Krajoznawstwo cz.II
Walory turystyczne-klasyfikacja
Kryteria podziału walorów turystycznych:
Stopień ingerencji człowieka w ich powstawanie
- przyrodnicze
- antropogeniczne
Ranga
- międzynarodowe
- krajowe
- regionalne
- lokalne
Dostępność czasowa
- stałe
- sezonowe
- okazjonalne
Rozkład przestrzenny
- punktowe
- liniowe
- powierzchniowe
Wieloprzestrzenne walory przyrodnicze- niewielkie przekształcenia chronione prawnie
Motywy podjęcia podróży turystycznej
- wypoczynkowe
- krajoznawcze
- specjalistyczne
Walory krajoznawcze- obiekty materialne lub niematerialne, naturalne lub antropogeniczne będące przedmiotem zainteresowania turysty (T. Lijewski)
walory przyrodnicze
walory pozaprzyrodnicze (kulturowe, antropogeniczne)
Przyrodnicze walory krajoznawcze dzieli się ze względu na stopień ingerencji człowieka w ich powstanie:
*przyrodnicze:
-ukształtowane przez człowieka
-ukształtowane częściowo przez człowieka (parki narodowe, krajobrazowe, punkty widokowe)
-ukształtowane bez ingerencji człowieka;
*antropogeniczne:
- pozaprzyrodnicze
-kulturowe.
Funkcje walorów krajoznawczych:
dokumentacyjno-ochronne
naukowe
poznawcze (dydaktyczno- wychowawcze)
estetyczne
religijne
umożliwiają przeżycia duchowe
Kształtują świadomość odbiorcy- turysty
Systematyka przestrzenna walorów krajoznawczych (wg. Przybyszewskiej- Gudelis)
Centra krajoznawcze
Warszawa, Kraków, Trójmiasto- największy ruch turystyczny w Polsce
Wrocław, Poznań
Toruń, Lublin, Szczecin
Łódź, konurbacja Katowice-Chorzów
Ośrodki krajoznawcze- miasto o wielkości i funkcjach ponadlokalnych, charakteryzuje się skupieniem atrakcji dla turystyki i wartościowych walorów krajoznawczych oraz odpowiednim wyposażeniem usługowym i w miarę poprawnym zagospodarowaniem turystycznym. Miasto poniżej 50 tys. Mieszkańców, 62 miejscowości w Polsce; Frombork, Kazimierz Dolny
Miejscowość krajoznawcza z zespołem obiektów i obiektami rozproszonymi- obiekty niższej rangi:; Kórnik, bardzo duża liczba na terenie kraju
Obiekty krajoznawcze- pojedyncze obiekty o walorach krajoznawczych: budowle, obszary flory i fauny.
Turystyczne walory krajobrazowe
Efekt synergizmu- współwystępowanie walorów krajobrazowych i turystycznych
Elementy decydujące o atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej regionu
ATRAKCYJNOŚĆ:
*turystyczna: walory turystyczne, stan środowiska naturalnego, ochrona środowiska naturalnego, dostępność komunikacyjna;
*inwestycyjna: infrastruktura usługowa, infrastruktura techniczna, stosunki ludnościowe, finanse gmin.
Trzy znaczenia pojęcia atrakcyjności turystycznej:
Jako pojęcie subiektywne
Jako wynik różnych klasyfikacji
Będące efektem zastosowania określonej techniki badawczej
Charakter uniwersalny <------------- >charakter względny
LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I NATURALNEGO UNESCO
W 2012 r. mija 40 lat od I Konferencji UNESCO z 1972r. na której uchwalono konwencję, w rozumieniu której miejsca wpisane na „Listę…” wyróżnia „ najwyższa powszechna wartość”. Warunkiem wpisu na listę jest spełnienie jednego lub kilku warunków stanowiących o jego wyjątkowości w skali światowej.
Obecnie 962 miejsca w 157 krajach: 754 obiekty kulturalne, 188 naturalne…
W Polsce na listę wpisanych zostało 13 obiektów
Puszcza Białowieska Białowieski Park Narodowy 1977r.
Stare Miasto w Krakowie jako dawna ( druga ) stolica Polski, zespół historyczny miasta 1978r.
Kopalnia Soli w Wieliczce 1978 r.
Obóz Koncentracyjny Auschwitz-Birkenau 1979r.
Zamość renesansowy 1980r.
Stare miasto w Warszawie 1980r.
Toruń- średniowieczny zespół miejski 1997r.
Malbork- zamek krzyżacki 1997r. (największy w Europie)
Kalwaria Zebrzydowska- manierystyczny zespół architektoniczny oraz park pielgrzymkowy z XVI Iw. 1999r.
Kościół pokoju w Jaworznie i Świdnicy 2001r.
Drewniane kościoły Małopolski południowej 2003r. (Binarowa, Blizne, Haczów, Lipnica Murowana, Dębno Podhalańskie, Sękowa)
Park Mużakowski 2004r.
Wrocław- Hala Stulecia 2006
Kultura ludowa- suma wytworów (form, wzorów, norm i wartości) ukształtowanych w ramach wiejskiej społeczności lokalnej.
Kultura duchowa- ma znaczenie dla duchowego życia człowieka (folklor- śpiew, taniec, muzyka, poezja)
Kultura materialna ( budownictwo, kowalstwo użytkowe, plecionkarstwo, wikliniarstwo)
Sztuka (twórczość) ludowa (snycerstwo, rzeźbiarstwo, drzeworytnictwo)
Grupa etnograficzna- autochtoniczna na danym obszarze, cechuje ją wspólna historia, zwyczaje, obrzędy oraz inne cechy kultury materialnej i niematerialnej. Posiada poczucie odrębności regionalnej, ale również przynależności do państwa, na terenie którego zamieszkuje.
Podstawą regionalnej różnorodności Polski stanowią dawne podziały plemienne, historyczne i geograficzne.
Na terenie Polski występuje duża liczba grup etnograficznych: Kaszubi, Kujawiacy, Kurpie, Mazurzy Podlascy, Lubliniacy, Sandomierzanie, Rzeszowiacy, Górale, Opolanie, Kaliszach.
150 muzeów etnograficznych w tym 50 skansenów.
WYKŁAD 3 7. 10. 2012r.
ORGANIZAJCA KRAJOZNAWSTWA W POLSCE
Krajoznawstwo w instytucjach i jednostkach państwowych i prywatnych
-minister właściwy do spraw turystyki, POT
-wyższe uczelnie, PAN, instytuty naukowo-badawcze
-muzea
-Informacja Turystyczna
-środki masowego przekazu
-instytucje upowszechniające kulturę.
Działalność w tym nurcie:
-prowadzenie badań naukowych, publikowanie,
-kształcenie kadr dla potrzeb turystyki i krajoznawstwa
-udzielanie informacji turystyczno-krajoznawczej, CIT, CIM
-promowanie POT, organizacja wystaw, pokazów.
POT (1999) prowadzi wszechstronne działania na rzecz promocji rozwoju turystyki polskiej w kraju i za granicą.
Główne zadania: wzmacnianie wizerunku Polski jako kraju nowoczesnego, o silnej i wyrazistej tożsamości zbudowanej na fundamencie dziedzictwa kulturowego oraz bogatego w atrakcje, walory środowiska naturalnego.
WOT (2004) zrzesza przedstawicieli samorządów, branży turystycznej i stowarzyszeń działających w turystyce i kulturze. Najważniejszym członkiem jest Województwo Wielkopolskie, które przekazuje największe składki na jego działalność.
Główne działanie: dbanie o rozwój turystyki w Wielkopolsce, lobowanie na rzecz turystyki poprzez współpracę z samorządem wojewódzkim z Polską Organizacją Turystyczną.
Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna (2003) założone z inicjatywy Miasta Poznania, samorządów aglomeracji poznańskiej oraz najważniejszych poznańskich instytucji przedsiębiorstw, związanych z turystyką.
Głowne zadania: promocja Poznania o aglomeracji poznańskiej jako miejsca atrakcyjnego turystycznie oraz wspierania rozwoju rynku turystycznego w tym regionie.
Związki i stowarzyszenia gmin-tworzone na bazie wspólnych cech, w trosce o rozwoj społeczno-gospodarczy czy zachowanie tradycji, gromadzą informację o swoim regionie i upowszechniają wiedzę o nim:
- Związek Międzygminny Puszcza Zielonka,
-Region Kozła ( Czerwonak, Koziegłowy…)
-Stowarzyszenie Gmin Mikroregionu Wielkopolskiego PN ( Stęszew, Dopiewo,Mosina)
Krajoznawstwo w szkołach
ZHP+PTTK
SKKT-PTTK
PTSM
Koła zainteresowań
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 8 listopada 2001r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.
Formy:
-wycieczki przedmiotowe,
-wycieczki krajoznawczo-turystyczne,
-imprezy krajoznawcze-turystyczne,
-imprezy turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne,
-imprezy wyjazdowe.
„Mała Ojczyzna” „Ojczyzna”
ZHP +PTTK
Porozumienie ZHP i PTTK w sprawie współdziałania i dalszego rozwoju turystyki i krajoznawstwa wśród młodzieży harcerskiej zawarte w dniu 9 marca 2006r. w Warszawie.
Współpraca obejmować ma :
-popularyzację k., opiekę nad zabytkami i ochronę przyrody,
-szkolenie kadr turystycznych
-upowszechnianie wszystkich typów turystyki,
-wymianę dorobku i doświadczenia.
SKKT i SKKT+PTTK
Cele jakie promują SKKT i PTTK w swej działalności:
-umożliwianie zrzeszania się dzieci i młodzieży w PTTK,
-rozbudzanie pasji, zachęcanie do samodzielnego poznawania ziemi ojczystej,
-kształtowanie postawy obywatelskiej, zachowania koleżeńskiego, budowanie relacji z rówieśnikami ,
-przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, walka z patologiami społecznymi,
-szerzenie tolerancji.
Krajoznawstwo w instytucjach społecznych:
-PTTK
-PTSM
-Polskie Stowarzyszenie Turystyczne
-towarzystwa regionalne,
-uniwersytety ludowe,
-organizacje młodzieżowe