MIKROEKONOMIA - ROZDZIAŁ VII

1.Wyjaśnij pojęcie bilansu przedsiębiorstwa.

Bilans przedsiębiorstwa to zestawienie środków gospodarczych(aktywa) i źródeł jego pochodzenia(pasywa). Sporządzony w określonej formie(tabela) i danym czasie(koniec roku, kwartału, miesiąca)

Bilans przedsiębiorstwa:

-najważniejsza część składowa rocznego raportu firmy

-odzwierciedla majątek przedsiębiorstwa oraz źródła jego finansowania

-budowa:

Aktywa	Pasywa
A. Aktywa trwałe	A. Kapitał własny
B. Aktywa obrotowe (bieżące)	B. kapitał obcy (zobow. bieżące i długoterm.)

-jest podstawą do obliczania różnych wskaźników, które charakteryzują stopień płynności, wspomagania, aktywności i zyskowności(rentowności) przedsiębiorstwa.

2.Scharakteryzuj składniki struktury aktywów i pasywów.

AKTYWA	PASYWA
AKTYWA TRWAŁE	PASYWA
Składniki rzeczowe grunty i tereny budynki urządzenia techniczne środki transportu inne środki trwałe wyposażenie inwestycje rozpoczęte	Kapitał własny Kapitał akcyjny kapitał rezerwowy zyski nie rozdzielone
Składniki finansowe papiery wartościowe długoterm. udzielone pożyczki udziały w innych przeds.	Zobowiązania długoterminowe (kap. obcy) Kredyty bankowe pożyczki długoterminowe
C. Składniki niematerialne (patenty, licencje, itp.)	Zobowiązania krótkoterm.=bieżące (kap. obcy) z tytułu dostaw, robót i usług zobowiązania wekslowe zobowiązania wobec budżetu kredyty i pożyczki krótkoterm. inne zobowiązania
AKTYWA OBROTOWE (BIEŻĄCE)
Majątek obrotowy zapasy(materiały, nie zakończona produkcja, towary, produkty gotowe) należności i roszczenia (z tytułu dostaw) środki pieniężne ( w kasie, banku) krótkoterm. papiery wartościowe

3.Dlaczego łączna suma pasywów równa się łącznej sumie aktywów?

Łączna suma aktywów równa się łącznej sumie pasywów, ponieważ aktywa to majątek przedsiębiorstwa, a pasywa to źródło jego finansowania(pieniądze, którymi firma dysponuje).

Ta sytuacja jest związana z pojęciem bilansu, które mówi o równowadze dwóch wielkości ekonomicznych, między którymi zachodzi więź logiczna.

4.Scharakteryzuj składniki rachunku wyników przedsiębiorstwa.

Rachunek wyników (zwany sprawozdaniem finansowym firmy) jest częścią składową bilansu. Zawiera strumienie przychodów i wydatków za cały rok obrachunkowy.

Składniki rachunku wyników:

1. przychody ze sprzedaży

2. koszty uzyskania przychodów:

• amortyzacja

• materiały i energia

• usługi obce

• wynagrodzenia i narzuty na wynagrodzenia

• odsetki od kredytów i pożyczek

• pozostałe koszty finansowe

• podatek od wartości dodanej (VAT)

• inne

Zysk na działalności gospodarczej

Straty lub zyski nadzwyczajne

zysk brutto

Obowiązkowe zmniejszenie zysku (podatek dochodowy, itp.)

zysk netto po opodatkowaniu

Koszty uzyskania przychodów (nr.2) mogą być dzielone na koszty wytworzenia produkcji sprzedanej, koszty ogólnozakładowe, koszty sprzedaży oraz koszty finansowe firmy

5. Wyjaśnij różnice między zyskiem, zyskiem brutto, a zyskiem netto.

ZYSK - nadwyżka przychodów przedsiębiorstwa nad kosztami ich uzyskania

ZYSK BRUTTO(księgowy, bilansowy) - nadwyżka rocznych utargów nad kosztami własnymi produkcji. Jest to zysk przed opodatkowaniem Zyski każdego przedsięb. są obciążone podatkiem dochodowym, który w różnych krajach kształtuje się na ogół w granicach 15-30% zysku brutto. W szczególnych przypadkach może on ulec pewnemu podwyższeniu lub zmniejszeniu w stosunku do podanych wielkości. Dla każdej firmy ważniejszy jest zysk po opodatkowaniu niż przed opodatkowaniem. Nadmierne opodatkowanie zysków może zniechęcić firmę do rozwijania działalności gospodarczej lub usługowej.

ZYSK NETTO - zysk brutto po opodatkowaniu. Celem każdego przedsiębiorcy jest maksymalizowanie tego zysku przez zwiększanie produkcji i sprzedaży oraz obniżanie kosztów własnych. Wielkość osiąganego zysku netto jest ilościowo wymiernym efektem i niewątpliwie głównym miernikiem sukcesu działalności każdej firmy. Nie jest to jednak motyw jedyny, jakim kierują się przedsiębiorcy w swej działalności.

6.Jaki grupy wskaźników są stosowane do analizy działalności przedsiębiorstwa?

Wskaźniki są bardzo często stosowane do analizy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Najważniejsze wskaźniki, stosowane do pomiaru efektywności i oceny kondycji finansowej firmy, można podzielić na cztery kategorie:

- wskaźniki płynności

- wskaźniki wspomagania finansowego (wskaźniki zadłużenia)

- wskaźniki aktywności (sprawności działania)

- wskaźniki zyskowności

Żaden z tych wskaźników nie stanowi wystarczającej podstawy do oceny działalności danej firmy, dopóki nie porówna się jego zmian w czasie, a także nie porówna z analogicznymi wskaźnikami innych firm o zbliżonym profilu działalności.

7.W jaki sposób są liczone wskaźniki płynności i jak jest ich interpretacja ekonomiczna?

Wskaźniki płynności charakteryzują zdolność przedsiębiorstwa do regulowania krótkookresowych zobowiązań. Są one równocześnie miarą bieżącego ryzyka finansowego, czyli zdolności firmy do pokrycia bieżących zobowiązań.

Mierzy się je relacją:

1. aktywa (środki) obrotowe 2. aktywa(środki) obrotowe - zapasy

zobowiązania bieżące (krótkoterm.) zobowiązania bieżące (krótkoterm.)

W praktyce bankowej przyjmuje się, że pierwszy wskaźnik powinien się mieścić w przedziale 1,2 - 2,0, a w przypadku wysokich wymagań ze strony banku może on dochodzić nawet do 2,5. Oznacza to, że na 1zł zobowiązań bieżących powinno przypadać minimum 1,2zł, a maksimum 2,5zł środków obrotowych. Bank ma wtedy gwarancję, że w przypadku bankructwa firmy zdoła uzyskać zwrot zaciągniętych zobowiązań z aktywów bieżących

W drugim wskaźniku od wartości środków obrotowych odejmujemy wartość zapasów, które są najmniej płynnym składnikiem aktywów bieżących. Najtrudniej jest je spieniężyć, a gdy firma bankrutuje ich sprzedaż może spowodować straty. Im mniejszy jest udział zapasów w aktywach obrotowych, tym wyższy jest stopień płynności, a więc lepsza jest zdolność firmy do wywiązywania się z zobowiązań wobec innych podmiotów gospodarczych.

W Polsce czynnikiem, który ogranicza płynność są nie tyle nagromadzone zapasy, co nie uregulowane należności, zwane zatorami płatniczymi. Posiadane zapasy mogą czasem wykazywać większą płynność niż nieściągalne należności

8. Scharakteryzuj podstawowe wskaźniki stopnia wspomagania finansowego.

Wskaźniki te pokazują relację kapitału obcego do kapitału własnego oraz zdolność firmy do obsługi stałych obciążeń.

1. całkowity dług (krótko i długoterm.) 2. zysk brutto + odsetki

całkowity kapitał własny płacone odsetki

Wspomaganie finansowe, zwane efektem dzwigni, występuje wtedy, gdy płacone odsetki od zaciągniętych kredytów są mniejsze od osiągniętego zysku z tych kredytów. Gdyby ten warunek nie był spełniany zaciąganie kredytu byłoby nieopłacalne. Dolna graniczna wartość tego wskaźnika wynosi 1,5 chociaż w warunkach wysokiego ryzyka może być odpowiednio wyższa. Wysoki zysk brutto w stosunku do należnych odsetek daje gwarancję terminowego spłacenia zaciągniętych w banku kredytów i pożyczek.

9. Jakie aspekty działalności przedsiębiorstwa charakteryzują wskaźniki aktywności?

Wskaźniki te informują, jak przedsiębiorstwo efektywnie i sprawnie używa swoich zasobów, tzn. środków trwałych i obrotowych. Mierzy się je następująco:

1. wartość sprzedanych towarów netto (po odtrąceniu VAT)

wartość środków trwałych

2. wartość sprzedanych towarów netto (po odtrąceniu VAT)

średni stan aktywów obrotowych

3. średni zapas² x 365 dni

koszty uzyskania przychodów

Pierwszy wskaźnik nie jest najlepszy w okresach inflacji. Gdy inflacja jest wysoka, wtedy ceny środków trwałych - kupowanych w różnych okresach - nie pokazują rzeczywistej wartości majątku trwałego. Ich wartość liczona w cenach nabycia jest zaniżona. Wartość ze sprzedaży jest wyrażona w bieżących cenach rynkowych

Drugi wskaźnik służy do oceny gospodarowania aktywami obrotowymi

Trzeci wskaźnik stwarza podstawę do oceny gospodarowania zapasami. Informuje na ile dni w ciągu roku wystarczyło firmie zapasów.

10.W jaki sposób jest mierzona zyskowność przedsiębiorstwa i dlaczego są to najważniejsze mierniki oceny jego działalności gospodarczej?

Wskaźniki rentowności są najważniejszymi miernikami oceny działalności kierownictwa firmy. Na ich poziom bowiem wpływa całokształt różnych zjawisk zachodzących w firmie. Nie informują one jednak o konkretnych przyczynach nieprawidłowości. Osiągnięty zysk można odnosić albo do sprzedaży(po odliczeniu VAT) albo do całości aktywów. Wskaźniki te mierzy się:

1. zysk netto 2. zysk netto 3. zysk netto

wartość sprzedaży aktywa ogółem kapitał akcyjny

Pierwszy wskaźnik, zwany stopą rentowności netto, pokazuje efektywność sprzedaży.

Drugi wskaźnik, zwany zwrotem z inwestycji, wskazuje jak kierownictwo firmy efektywnie zarządza wszystkimi aktywami.

Trzeci wskaźnik, zwany zwrotem z kapitału, wskazuje na sprawność funkcjonowania i potencjalne możliwości wzrostu spółki akcyjnej.

11.Wyjaśnij pojęcie progu rentowności i jego praktyczne znaczenie w działalności przedsiębiorstwa.

Próg rentowności zaczyna się od punktu, w którym przychody ze sprzedanej produkcji są równe kosztom całkowitym. Poniżej tego punktu przedsiębiorstwo ponosi stratę, natomiast powyżej niego produkcja zaczyna się opłacać, gdyż firma osiąga zysk

Rozmiary sprzedaży OA zapewniają wpływy pokrywające tylko koszty stałe, a nie pokrywające kosztów zmiennych. Dlatego firma ponosi stratę. W miarę zwiększania sprzedaży produkcji wzrasta nadwyżka wartości sprzedaży nad kosztami stałymi, ale aż do punktu P_r nie pokrywa ona rosnącej sumy kosztów zmiennych.

Poza punktem P_r rosnące wpływy są coraz większe w stosunku do rosnącej sumy kosztów całkowitych. W rezultacie po przekroczeniu sprzedanej produkcji w rozmiarach OB. firma osiąga coraz większy zysk.

12.W jaki sposób oblicza się próg rentowności przy produkcji jednoasortymentowej i wieloasortymentowej?

Do obliczenia progu rentowności przy produkcji jednoasortymentowej posługujemy się wzorem:

koszty stałe

cena jednostkowa - jednostkowy koszt zmienny

Do obliczenia progu rentowności przy produkcji wieloasortymentowej posługujemy się formułą:

S₀- wartość towarów sprzedanych przy zysku równym zero

K_s - suma kosztów stałych

K_z - suma całkowitych kosztów zmiennych

U_c - wartość sprzedanych towarów (utarg całkowity)

Dopiero po przekroczeniu wartości sprzedaży S₀ firma zaczyna osiągać zysk_. Im wyższa jest wartość sprzedanej produkcji tym większa będzie suma zysku. Wartość sprzedaży mniejsza od S₀ powoduje, że firma nie pokryje nawet kosztów własnych produkcji i poniesie stratę.

*Udział kosztów zmiennych w wartości produkcji sprzedanej zależy od struktury produkcji różnych asortymentów. Wówczas gdy zmienia się struktura asortymentowa produkcji, zmienia się też próg rentowności. Podana formuła opiera się na założeniu:

-danych cen

-danych kosztów zmiennych jednostkowych

-danych kosztów stałych

danej struktury produkcji

Gdy 1 z tych elementów zmienia się zmienia się tez próg rentowności. Wynika stąd, że w interesie firmy leży wytworzenie jak największej produkcji w granicach rozporządzanych zdolności produkcyjnych

13.Wyjaśnij różnicę między reklamą a marketingiem i na czym polega praktyczne znaczenie marketingu w działalności firmy?

REKLAMA - jest częścią składową marketingu. Jej cele to:

-zwrócenie uwagi klientów na dany produkt danej firmy

-pokazanie korzyści płynące z nabycia ów produktu

-wskazanie jego jakości i korzystnych różnic w stosunku do analogicznych produktów innych firm

-wywołanie u potencjalnego nabywcy chęci jego posiadania oraz poinformowanie gdzie można go zakupić

-zwiększenie lub utrzymanie popytu na reklamowany produkt

Niestety reklama zawiera często nierzetelne informacje, pochłania ogromne środki, co powoduje wzrost kosztów i cen. Skuteczność reklamy należy badać przez porównanie jej kosztów z przyrostem obrotów.

MARKETING - rozpoznawanie i wykorzystywanie znajomości rynku, tzn. występujących na nim związków przyczynowo-skutkowych oraz zależności między podmiotami działającymi pomiędzy podmiotami a ich otoczeniem. Marketing jest pojęciem szerszym od reklamy, gdyż obejmuje nie tylko sam proces sprzedaży. Zaczyna się on już od procesu produkcyjnego, który powinien być poprzedzony dokładnym rozpoznaniem potrzeb i wymagań klienta. Powodzenie firmy zależy od umiejętności znalezienia niezaspokojonych potrzeb, określenia ich wielkości oraz szybkości wprowadzenia produkcji.

Ważną częścią marketingu jest:

- opakowanie produktu, które przyciąga uwagę klienta

- cena. Nie może być ona na początek zbyt wysoka(by nie zniechęcać)ale i zbyt niska(wzbudzi podejrzenia co do jakości). Cena powinna być ustalana w odpowiedniej relacji do cen towarów konkurujących z oferowanym produktem.

- proces dystrybucji tzn. sposobu dostarczania towaru na rynek, zorganizowania odpowiedniego serwisu

- proces promocji

Głównym zadaniem marketingu jest dążenie do wytwarzania i sprzedaży produktu:

-którego jeszcze nie ma

-którego potrzebuje bardzo dużo osób

-który będzie miał taką cenę, aby nabywców, było stać na zakup

-który zapewniałby odpowiedni zysk firmie i dopingował kierownictwo do dalszego zwiększania produkcji

Spełnienie tych warunków jest najlepszą gwarancją sukcesu, ale wymaga dużej liczby fachowców o wysokich kwalifikacjach(którym należą się odpowiednie wynagrodzenia)

Strategia marketingu jest nastawiona na ciągły rozwój firmy, jej unowocześnianie, ciągłe badanie rynku, zmienności zachowań konsumenta. Ustala czy obroty danym towarem są w fazie wstępnej, wzrostowej, szczytowej, czy też w fazie regresu, w której konkurencja wchodzi z nowymi towarami, co zapowiada spadek obrotów. Trzeba wtedy zmieniać profil produkcji, udoskonalać wyroby.

14. Scharakteryzuj majątkową i dochodową metodę wyceny wartości firmy.

Aktywa przedsiębiorstwa to majątek o różnym stopniu płynności, czyli zdolności jego zamiany na pieniądze. W gospodarce każdą formę aktywów można traktować jako towar będący przedmiotem kupna-sprzedaży.

Inwestor to każdy kto lokuje swój kapitał w zakup papierów wartościowych, rozszerza zdolności wytwórcze w firmie lub zwiększa zapasy surowców, materiałów, a także kto kupuje istniejące już przedsiębiorstwo.

Metoda majątkowa - najprostsza metoda wyceny wartości firmy. Polega ona na określeniu wartości poszczególnych składników majątkowych na podstawie zapisów księgowych, skorygowanych amortyzacją w odniesieniu do środków trwałych oraz odpowiednim wskaźnikiem wzrostu cen tych aktywów, jaki dokonał się między okresem jego nabycia a okresem sprzedaży. Urealniona w ten sposób wartość księgowa aktywu nie uwzględnia jego zdolności do przynoszenia zysków w przyszłości.

Metoda dochodowa - najczęściej stosowana . Nie ważne jest jaką sumę kapitału zainwestował właściciel w majątek firmy w przeszłości. Ważne jest natomiast jaką zdolność wykazuje ta firma w generowaniu zysków w przyszłości i jaką aktualną wartość mają przyszłe spodziewane dochody w dniu zawierania transakcji kupna. Ta metoda jest najbardziej bezpieczna.

15.Do jakich celów służy procent składany oraz stopa dyskontowa?

Procent składany służy do obliczenia wartości kapitału w latach następnych wg formuły:

F_t - wartość kapitału w czasie t=1,2,....,n lat

F₀- wartość kapitału w dniu dzisiejszym

r - stopa procentowa od wkładów długoterminowych F_t = F₀ (1 + r)^t

(1 + r)^t - formuła procentu składanego

Dyskontowanie to odwrotność procentu składanego. Przy procencie składanym liczymy wartość kapitału do przodu w czasie t, zaś przy dyskontowaniu cofamy się w obliczeniach od określonego czasu w przyszłości do teraźniejszości. W ten sposób obliczamy wartość spodziewanych dochodów(zysków) w przyszłości na dzień dzisiejszy. Służy temu formuła:

Zamiast dzielić wartość dochodu F_t przez procent składany można mnożyć F_t przez współczynniki dyskonta obliczane wg formuły:

16.Na podstawie jakiej formuły można oszacować aktualną wartość firmy?

Aktualną wartość firmy szacujemy na podstawie przyjętej stopy zwrotu i oszacowanej wielkości strumienia przepływów pieniężnych w czasie(cash flow).

Stopa zwrotu to stopa dyskontowa uwzględniająca stopę procentową oraz premię za ryzyko.

Przewidywane przepływy pieniężne liczy się na podstawie przewidywanej wartości sprzedaży produkcji po potrąceniu spodziewanych kosztów sprzedaży, podatków oraz przewidywanego przyrostu kapitału trwałego i obrotowego. Przepływy pieniężne odpowiadają więc strumieniowi zysku brutto(zysk netto + amortyzacja).

Wszystkie składniki przewidywanych przepływów pieniężnych nie są łatwe do oszacowania dlatego szacunki wykonują specjaliści. Omawiana formuła to:

AWF - aktualna wartość firmy

CF - wartość przepływu strumienia pieniędzy(cash flow)

r - stopa zwrotu spełniająca funkcje stopy dyskonta

WR - wartość rezydualna firmy, czyli przewidywana suma

jaką można by uzyskać za majątek firmy po jej likwidacji

t - czas prognozy

Krytycy twierdzą że formuła ta opiera się na dyskusyjnych przesłankach. Nabywcy jest więc trudno zaakceptować taką wycenę. Dlatego dużą popularnością cieszy się metoda oceniania wartości firmy na podstawie rynku kapitałowego, tzn. wartości akcji danej spółki oraz stopnia jej zadłużenia krótko- i długoterm.

17.Zanalizuj formułę stanowiącą podstawę do oszacowania rynkowej wartości obligacji.

D_r - roczny dochód od obligacji

r - rynkowa stopa zwrotu od obligacji, która składa się z odsetek

od obligacji oraz zysków wynikających ze zmiany ceny obligacji

N₀ - nominalna wartość obligacji

t- rok

n- liczba lat pozostała do terminu wykupu obligacji

Do rocznych odsetek zdyskontowanych na dzień zakupu obligacji i sumowanych na okres n lat dodajemy zdyskontowaną sumę nominalnej wartości obligacji też za okres n lat. Na tej podstawie możemy obliczyć aktualną wartość obligacji przed terminem jej wykupu.

---