ZASADY BHP PRZY PRACY:

Prace blacharskie

Blacharz samochodowy wykonuje prace naprawcze zwiazązane głównie z karoserią. Może np. remontować błotnik pojazdu. Z punktu widzenia technologii, praca blacharza polega, ogólnie rzecz biorąc, na nadawaniu arkuszowi blachy odpowiedniego kształtu.

Kolejność czynności jest następująca: trasowanie, cięcie, kształtowanie i łączenie elementów. Trasowanie polega na rysowaniu w skali 1:1 bezpośrednio na blasze danego elementu. Kolejnym etapem pracy blacharza jest wycięcie przedmiotu, np. za pomocą nożyc ręcznych lub elektrycznych, a następnie kształtowanie jego formy - zwijanie, usztywnianie obrzeży blachy drutem, zaginanie. Do gięcia blach blacharz używa równych narzędzi: zaginadła, szczypiec blacharskich, prasy. Często poszczególne detale dopasowuje się ręcznie, używając drewnianego młotka i klepaczki gumowej. Młotki wykonane z drewna, gumy lub metali, mające różny kształt, są bardzo ważnym narzędziem blacharskim, a wyprostowanie blachy czy idealne dopasowanie jej do foremników za ich pomocą - to największa umiejętność blacharza, wymagająca lat praktyki. Końcowym etapem jest łączenie poszczególnych elementów. Istnieją trzy sposoby łączenia blach: na zakładkę, na nity, za pomocą lutowania i spawania.

Typowe zagrożenia

• zmiażdżenie,uderzenie

• przecięcie, obcięcie

• hałas, zwłaszcza przy krojeniu, zwijaniu i wyklepywaniu blachy

• zagrożenie poparzeniem

• zagrożenie odpryskami spawalniczymi

• uszkodzenia wzroku i skóry na skutek promieniowania nadfioletowego i podczerwonego

• zagrożenie pożarem lub wybuchem

• zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym przy spawaniu elektrycznym, związane z użytkowaniem spawarek i ich wyposażenia

• zanieczyszczenie powietrza tlenkami cynku oraz oparami kwasu solnego, którym oczyszcza się blachę oraz szkodliwe działanie dymów spawalniczych (zagrożenia chemiczne i pyłowe)

Pomieszczenia i wyposażenie blacharza

Warunki pracy blacharza są zróżnicowane, w zależności od rodzaju i charakteru wykonywanych robót. Praca odbywa się przeważnie w pozycji stojącej, a blacharz pracuje najczęściej w pomieszczeniach zamkniętych.

Pomieszczenie blacharni z uwagi na charakter prac w niej wykonywanych, a szczególnie spawanie i cięcie blach, eksploatację zbiorników ciśnieniowych - butli gazowych i wytwornic acetylenowych, a także szlifowanie powłok lakierniczych, powinno odpowiadać wymogom określonym dla pomieszczeń spawalni. Podłogi pomieszczenia blacharni powinny być wykonane jak zmywalne, a ściany do wysokości 1,8 m wyłożone materiałem łatwozmywalnym. W pomieszczeniu blacharni powinna być wykonana wentylacja mechaniczna, a w przypadku tylko pojedynczych stanowisk spawalnia lub szlifowania powłok lakierniczych dopuszcza się tylko miejscowe wyciągi. W pomieszczeniach, gdzie wykonuje się lutowanie i spawanie powinna być wentylacja nawiewno-wywiewna, ze względu na  szkodliwe opary substancji chemicznych.

Uniwersalne wyposażenie blacharni powinno obejmować:

• stoły ślusarskie, imadła, tokarki, szlifierki, wiertarki

• krawędziarki, zawijarki, zaginarki, żłobiarki, nożyce stołowe i gilotynowe, prasę

• urządzenia do spawania gazowego, elektrycznego itp.

• urządzenia do wykonywania powłok ochronnych.

• klucze,wkrętaki, szczypce, pilniki, przecinaki, młotki, gwintowniki i narzynki.

• klepadła, łyżki blacharskie, rozpieraki śrubowe\

• materiały ścierne i narzędzia diamentowe

• narzędzia ręczne zmechanizowane (pneumatyczne i elektryczne) np.: klucze, wiertarki,  wkrętarki, szlifierki, polerki, pilarki, pistolety do przedmuchiwania, nitownice.

• narzędzia hydrauliczne np.: rozpieracze, ściągacze, klamry blacharskie.

• podnośniki, dźwigniki, elektrowciągi

Zalecenia bezpieczeństwa przy wykonywaniu typowych prac blacharskich

Trasowanie

• należy zachować szczególną ostrożność ze względu na ostre końce znaczników, którymi pracownik może zranić rękę lub oczy; w celu zabezpieczenia przed takim wypadkiem. Na wolne końce znaczników zaleca się nakładanie - podczas pracy i przerw - specjalnych kapturków ochronnych

• przy pracy punktakiem elektrycznym należy sprawdzić izolację przewodów doprowadzających prąd do punktaka, których uszkodzenie może spowodować porażenie, bezposrednio lub poprzez trasowany przedmiot.

• przedmioty na płytach traserskich, pryzmach i innych urządzeniach powinny być zabezpieczone przed upadkiem

• przy manipulowaniu blachą na stole traserskim ręce należy chronić rękawicami

• na stanowiskach traserskich powinny się znajdować tylko niezbędne do pracy narzędzia

Prostowanie

• należy prostować tylko metale ciągliwe

• należy wykonywać prace w rękawicach ochronnych

• blachę należy prostować używając sprawnych młotów drewnianych lub gumowych

• nie wolno uderzać stalowym młotkiem w części ze stali hartowanej, nawęglanej lub cyjanowej, ponieważ z reguły powoduje to odpryskiwanie odłamków.

Ścinanie

• nie wolno używać przecinaków ze zbitą główką i innych niesprawnych narzędzi

• miejsce pracy należy ogrodzić osłoną ochronną, np. gęstą siatką metalową

• podczas ścinania należy stać pewnie, przecinak trzymać lewą ręką, przyciskając go do miejsca przecinanego, a w prawej ręce trzymać młotek

• podczas pracy należy patrzeć na główkę przecinaka, a nie w miejsce ścinania  

• nie należy ściskać przecinaka zbyt mocno tak, aby można było odgiąć rękę w razie nieprotopadłego uderzenia; dzięki temu zmniejsza się prawdopodobieństwo urazu ręki

• podczas pracy w trudno dostępnych miejscach wskazane jest używanie specjalnych uchwytów przecinaka

• należy zawsze stosować okulary ochronne ze szkła nierozpryskującego.

Cięcie nożycami

• nożyce powinny być dostosowane do grubości przycinanego metalu

• uderzanie młotkiem z dźwignie nożyc w celu zwiększenia nacisku jest niedopuszczalne

• podczas cięcia cienkich blach ręcznymi nożycami należy trzymać rozcinany materiał przez rękawicę ochronną i zachować szczególną ostrożność, aby  uniknąć urazu ręki ostrą krawędzią blachy lub bezpośrednio ostrzami nożyc

• nie należy pracować zbyt luźno skręconymi, tępymi lub zużytymi nożycami.

Cięcie piłą ręczną

• przecinany materiał powinien być pewnie zamocowany w imadle

• piłę należy trzymać w obu rękach; prawą ręką trzonek, lewą -  przedni koniec oprawki

• pracownik powinien stać w odległości ok. 200 mm od zamocowanego przedmiotu, prosto, swobodnie, utrzymując ciężar ciała na lewej nodze

• ruch piły od siebie i do siebie należy wykonywać rękami, a nie całym ciałem

• nacisk na piłę powinna wywierać przede wszystkim lewa ręka, prawa zaś prowadzić piłę

• brzeszczot piły powinien być odpowiednio naciągnięty aby uniknąć jego pęknięcia

Piłowanie pilnikiem

• obrabiany element należy pewnie zamocować w imadle lub w inny sposób zabezpieczyć przed wysuwaniem

• pracownik powinien stać w odległości około 0,2 m od obrabianego materiału; lewa noga powinna być wysunięta do przodu, tułów lekko pochylony do przodu, ciężar ciał głównie na lewej nodze

• pilnik należy ująć tak, aby duży palec znalazł się na trzonku, a pozostałe obejmowały go od spodu

• lewą rękę z nie zgiętymi palcami należy ułożyć na końcu pilnika; obejmowanie końca pilnika całą dłonią może spowodować skaleczenie palców o piłowany materiał

• piłować należy całą długością pilnika ruchami ciągłymi i równomiernymi, regulując odpowiednio nacisk na pilnik;

• nie wolno uderzać pilnika młotkiem lub o imadło, a także używać go jako dźwigni do podważania

• powinno się używać tylko pilników ostrych i nie uszkodzonych

• opiłki powstające podczas piłowania należy odkurzać lub zmiatać za pomocą szczotki z włosia lub w ostateczności - szmatką

• nie wolno zgarniać opiłków gołą ręką, zdmuchiwać ustami ani sprzężonym powietrzem, ponieważ grozi to skaleczeniem ręki lub zapyleniem oczu

Wiercenie

• przedmiot wiercony powinien być zamocowany w imadle lub w innym specjalnym urządzeniu przymocowanym do stołu obrabiarki.

• nie wolno przytrzymywać przedmiotu ręką, za pomocą kleszczy, kluczy lub innych narzędzi

Rozwiercanie, gwintowanie, skrobanie

• obrabiane przedmioty powinny być pewnie zamocowane, aby nie poruszyły się w czasie obróbki

• podczas skrobania nie należy opierać trzonka skrobaka o podbrzusze, ponieważ grozi to urazem

Lutowanie

• należy przestrzegać bezpiecznych sposobów obchodzenia się z kwasami

• przy lutowaniu końcówek do przewodów elektrycznych nie należy używać kwasów, ponieważ pozostając w miejscach lutowania powodują one korozję przewodów i końcówek

• do odtłuszczania nie wolno używać benzyny ani spirytusu metylowego (metanolu)

---