkowanie, pełzanie, przewroty wokół osi ciała, przewroty z boku na bok, przyruchy - wyciągnięty języczek
Chwyt prosty - urychomiony staw barkowy
Chwyt dłoniowo - łokciowy- uruchamia staw łokciowy
Chwyt nożycowy - rych łykowaty
Chwyt pęsetkowy - staw nadgarstkowy
Chwyt małpi
Chwyt moro
Dowodem rozowju manipulacyjnego jest piętrzenie się klocków (30 mies. Buduje wieże 3D)
Rozwój MYŚLENIA
Spostrzeganie, jej forma poznania - zasięg jest ograniczony
Myślenie polega na opanowniau posiadanymi informacjcjami. Materiałem myślowym mogą być też sądy i pojęcia, polega na przekształcaniu informacji, przekształcenia te nazywamy operacjami. Dane spostrzeżenia - materiał myślenia stanowią wówczas wyobrażenia
Spostrzeżenia - wyobrażenia odtwórcze, twórcze
Czynność wewnętrzna - interioryzowana
Ludzkie poznanie wykracza poza dostarczane informacje. Lekarz na podstaiwe objaw stawia diagnozę (np.)
Wykraczanie jest takie:
klasyfikowanie obrazów wg barw, kształtu, czy wielkości
wznoszenie budowli z klocków
Czynności prowadzące do bezpośredniego poznania rzeczywistości - to myślenie
Charakterystyka materiałów:
spostrzeżenia - są podstawą powstawania schematów poznawczych - jest to rodzaj myślenia sensoryczo-motorycznego (u dzieci do 2 roku życia)
intencjonalność myślenia dziecka - gdy dziecko powtarza jakiś ruch. Cel - shcemat główny - uchwycenie zabawki. Środek - schemat pomocniczy - pociąganie za sznurek
wyobrażenia - są odzwierciedleniem obiektu
Rodzaje:
odtwórcze - wierny obraz
twórcze - nową całość łączą w wyniku połączenia różnych wyobrażeń
antycypacyjne - związane z przewidywaniem ruchów, przekształcenia (późne dzieciństwo)
i reprodukcyjne - odzwierciedlenie stanów
interioryzacja - myślenie wewnętrzne oparte na wyobrażeniach
Analiza - polega na wyodrębnieniu jakiejś całości
Synteza - polega na łączeniu tych elementów
Metoda prób i błędów - pierwsze nasuwające się rozwiązanie, które jest nie przydatne (niemowlęcym i poniemowlęcym wieku) i dziecko próbuje. To zdolność różnicowania bodźców.
Słuch - zdolność do różnicowania fonemów, preferuje język rodziny
Smak, węch, dotyk - zdolnośc różnicowania od urodzenia
Wzrok - różnicowanie barw podstawowych spostrzeganie stałości kształtu, barw i wielkości, zdolność do odróżniania bodźców o strukturze uporządkowanej, ujmowanie schematówludzkiej twarzy. Ujmowanie w całości kształtu obiektów jako podstawa tworzenia kategorii (dziecku pokazywano koty a nakońcu psa, bo tworzyły klasę percepcyjną te koty, a pies nie należał do klasy), różnicowanie 4 podstawowych barw
Spostrzeganie głębi - 9 mies. Zatrzymywały się na krawędzi, dostrzegały przepaść, 8 mies. Nie widziały tej głębi.
Eksplorowanie przedmiotów - dziecko ogląda, bierze do buzi - żeby poznać to.
Rozówj poznawczy jest podstawą myślenia.
Piaget - dziecko od początku jest inteligentne, int. Na poziomie sensorycznym. Dziecko od początku jest inteligentne, ale opiera się na spostrzeganiu i czynnościach wykonywanych w działaniu (nie myśli). Dziecko wielokrotnie coś ogląda tworzy pewien model svchemat, wewętrzny, czynnościowy. Schemat widzenia chwytania itp. To są jakby wewnętrzne modele, przepisy. Pierwsze modele wywodzą się z czynności odruchowych (schemat pierwotny), później na przedmioty (sch. Wtórny) potrząsanie (4-8 m. Kołysanie), później się koordynuje czyli te dwa schematy są łączone razem, chwyta sznurek, pociąga, żeby zabawkę zdobyć.
Działanie:
Tworzenie się schematów funkcjonalnych klas obiektów: *przedmioty do potrząsania, postukiwania itd. 3 kwartał 1-roku, * ustala się relacje między elementami oznaczonymi i oznaczającymi na poziomie oznaki. Ustala się relacja między elementem oznaczonym i oznaczjącym na poziomie oznaki.
Element oznaczający - pozycja przy karmieniu, 2-4 m. Dziecko może wykonywać jakiś gest np. na widok znanego przedmiotu, zachowanie innej osoby
Element oznaczony - czynność ssania. Dziecko, które wielokrotnie bawiło się grzechotką wykonuje jest taki, że wie że to grzechotka, zachowanie innej osoby.
Dziecko rozwiązuje problemy w dwojaki sposób (okres sensoryczno - motoryczny-Piaget)
czynne eksperymentowanie - dziecko działa na przedmiotach, przekręca, przyciąga. Wszystkie schematy jakie na to wskazują, ale nie powtórzy tego co nie prowadzi do rozwiązania. Proces jest mozolny, ale nie wie, musi wypróbować to co zna, aż natrafi na to co rozwiąże jego problem.
Wykonuje operacje myślowe - pow. 18 mies. - droga kombinacji myślowych. Materiałem stają się wyobrażenia, nagła koordynacja schematów (inwencja). Dziecko wypróbowuje w myśli, a nie w działaniu już. Przegląda jakie możliwości ma. Jest to szybkie i wybiera to co jest dobre do rozwiązania problemu (inwencja)
Do 1,5 miesiąca można spostrzec to, że dziecko rozwiązuje problemy na zewnątrz, potem już poprzez myśli wewnętrzne
Rozwój mowy, osobowości, społeczny, motoryczny (wiek przedszkolny) i cała reszta w zeszycie
2