Rutwica zwyczajna
140a] Rutwica zwyczajna - Galega officinalis Ostrożnie!
Skład chemiczny: Podstawowa jest galegina i papaina, obecne są też inne substancje
zasadowe, garbniki, saponiny, gorycze, cukier, flawonoidy i olej.
Działanie: przeciw cukrzycy, moczopędny, napotny, mlekopędny.
Galegina obniża zawartość cukru we krwi, jest jednak dość toksyczna i nie zastępuje insuliny.
Rutwicę miesza się z liśćmi czernicy, owocnią dojrzałej fasoli, korzeniami mniszka, liśćmi szałwii i pokrzywy.
Napar: 4 łyżeczki ziół na 2 szkl wody, doprowadzić do wrzenia, odstawić na 10min. Pić 3 razy dziennie
1/3-1/2 szkl.
Nasiona dawkuje się podobnie jak ziele. Podobno podobne jest też zastosowanie.
Wyciągi z rutwicy dodaje się do maści [1,5%].
Goją zranienia skóry, stosowane pomocniczo - zwiększają działanie promieniowania rentgenowskiego, zabliźniają uszkodzenia skóry.
Uwaga: Większe dawki wywołują zatrucie.
140b] Rutwica lekarska - Galega officinalis
Surowcem jest kwitnące ziele - Herba Galegae.
Skład chemiczny: Ziele zawiera alkaloidy (galeginę, hydroksygaleginę, peganinę), glikozyd flawonoidowy - galuteolinę, flawonoidy (luteolinę, kwercetynę, kempferol, izoramnetynę), saponiny, czterocukier - stachiozę, garbniki, gorycze, sole mineralne i witaminy. W surowcu występuje około 0,3% galeginy złożonej z węgla, wodoru i azotu oraz olejek eteryczny.
Wyciągi z rutwicy działają napotnie, przeciwgorączkowo, żółciopędnie, moczopędnie, mlekopędnie i hipoglikemicznie (obniżają stężenie glukozy we krwi).
Napar: 2 łyżki ziela zalać 1 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut: przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-150 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg - 6 ml, 5-6 kg - 10 ml, 7-8 kg - 15 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 9-10 kg - 15 ml, 15-20 kg - 25 ml, 25-30 kg - 35-40 ml, 35-40 kg - 50-75 ml, 45-50 kg - 80-90 ml, 3-4 razy dz.
Nalewka rutwicowa - Tinctura Galegae: pół szkl. suchego ziela zalać 300 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować.
Zażywać 3 razy dz. po 1-2 łyżeczki; dzieci ważące 10-15 kg - 1 ml, 20-25 kg - 1,5 ml, 30-35 kg - 2-2,5 ml; 40-45 kg - 3 ml, 3-4 razy dz.
Intrakt rutwicowy - Intractum Galegae: 1 szkl. świeżego ziela zalać 400 ml alkoholu 40-70% o
temperaturze wrzenia; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.
Rp. nalewka z rutwicy - 10 ml, nalewka kokoryczkowa - 10 ml, nalewka szałwiowa - 10 ml, nalewka pokrzywowa - 10 ml, nalewka łopianowa - 10 ml, nalewka z porostu islandzkiego - 10 ml, nalewka morszczynowa - 10 ml,
Wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżeczce.
Wskazania: cukrzyca, nadciśnienie, zaburzenia przemiany materii.
Fizjologiczne (prawidłowe) stężenie glukozy D (+) we krwi człowieka wynosi 3,9-6,1 mmol/l (0,7-1,1 g/l). W moczu glukoza normalnie nie występuje.
W cukrzycy stężenie glukozy we krwi zwiększa się, a objaw ten określa się mianem hiperglikemii.
Po przekroczeniu progu nerkowego - 10 mmol/l (1,8 g/l) glukoza pojawia się w moczu - glukozuria (cukromocz).
Niewielkie ilości glukozy w moczu można stwierdzić u osób po dużym napięciu nerwowym, w stanach
lęku i stresu, a także po zjedzeniu obfitego posiłku węglowodanowego.
Insulina zmniejsza stężenie glukozy we krwi, zwiększając przechodzenie glukozy D do komórek.
140c] Rutwica lekarska - Galega officinalis
Rutwica lekarska była rośliną znaną i uprawianą już w starożytnej Grecji i Rzymie.
W lecznictwie ludowym używano rutwicy jako środka do pobudzenia laktacji u kobiet oraz moczopędnego, a także dla obniżenia gorączki.
Dopiero w roku 1914 Taret znalazł w rutwicy alkaloid galeginę, a kilkanaście lat później
wspólnie z Simonnetem udowodnił jej lecznicze działanie obniżające poziom cukru we krwi.
To odkrycie zapoczątkowało używanie ziela rutwicy w postaci wyciągu lub jako składnik mieszanek do leczenia początkowych stadiów cukrzycy.
Rutwica lekarska to jedno z wielu ziół o właściwościach obniżających poziom cukru we krwi, wykazuje także działanie moczopędne i napotne.
Cukrzyca - Ziele rutwicy Herba Galegae
Rutwica lekarska Galega officinalis z rodziny motylkowatych Papilionaceae.
Ciała czynne surowca, pochodne guanidyny: galegina i hydroksy-4-galegina, pochodne chinazolidyny: preaganina, gorycze, garbniki oraz sole mineralne - głównie związki chromu.
Rutwica obniża poziom glukozy we krwi, nawet o około 30%.
Za działanie to odpowiedzialne są głównie pochodne guanidyny, które są inhibitorami glukagonu, wpływającego na rozpad glikogenu do glukozy, a to z kolei zmniejsza stężenie glukozy we krwi; blokują nośniki glukozy, która jest transportowana do wnętrza komórki na zasadzie transportu aktywnego w ścianie jelita cienkiego.
Zmniejsza to znacznie ilość glukozy, jaką organizm absorbuje z pokarmu.
Istotna w działaniu hipoglikemicznym ziela rutwicy jest także obecność soli chromu, których brak lub niedobór w organizmie może sprzyjać powstawaniu cukrzycy.
Związki te są składnikami wielu enzymów uczestniczących w przemianach cukrów i lipidów, z tego
względu regulują one poziom cukru we krwi do prawidłowego, w przypadku zbyt wysokiego poziomu
(jak w cukrzycy) zmniejszają go, a gdy poziom cukru jest zbyt niski, podwyższają.
Poza tym chrom hamuje enzym, który inaktywuje receptor insulinowy, zwiększa utylizację glukozy i wrażliwość komórek ß trzustki, poprzez pobudzanie aktywności tych komórek wpływa na produkcję
insuliny, a przez to aktywnie uczestniczy w przemianach węglowodanów.
Stymuluje także przemiany energetyczne i syntezę kwasów tłuszczowych, pobudza transport
aminokwasów do komórek, co przeciwdziała powstawaniu otyłości, gdyż ogranicza odkładanie tłuszczów oraz zapobiega powstawaniu miażdżycy przez regulację poziomu lipidów w krwi.
Wpływa także na utrzymanie równowagi pomiędzy poziomem cholesterolu LDL i HDL.