ZAPALENIA

1. Reakcje żywego organizmu na bodźce środowiska zewnętrznego zależą od:

• zróżnicowania

• filogenetyki

• ontogenetyki

• organizmów jednokomórkowych - następuje przemiana funkcjonalna i strukturalna organelli

2. Reakcje obronne a zarazem ogólne objawy zapalenia:

• gorączka

• przyspieszona akcja serca

• leukocytoza

• zwiększenie OB

3. Bramy zakażenia:

• drogi oddechowe

• drogi pokarmowe

• drogi moczowe

• worek spojówkowy

• skóra

• śluzówki

4. Podział zapaleń:

• może być na podstawie etiologii, patogenezy i obrazu klinicznego

• podstawowy podział to patomorfologiczny

• podział morfologiczny:

• zapalenie uszkadzające

• zapalenie wysiękowe

• zapalenie wytwórcze

• podział kliniczny:

• zapalenie ostre

• zapalenie podostre

• zapalenie przewlekłe

• podział znaczeniowy:

• zapalenie obronne

• zapalenie obronno-naprawcze

• zapalenie naprawcze

• podział według reakcji organizmu:

• zapalenie swoiste

• zapalenie nieswoiste

• podział według dróg szerzenia:

• droga krwionośna zapalenia

• droga chłonna zapalenia

• naturalne połączenie zapalenia

• zapalenie przez styczność

• zapalenie wzdłuż włókien nerwowych

5. Czynniki zapaleń:

• etiologiczne

• biologiczne

• fizyczne

• chemiczne

6. Przyczyny i podział zapaleń:

a) zapalenia zewnątrzpochodne:

• biologiczne - bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty

• chemiczne - kwasy, zasady, związki organiczne, związki nieorganiczne (w tym leki)

• fizyczne - mechaniczne, termiczne, promieniowe, ciała obce

b) wewnątrzpochodne:

• martwica - zawałowa, tkanki tłuszczowej

• złogi - wapniowe, cholesterolowe, moczanowe

• natury immunologicznej - antygeny pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego

7. Podział znaczeniowy zapaleń:

• zapalenie typu obronnego - odizolowanie i zniszczenie czynnika uszkadzającego, najczęściej biologicznego

• zapalenie typu naprawczego - uszkodzenie przez czynniki fizyczne lub chemiczne

• zapalenie typu mieszanego - niekorzystne zejście zapalenia obronnego, np. marskość wątroby

8. Podział etiologiczny zapaleń:

• zapalenie swoiste - namnażanie makrofagów i komórek obronnych wielojądrowych, tworzenie się ziarniniaków, np. gruźlica, sarkoidoza, kiła, trąd, choroba reumatyczna

• zapalenie nieswoiste - reakcja immunologiczna wywołana przeciwciałami, nie tworzą się ziarniniaki, najczęściej wywołują te zapalenie bakterie

9. Podział morfologiczny zapaleń:

• zapalenie makroskopowe - widoczne gołym okiem:

• zaczerwienienie - rubor

• guzowatość - tumor

• ból - dolor

• ocieplenie - calor

• upośledzenie czynności - functio laesa

• zapalenie mikroskopowe:

• uszkodzone komórki lub tkanki

• zaburzenia w krążeniu krwi

• rozplem komórek mezenchymalnych w tym śródbłonków

10. Podział kliniczny zapaleń:

• zapalenie ostre - silne objawy ogólne, trwają one około tygodnia

• zapalenie podostre - słabe objawy ogólne, trwają one ponad dwa tygodnie

• zapalenie przewlekłe - objawy przewlekłe, słabo zaznaczone, zejście niekorzystne

11. Przebieg zapalenia:

• postacie - bakteriemia, posocznica, ropnica

• rokowanie:

• zjadliwość czynnika biologicznego

• ilość czynnika biologicznego

• odporność ustroju

• odporność mikroorganizmów

12. Siły obronne makroorganizmów:

• bakteriobójcze i bakteriostatyczne działanie śliny, śluzu i łez

• filtry narządowe - śledziona, węzły chłonne, wątroba

• chemizm środowiska - np. kwas żołądkowy

• własna flora bakteryjna

13. Zapalenia wysiękowe:

• mechanizmy chemiczne

• histamina

• serotonina

• adrenalina

• noradrenalina

• kininy

• prostaglandyny

14. Zapalenie według dominującego wysięku:

• zapalenie z przekrwieniem czynnym - wyprysk polekowy, wysypka po szkarlatynie, różyczka

• zapalenie surowicze - nieżyt noso-gardzieli, zapalenie osierdzia, zapalenie opłucnej, zapalenie stawów

• zapalenie limfacytarno-plazmatyczno-komórkowe - zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie nerek, zapalenie płuc, świnka

• zapalenie włóknikowe - zapalenie osierdzia, zapalenie opłucnej, zapalenie w przebiegu mocznicy

15. Zapalenie ropne:

• przetoka - kanał między narządami lub między narządem

• ropowica - ostre, ropne zapalenie, szerzące się w wiotkiej przestrzeni międzytkankowej

• ropień - ograniczony zbiornik ropy w tkankach zapalnie zmienionych

• ropniak - ropny proces zapalny i zbiorowisko wydzieliny ropnej w jamie ciała

• ropotok - przewlekłe, postępujące schorzenie przyzębia, np. ropotok zębodołowy

• zastrzał - ropne zapalenie tkanek dłoniowej powierzchni palca ręki

• zanokcica - ropne zapalenie w łożysku paznokcia lub wale skórnym

• czyrak - zakażenie mieszka włosowego i jego otoczenia

• jęczmień - ropne zapalenie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego rzęsy

16. Zapalenie zgorzelinowe:

• zgorzelina sucha

• zgorzelina wilgotna

17. Zapalenie wytwórcze:

• pierwotne - rozrosty naskórka, rozrosty brodawki, rozrosty kłykciny

• wtórne - ziarninowanie, po złamaniu kości, po zawale mięśnia sercowego

• blizna - zejście zapalenia wytwórczego i zastąpienie komórki uszkodzonej kolagenem

---