Charakterystyka regionu
Warmia i Mazury to dwie historyczne krainy północno - wschodniej Polski, należące do najatrakcyjniejszych regionów turystyczno-krajoznawczych i rekreacyjnych naszego kraju.
Województwo jest podzielone na 19 powiatów ziemskich i dwa miasta wydzielone (powiaty grodzkie Olsztyn i Elbląg) oraz 116 gmin, w tym 16 miejskich, 33 miejsko-wiejskich i 67 wiejskich. Sieć osadniczą tworzy 49 miast i ponad 3.900 jednostek osadniczych. Największe miasto to Olsztyn (88 km kw.) i Elbląg (80 km kw.).
Region zamieszkuje nieco ponad 1,4 mln osób, co stanowi 3,8 proc. ludności Polski. Mała liczba mieszkańców wraz z rozległą powierzchnią powodują, że średnia gęstość zaludnienia jest dwukrotnie mniejsza niż w innych częściach kraju i wynosi 60 osób na km kw., a na obszarach wiejskich 25 osób na km kw.
Atrakcje przyrodniczo-krajobrazowe
Urozmaicony krajobraz, duża liczba jezior, znaczna powierzchnia pokryta lasami, liczne rezerwaty i pomniki przyrody, bogata i ciekawa przeszłość historyczna, cenne zabytki architektury to główne zalety tego zakątka Polski
Warmia i Mazury zwana jest „Krainą Tysiąca Jezior” lecz w rzeczywistości posiada ich znacznie więcej bo ok. 2000 jezior o ogólnej powierzchni powyżej 1 ha. Wśród nich jest największe polskie jezioro Śniardwy. W okolicach jezior skupione są znane ośrodki turystyczno-wczasowe jak Mikołajki, Giżycko, Węgorzewo, Ruciane-Nida czy Stare Jabłonki. Niezwykle atrakcyjne są układy rzek i jezior, tworzące wielokilometrowe szlaki wodne, m.in. Kanał Ostródzko-Elbląski, Szlak Spływów Krutynią, Szlak Wielkich Jezior Mazurskich.
O atrakcyjności regionu decydują walory przyrodniczo-krajobrazowe, często unikatowe w skali europejskiej, oraz bogata fauna i flora. Miłośnicy przyrody mogą podziwiać piękno krajobrazu w trakcie turystycznych wędrówek. Znajdują się tu duże kompleksy leśne, w tym Puszcza Piska, Puszcza Borecka i część Puszczy Romnickiej.
Ponadto województwo posiada największy w kraju obszar chronionego krajobrazu. W celu ochrony gatunków roślin i zwierząt utworzono 102 rezerwaty przyrody oraz 6 parków krajobrazowych. Warmia i Mazury posiadają ponad 2200 pomników przyrody.
Warmia i Mazury to przede wczystkim raj dla kajakarzy, którzy mogą korzystać z wielu atrakcyjnych szlaków m.in. na rzekach Krutynia, Ukta czy Wel. Zimą miłośnicy białego szaleństwa szkolą swe umiejętności narciarskie na malowniczych wyciągach narciarskich w Gołdapi, Mrągowie, Lidzbarku Warmińskim.
Zabytki
Atrakcyjność województwa wzmacniają liczne zabytki architektury. Z dawnych fortyfikacji zachowały się w dobrym stanie zamki krzyżackie i biskupie w Olsztynie, Nidzicy oraz Lidzbarku Warmińskim.
Architekturę sakralną reprezentują liczne kościoły gotyckie, w tym katedra we Fromborku, dobromiejska kolegiata oraz nieliczne w Polsce kościoły drewniane w Wieliczce, Ostrykole czy Lubawie. Barokową perłą architektoniczną, jest sanktuarium maryjne w Świętej Lipce. Co roku przybywają tu liczni pielgrzymi z całego świata. W kościele na szczególną uwagę zasługują organy wyposażone w ruchome elementy dekoracyjne. Licznie odwiedzane przez turystów są także sanktuaria w Stoczku Klasztornym oraz Gietrzwałdzie.
Osobistości regionu
Z regionem związanych jest wielu wybitnych przedstawicieli Polskiej kultury, nauki i sztuki. Przez blisko czterdzieści lat na Warmii mieszkał i pracował Mikołaj Kopernik.
W Lidzbarku Warmińskim przez trzydzieści lat urzędował biskup warmiński Ignacy Krasicki. Pozostawił po sobie znaczny dorobek literacki.
Synem tej ziemi był również urodzony w Barczewie kompozytor polski, Feliks Nowowiejski. Jego imię nosi obecnie filharmonia olsztyńska.
Z Giżycka wywodzi się znany historyk polski, wieloletni dyrektor Zakładu Naukowego im. Ossolińskich we Lwowie, Wojciech Kętrzyński.
W Nidzicy urodził się historyk i honorowy obywatel „wiecznego miasta”, Ferdynand Gregorowiusz.
Na naszych ziemiach urodził się także pierwszy noblista w dziedzinie medycyny Emil Behring. Ponadto z regionu wywodzi się wiele innych osób takich jak filozof J. G. Herder, orientalista Ignacy Pietraszewski, pisarz niemiecki Ernst Wiechert, malarz Jan Antoni Blank, poetka Maria Zientara Malewska.
Województwo zajmuje 24 tys. km kw., co stanowi 7,7 proc. powierzchni kraju. Jest czwarte pod względem wielkości. Północna część województwa graniczy z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Są tu zlokalizowane przejścia graniczne: drogowe w Bezledach, Gronowie, Gołdapi, kolejowe w Braniewie, Bartoszycach, Skandawie, morskie w Elblągu i Fromborku.
Na naszych ziemiach urodził się także pierwszy noblista w dziedzinie medycyny Emil Behring. Ponadto z regionu wywodzi się wiele innych osób takich jak filozof J. G. Herder, orientalista Ignacy Pietraszewski, pisarz niemiecki Ernst Wiechert, malarz Jan Antoni Blank, poetka Maria Zientara Malewska.