Na terenie Polski występują następujące procesy glebotwórcze:
bagienny - humifikacja i gromadzenie się szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego uwilgotnienia (anaerobiozy); w zależności od intensywności i długotrwałości warunków beztlenowych powstają utwory całkowicie zhumifikowane, zwane mułami, lub o częściowej humifikacji, zwane torfami,
bielicowania - zmiany w glebie przebiegające przy odczynie kwaśnym, polegające na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych, na wymywaniu w głąb profilu gleby składników, w początkowej fazie zasadowych, a następnie na uruchamianiu kwasów próchnicowych oraz związków żelaza i glinu, przy równoczesnej częściowej redukcji związków żelaza; proces wymywania składników pochodzących z rozkładu koloidów glebowych i glinokrzemianów prowadzi do powstania poziomu eluwialnego (wymywania) o jasnym zabarwieniu, oraz poziomu iluwialnego (wmywania), o brunatnordzawym zabarwieniu, i w konsekwencji prowadzi do powstawania gleb typu bielicowego,
brunatnienia - stopniowy rozkład glinokrzemianów i uwalnianie się związków żelaza i glinu, które następnie otaczają ziarna gleby nadając im brunatną barwę,
murszenia - zmiany zachodzące w odwodnionych warstwach gleb organicznych (torfowych, mułowych, gytiowych), a więc w warunkach aerobowych, polegające na fizycznych i fizykochemicznych zmianach w substancji organicznej, a przede wszystkim w jej koloidalnej części, prowadzących do wytworzenia strukturalnego poziomu murszowego,
oglejenia - redukcja (odtlenianie) mineralnej części utworu glebowego w warunkach dużej wilgotności i w obecności substancji organicznej; oglejenie pod wpływem procesu postępującego od dołu, w wyniku działania wysokich wód gruntowych, zwie się oglejeniem oddolnym, a oglejenie wytworzone pod wpływem wód opadowych zwie się oglejeniem odgórnym,
przemywania (płowienia) - przemieszczanie się w głąb profilu glebowego wymytych z wyżej leżących warstw cząstek koloidalnych będących w stanie rozproszenia, bez ich uprzedniego rozkładu; przemywanie odbywa się przy słabo kwaśnym odczynie gleby.