STAN PADACZKOWY
STATUS EPILEPTICUS
R. Mazur i wsp. „Podstawy neurologii klinicznej”
F. Kokot „Ostre stany zagrożenia życia”
A. Prusiński „Neurologia praktyczna”
H. Weiner „Neurologia”
W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”
R. Mazur i wsp. „Stan zagrożenia życia w chorobach ukł. nerwowego”
E. Wanat - Słupska „Stany zagrożenia życia w neurologii” - Kl. Neurologii AMB
ETIOLOGIA:
• najczęściej u chorych na padaczkę w wyniku :
przerwania i nieregularnego podawania leków (60%)
zmiany w metabolizmie leków w wyniku :
interakcji lękowej
wystąpienia infekcji
wypicia alkoholu
odstawienia alkoholu (dzień po wypiciu)
zmiany leku p/padaczkowego
• w przebiegu padaczki objawowej :
guzy mózgu zwł. płata czołowego
krwiak podtwardówkowy
uraz czaszkowo - mózgowy
zapalenie mózgu
udar mózgu
• u młodych osób :
neuroinfekcje
przedawkowanie narkotyków, lub leków pobudzających :
kwas mefenamowy
teofilina
kokaina
TCA
odstawienie alkoholu, opiatów, benzodiazepin
• u osób w starszym wieku :
guz mózgu
udar mózgu
zab. elektrolitowe
encefalopatia na podłożu niedokrwiennym
• w 20% (45%6) nie udaje się ustalić przyczyny
PATOGENEZA:
stan padaczkowy
działanie neurotoksyczne skurcz toniczno - kloniczny
wszystkich mm. szkieletowych
(napady grand - mal)
niedotlenienie
obciążenie układu krążeniowo-
hipertermia oddechowego
kwasica
obrzęk mózgu
↑ ciśnienia śródczaszkowego wyrzut AK
niedomoga pnia mózgu ↑ przepuszczalności naczyń płucnych
neurogenny obrzęk płuc
OBRAZ KLINICZNY:
• są to powtarzające się napady padaczkowe bez odzyskiwania przytomności
między napadami, lub napad padaczkowy trwający > 30 minut
• najczęściej stany padaczkowe napadów toniczno - klonicznych (status grand - mal)
i napadów częściowych (status Jacksoni)
• rzadziej stany padaczkowe niedrgawkowe :
napadów nieświadomości (status petit mal)
napadów częściowych złożonych (status psychomotoricus)
• praktycznie każdy rodzaj padaczki może dać stan padaczkowy
• w przypadku grand - mal występują powtarzające się napady między którymi chory
nie odzyskuje przytomności
ROZPOZNANIE:
• wywiad od rodziny, lub znajomych :
czy pacjent choruje na padaczkę
czy zaprzestał zażywania leków
czy przebył zakażenie
• dokładne badanie po napadzie :
obejrzeć chorego pod kątem ewentualnych obrażeń
RR, temperatura, HR, objawy oponowe
upewnić się że nie ma niedowładu
• badania dodatkowe :
chory na padaczkę, który szybko odpowiedział na leczenie i powrócił
do stanu prawidłowego w ciągu 1 - 2 h :
morfologia
badanie ogólne moczu (może być białko)
stężenie kreatyniny, Na, K, Ca
gazomertia
stężenie leków p/padaczkowych we krwi
gdy podejrzewamy infekcję - badanie bakteriologiczne
i RTG kl. piersiowej
chory dotychczas zdrowy :
pilne CT głowy
+ tjw.
gdy nie ma szybkiej reakcji na zastosowaną terapię :
tjw. +
CT głowy
nakłucie lędźwiowe (gdy nie ma p/wsk.)
EKG
echo serca
EEG
badania toksykologiczne (teofilina, izoniazyd, CO, cyjanki, strychnina)
RÓŻNICOWANIE:
• uwzględnić występowanie odwracalnych przyczyn zab. przytomności :
hipoglikemia przebiegająca z drgawkami
hipoksja :
określić SaO2
w czasie wydłużających się drgawek SaO2 zwykle spada
nadciśnienie złośliwe i przełom nadciśnieniowy :
RR > 220/130 mmHg
rzucawka :
brać pod uwagę u każdej kobiety w wieku rozrodczym
ocenić czy chora jest w ciąży
• napady gromadne :
jeśli pomiędzy powtarzającymi się napadami toniczno - klonicznymi chory
odzyskuje przytomność
postępowanie tj. przy stanie padaczkowym
LECZENIE:
każdy chory ze stanem padaczkowym musi być hospitalizowany
• leczenie napadu grand mal :
sprawdzić drożność dróg oddechowych
w razie potrzeby
jeśli pacjent oddycha podać tlen przez maskę przywrócić
jeśli nie oddycha - wentylacja za pomocą worka
samorozprężalnego
sprawdzić tętno
brak
zabezpieczyć przed
urazami
resuscytacja
wprowadzić wenflon do żyły
w miarę możliwości w miejscu nie narażonym na
ruchy zgięciowe często towarzyszące drgawkom
sprawdzić temperaturę
podwyższona
i.v. 100 mg tiaminy
i.v. 50 -100 ml 40% glukozy obniżyć
i.v. diazepam 10 mg (2 mg/min)
w razie braku efektu powtórzyć
diazepam 10 mg
transport do szpitala
tiamina i glukoza
(jeśli nie były podawane)
diagnostyka
tlen
jeśli drgawki się utrzymują
i.v. 20 mg diazepam,
lub 1 - 2 mg klonazepam,
lub 5 mg midazolam
jeśli drgawki nadal się utrzymują
(ok. 20% przypadków)
ze względu na wspóistniejący
obrzęk mózgu
leczenie II rzutu i.v. 250 ml 20% mannitolu
w razie potrzeby kontynuować
kwas walproinowy i.v. 15 mg/kg leczenie p/obrzękowe
w powolnym wstrzyknięciu (con. 3 min)
następnie wlew 1 - 2 mg/kg/h
lub
fenytoina i.v.15 - 18 mg/kg w 0,9% NaCl
w powolnym wlewie kroplowym (50 mg/min)
lub
diazepam 100 mg w 500ml 5% glukozy z
prędkością 40 mg/h
gdy dalej się utrzymuje
zwiotczenie i śpiączka barbituranowa
w OIOM
np. fenobarbital, tiopental
zawodność diazepamu występuje gdy przyczyna związana jest z :
świeżym ogniskiem zawałowym mózgu
krwotokiem mózgowym
zapaleniem mózgu
rozległym stłuczeniem mózgu z objawami zespołu wzmożonego
ciśnienia śródczaszkowego
ciężkim schorzeniem narządów wewnętrznych
gdy na miejscu zdarzenia nie można uzyskać dostępu do żyły :
diazepam p.r. 10 mg/2,5 ml (np. Relsed)
midazolam i.m.
u chorego leczonego fenytoiną :
monitorować HR, RR, oddech, EKG
początek podawania powinien być szybki, aby doprowadzić do
ustąpienia napadów
następnie doprowadzamy do takiej dawki dobowej, aby zapewnić
stężenie terapeutyczne we krwi (zwykle trwa to kilka dni)
• leczenie stanu napadów częściowych prostych i złożonych :
tj. napady grand mal, ale pod kontrolą EEG
• leczenie stanu napadów nieświadomości :
diazepam i.v. u dzieci do 1 mg/kg
w razie potrzeby można powtarzać
następnie etosuksymid, lub kwas walproinowy p.o.
• leczenie wspomagające :
przeciwdziałanie zaburzeniom oddechowym
leczenie p/obrzękowe :
mannitol
steroidy
furosemid
wyrównanie zaburzeń RKZ i gosp. elektrolitowej
obniżenie temperatury w przypadku hipertermii
POWIKŁANIA:
• stan padaczkowy napadów toniczno - klonicznych w ok. 10 - 20% przypadków kończy
się zgonem
ROKOWANIE:
• im dłużej trwa napad tym rokowanie gorsze
PATRZ TEŻ:
• padaczka
1/6
Stan padaczkowy